الهام بهروزی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که شنبه، 11 شهریور برای حضور در کنگره سردار جنوب؛ سالروز شهادت رئیسعلی دلواری به بوشهر سفر کرده‌بود، در بخشی از این سفر در نشستی با اهالی فرهنگ، هنر و رسانه استان پای صحبت‌های آن‌ها نشست.

در این نشست که جای برخی از چهره‌های شاخص فرهنگ و هنر و رسانه بوشهر خالی بود، هنرمندان و فعالان فرهنگی و هنری استان از دغدغه‌ها و مشکلات خود سخن گفتند. برخی از نبود امکانات گفتند و عده‌ای هم از بی‌توجهی‌ها به حوزه فرهنگ و هنر و مسائلی که در حوزه صدور مجوز برای برگزاری فعالیت‌های هنری در یکی دو سال اخیر با آن مواجه شده‌اند، گلایه کردند.

بدیهی است استان بوشهر که تاریخ و فرهنگ درخشان و قدمت‌داری دارد، در حوزه ساختار فیزیکی فرهنگی هنری یک استان فقیر و کم‌برخوردار به‌شمار می‌رود تا جایی که افزون بر مرکز استان، بیشتر شهرستان‌های آن حتی از ابتدایی‌ترین زیرساخت‌های فرهنگی بی‌بهره هستند. بسیاری از پروژه‌های فرهنگی هنری در این استان یا نیمه‌تمام مانده یا با وجود مصوب شدن، هنوز کلنگشان بر زمین ننشسته است. این در حالی است که این استان با وجود داشتن ثروت‌های طبیعی فراوان و درآمد بالا، در جغرافیای خود استعدادها و هنرمندان خلاق و ماهری را جای داده که با حداقل امکانات دارند در عرصه فرهنگ و هنر استان به نقش‌‌آفرینی می‌پردازند.

طبیعتا این هنرمندان که رکن اصلی فرهنگ استان را تشکیل می‌دهند، نیاز به توجه و حمایت ویژه دارند؛ چراکه آن‌ها سال‌های سال است در اوج محرومیت و کاستی‌ها به تولید محتوا و برنامه‌سازی فرهنگی هنری با اتکا به زیست‌بوم بوشهر و فرهنگ اصیل این منطقه پرداخته و با آثار شگرف و منحصربه‌فرد خود در انعکاس اصالت باورها و هویت و ابعاد زیباشناختی هنر بومی و فرهنگ فولکلور جنوب سهم بسزایی را ایفا کرده‌اند.

محمدمهدی اسماعیلی در این نشست به استعدادهایی که در حوزه سینما، موسیقی و تئاتر این خطه وجود دارد، اشاره و تاکید کرد: ما از همه استعدادهایی که در استان بوشهر وجود دارد، اطلاع داریم. همین تیرماه در جریان نوزدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران مبارک به تماشای نمایش عروسکی «میرزا محمد» با هنرمندی هنرمندان بوشهری نشستم که اثری قابل تأمل درباره زنان تنگسیر و نقشی که در استعمارستیزی داشتند، بود. این اثر با استقبال کم‌نظیر مخاطبان تئاتر مواجه شد.

این گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، بیانگر این است که امثال قاسم تنگسیرها در استان کم نیستند که با دغدغه‌مندی به روایت تاریخ و فرهنگ بومی استان به زبان هنر می‌پردازند؛ روایتی که هم اصیل است و هم غنی. بی‌شک این هنرمندان که سرمایه‌های هنری این جغرافیای حماسه‌ساز شناخته می‌شوند، برای رشد و بالندگی به حمایت و شنیده شدن بیشتری نیاز دارند.

در این نشست که ظاهرا با یک فراخوان عمومی در شبکه‌های اجتماعی از اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه استان دعوت شده بود، تعداد معدودی خبرنگار حضور داشت و بقیه حاضران همه از بدنه فرهنگ و هنر استان بود، ولی فرصت سخن به نمایندگان رشته‌های مختلف داده شد که البته برخی از هنرمندان معترض بودند که این نمایندگان را اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بر اساس چه شاخص‌‌هایی انتخاب کرده بود تا به نمایندگی از یک صنف مشخص هنری یا فرهنگی صحبت کنند؟!

