الهام بهروزی

هر ساله با نزدیک شدن مهر، تکاپوی خانواده‌ها برای خرید نوشت‌افزار، کیف و کفش و... برای فرزندان‌شان بیشتر می‌شود. به‌خصوص این تکاپو در روزهای پایانی شهریور شدت بیشتری می‌گیرد. امسال با توجه به گرانی‌ها و تورم نفسگیری که بر جامعه حاکم است، قطعا تهیه همه این اقلام به یکباره برای بیشتر خانواده‌های ایرانی که زندگی کارمندی و درآمد پایینی دارند، کار ممکنی نیست.

طبق مشاهدات و بررسی‌‎های میدانی، قیمت لباس فرم، کیف یا کوله‌‎پشتی و کفش نسبت به سال گذشته با رشد 20 درصدی همراه شده است؛ اما قیمت نوشت‌افزار افزایش چشمگیرتری داشته و حدود 45 درصد در مقایسه با سال گذشته رشد داشته است. بی‌شک این افزایش قیمت‌ها برای کارمندهایی که در سال جاری چندان حقوق‌شان افزایشی نداشته یا برای خانواده‌های کارگری که درآمد ثابتی ندارند و غم اجاره خانه و دیگر مخارج زندگی را هم دارند، گران تمام می‌شود و در تامین کالاها و لوازم مورد نیاز بچه‌های خود عاجز می‌مانند.

طبیعی است در چنین شرایطی دولت باید سیاست‌هایی را اتخاذ کند تا خانواده‌ها بتوانند از عهده تهیه نیازمندی‌های بچه‌های دانش‌آموز خود برآیند. در این میان، راه‌اندازی نمایشگاه‌های نوشت‌افزار و پوشاک با داشتن تخفیف‌های ویژه تا حدودی می‌تواند قدرت خرید خانواده‌ها در این زمینه تقویت کند که این نمایشگاه در استان بوشهر از 22 شهریور فعالیت خود را به مدت 10 در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی بوشهر آغاز و محصولات متنوع و متعددی را نیز ارائه کرده است که این نمایشگاه با استقبال خوبی هم از سوی خانواده‌های بوشهری مواجه شده‌است.

البته در این میان، برخی از خانواده‌ها نسبت به قیمت یک‌سری اقلام عرضه شده در این نمایشگاه معترض و بر این باور هستند که برخی از اجناس و نوشت‌افزارهای این نمایشگاه بنجل و گران‌تر از بیرون است و ترجیح می‌دهند که وسایل موردنیاز بچه‌های خود را از فرئوشگاه‌های سطح شهر خریداری کنند تا نمایشگاه! این در حالی است که نمایشگاه‌ها باید محلی برای عرضه محصولات باکیفیت و نو با قیمت مناسب باشند نه مکانی برای فروش اجناس مانده در انبار یا با قیمت‌های غیرمتعارف!

یک مادر بوشهری که به همراه پسر خود برای خرید نوشت‌افزار به یکی از فروشگاه‌های نوشت‌افزار شهر آمده، در این خصوص به بامداد جنوب گفت: من حقیقتا به نمایشگاه نوشت‌افزار امسال نرفتم، چون پارسال که رفتم، متوجه شدم که از نظر قیمتی با فروشگاه‌های شهر تفاوتی ندارند و گاهی حتی قیمت‌هایش بالاتر بود. بنابراین امسال تصمیم گرفتم نوشت‌افزارهایی را که مورد نیاز پسرم است از همین فروشگاه‌های شهری بگیرم. اغلب این اقلام هم کیفیت دارند و هم قیمت‌شان مناسب است.

وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه بیشتر ترجیح می‌دهید که نوشت‌افزار ایرانی بخرید یا خارجی، بیان کرد: هر کدام باکیفیت‌تر باشد و قیمت مناسب‌تری دارد، انتخاب می‌کنم. البته در این انتخاب، نظر پسرم اصل است که معمولا دفترها و پاک‌کن و مدادهای رنگ و لعابدار را انتخاب می‌کند که بعضی از آن‌ها ایرانی است و بعضی هم خارجی.