در نشست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با جامعه فرهنگ و هنر بوشهر، برخی از روسای انجمن‌ها و همچنین فعالان فرهنگی و هنری که در حوزه فرهنگ و هنر استان از سابقه طولانی برخوردار بودند، با ادبیات خاص خود مشکلات، نقدها و مطالبات خود را مطرح کردند و خواهان مرتفع شدن و پیگیری این مشکلات و مطالبات شدند. برخی از هنرمندان حاضر در این نشست نسبت به عملکر معاون هنری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر به‌ویژه در زمینه صدور مجوزهای اجرای برنامه‌های هنری و ... نقد جدی داشتند و بر این باور بودند که برخی از این مجوزها یک روز قبل از اجرای برنامه آن‌ها صادر شده که این مساله موجب وارد شدن ضرر و زیان‌های زیادی به آن‌ها شده است!

هنرمند دیگری نیز در حوزه مد و لباس به این مساله (صادر نشدن به موقع مجوز برگزاری نمایشگاه مد و لباس بومی) اشاره کرد و معترضانه از بی‌توجهی و همکاری نشدن با او در این حوزه از سوی معاونت مذکور سخن گفت. همچنین در این نشست، یکی از هنرمندان موسیقی استان مدعی شد که در اعزام گروه‌های موسیقی به جشنواره‌های ملی و بین‌المللی در استان بوشهر نگاه سلیقه‌ای وجود دارد و اغلب یک یا دو گروه خاص به‌عنوان نماینده به این جشنواره‌ها اعزام می‌شوند!

سپس در بخش دیگر این نشست حماسه حق‌پرست، رئیس انجمن موسیقی استان بوشهر به‌طور مختصر بخشی از تاریخچه موسیقی و هنرمندان پیشکسوت استان را معرفی کرد و خواهان راه‌اندازی هنرستان هنرهای زیبای پسرانه در بوشهر شد و ساخت این زیرساخت را عامل مهمی در توسعه هنر بومی این منطقه معرفی کرد که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بلافاصله اعلام کرد: اگر استانداری همکاری کند و یکی از زمین‌هایی که در طرح مولدسازی قرار گرفته، برای احداث این هنرستان در نظر بگیرد، ما هم خیلی زود عملیات اجرایی آن را آغاز خواهیم کرد.

رئیس انجمن تعزیه استان بوشهر نیز در این نشست از عبدالرحیم افروغ، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر به‌دلیل نقشی که در راه‌اندازی این انجمن برای نخستین بار در استان بوشهر داشت، تشکر کرد و از اسماعیلی خواست با نگاه ویژه‌ای از این انجمن که یکی از کهن‌ترین میراث آیینی- مذهبی ایران به‌ویژه جنوب کشور را احیا می‌کند، حمایت کند.

احمد مظفری تاکید کرد: سوگواره تعزیه استان در آستانه برگزاری است؛ ولی از نظر مالی هنوز با چالش مواجه هستیم. اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان دوست دارد به ما کمک کند اما بضاعت مالی کمی دارد و به اندازه‌ای که توان داشته به ما کمک کرده‌است. از این‌رو، انتظار داریم که با ارتقای بودجه فرهنگی ملی و استانی، مشکلات مالی هنرمندان و گروه‌های هنری مرتفع شود تا بتوانند رویدادهای هنری و آیینی استان را به‌نحو احسن برگزار کنند.

در این نشست، همچنین برخی از اهالی فرهنگ و هنر به کمبود زیرساخت‌های فرهنگی هنری نظیر کتابخانه مرکزی، تالار مرکزی و... در استان اشاره کردند؛ زیرساخت‌هایی که در توسعه و برقراری عدالت فرهنگی استان نقش مهمی دارند. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، این دغدغه‌ها و ایجاد کتابخانه مرکزی را در بوشهر ضروری دانست و افزود: در قالب نهضت کتابخانه‌سازی در کشور، 50 درصد اعتبار ساخت کتابخانه مرکزی بوشهر را متقبل می‌شود تا این طرح بزرگ فرهنگی با همکاری استانداری بوشهر در این استان بعد از 14 سال محقق شود.

با وجود قول مساعد اسماعیلی برای ساخت کتابخانه مرکزی در بوشهر، اما زمین برای ساخت این کتابخانه همچنان حل نشده است؛ چراکه از یک سو، نظر استانداری بوشهر بر این است که این کتابخانه در شهرک نیایش ساخته شود که در حاشیه شهر واقع شده و قرار است صاحب یک کتابخانه عمومی در مجتمع فرهنگی هنری شود که شهرداری آن‌جا خواهد ساخت و از سوی دیگر، جامعه کتابخوان و فرهنگی شهر هم با ساخت آن در این شهرک مخالف هستند، چون بر این باورند که کتابخانه مرکزی باید در منطقه یک بوشهر که از داشتن حتی یک کتابخانه عمومی استاندارد، بی‌بهره است، احداث شود.

آن‌ها خواهان این هستند قطعه‌ای از زمین‌هایی را که استانداری یا سایر دستگاه‌های اجرایی در طرح مولدسازی گنجانده‌اند، برای ساخت این کتابخانه در نظر گرفته شود اما ظاهرا نه استانداری و نه دستگاه‌های دیگر تصمیمی دال بر اختصاص زمینی در منطقه یک بوشهر برای ساخت این مرکز مهم فرهنگی ندارند!

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین قول ساخت تالار مرکزی استان بوشهر را پس از سال‌ها بلاتکلیفی این پروژه داد و تاکید کرد: هفته آینده کمیته عمران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به استان بوشهر اعزام می‌کنیم تا همه پروژه‌‌های مصوب و نیمه‌تمامی آن را مثل مجتمع فرهنگی هنری عسلویه و دلوار و ... مورد بررسی قرار بدهند و جواب نهایی این بررسی تا 20 شهریور ابلاغ خواهد شد.

در بخش دیگری از این نشست، نمایندگان موسسات و آموزشگاه‌های فرهنگی هنری نیز مطالبات خود را در خصوص رتبه‌بندی این موسسات و آموزشگاه‌ها و حمایت از یک‌سری برنامه‌های هنری بومی مطرح کردند که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی این مطالبات را مهم و بحق دانست و قول رسیدگی به این موضوعات را داد. همچنین در بخش بعدی این برنامه، هنرمندی از دغدغه‌های خود در حوزه سرود و سرمایه‌هایی که در این زمینه در استان بوشهر وجود دارد، گفت و خواهان حمایت بیشتری از بخش شد.

در این نشست، خبرنگاران حاضر، کسی صحبت نکرد، این در حالی است که فعالان رسانه‌ای استان نیز خواهان ساماندهی، پایش و آموزش جامعه رسانه‌ای استان هستند تا تحت تاثیر فعالیت برخی از کانال‌‎ها و بی‌اخلاقی‌‌هایی که چند سالی است در فضای رسانه‌ای از سوی یک‌سری افراد سهم‌خواه و ناآگاه به مبادی خبرنگاری و روزنامه‌نگاری باب شده، اعتبار جامعه رسانه استان خدشه‌دار نشود.

در پایان این نوشتار یادآوری می‌شود، تنها پاره‌ای از مصائب و مشکلات جامعه فرهنگ، هنر و رسانه استان بوشهر در نشست با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و بخش‌هایی از آن همچنان مسکوت ماند که امید می‌رود با مدیریت صحیح و همه‌جانبه فرهنگی و اختصاص بودجه لازم از سوی استانداری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای برقراری عدالت فرهنگی در استان، از ژرفنای این مشکلات و مطالبات کاسته شده و بستر لازم برای بالندگی و فعالیت هنرمندان به‌دور از هر نگاه سلیقه‌ای در این استان تاریخ‌مند و فرهنگ‌ساز ایجاد شود.