این مادر که خانه‌دار است و یک زندگی کارمندی و تنها یک پسر دارند، نسبت به افزایش قیمت‌ها معترض است و در این خصوص تاکید کرد: دائم در رسانه‌ها تبلیغ می‌کنند که نوشت‌افزار ایرانی بخرید؛ اما به این توجه ندارند که قیمت مناسب روی این نوشت‌افزارها بگذارند. شاید من از عهده خرید این اقلام برای تنها بچه‌ام بربیایم ولی قطعا خانواده‌هایی که دارای چند فرزند دانش‌آموز هستند با مشکل مواجه می‌شوند.

وی سپس با اشاره به اینکه قطعا منِ مادر دوست دارم که بچه‌ام وسیله‌ها و نوشت‌افزاری را استفاده کند که باکیفیت و خوش‌ظاهر باشد، گفت: ولی به چه قیمتی؟ شما قیمت دفترهای ایرانی درجه‌یک را ببینید که چقدر گران است و قیمت دفترهای درجه‎دو و سه ایرانی و همچنین کارهای خارجی باکیفیت و بی‌کیفیت هم را هم چک کنید. متوجه می‌شوید که گاه برندهای ایرانی حتی قمیت‌شان از کارهای خارجی هم بالاتر است. خب، این با ادعای مسوولان تناقض دارد. زمانی خانواده‌های ایرانی می‌توانند از تولیدات داخلی حمایت کنند که قیمت‌ها با توجه به جیب و توان آن پیش‌بینی شود. از دید من، قیمت‌های تمام شده نوشت‌افزارهای برند ایرانی فقط با جیب مرفهان جامعه هم‌خوانی دارد.

این مادر در پایان خاطرنشان کرد: من امروز فقط چند دفتر و مدادرنگی و مداد و پاکن و یک قمقمه برای بچه کلاس دومی خودم گرفتم، شده 700 هزار تومان! در حالی که برای ثبت‌نام، فرم مدرسه، سرویس مدرسه و کیف و کفش او هم کلی هزینه کردم. به‌نظرم، قیمت‌های موجود با درآمد کارمندی اصلا همخوانی ندارد و مسوولان واقعا باید تدبیری برای این گرانی‌ها بیندیشند. ما که نمی‌توانیم فرزندمان را با لباس کهنه یا پای پیاده یا مداد استفاده شده پارسال راهی مدرسه کنیم! ناچاریم هر سال این هزینه‌ها را کنیم تا بچه‌مان با ظاهری آبرومندانه راهی مدرسه برای کسب علم و آگاهی شود!

گفته‌های این مادر، دغدغه‌های ملموسی برای دیگر خانواده‌های دانش‌آموزدار است و بیراه نگفت. تورم افسارگسیخته و گرانی‌های روزافزون کالاهای اساسی حقیقتا جیب و سفره مردم را کوچک کرده و هر روز بیشتر از قبل طبقه متوسط را از جامعه حذف و طبقه فقیر و کم‌توان آن را بیشتر می‌کند.

به سمت مدیر فروشگاه نوشت‌افزاری می‌روم تا نظر او را در خصوص قیمت نوشت‌افزار و استقبال خانواده‌ها از خرید آن در سال جاری جویا شوم. او با پذیرا شدن گفت‌وگو، استقبال خانواده‌ها را رضایت‌بخش نداست و گفت: در یکی دو سال اخیر، خانواده‌ها با دیدن قیمت‌ها مثل قبل خرید نمی‌کنند. طبیعی هم است چون قیمت انواع نوشت‌افزار به‌طور میانگین بین 40 تا 45 درصد افزایش یافته است. حتی برخی از اقلام مثل دفترهای فانتزی و باکیفیت تا 80 درصد هم افزایش قیمت داشته است.

وی در پاسخ به این پرسش که الان قیمت یک دفتر صد برگ چند است، توضیح داد: قیمت این محصول با توجه به کیفیت کاغذ و طراحی متفاوت است. قیمت آن از 30 هزار تومان شروع می‌شود تا 120 هزار تومان پیش می‌رود.

این فروشنده همچنین در پاسخ به سوال دیگری که مردم بیشتر نوشت‌افزار ایرانی می‌خرند یا خارجی، گفت: فرقی ندارد. بیشتر آن‌ها نگاه به قیمت می‌کنند و معمولا کارهای درجه دو را که هم قیمت و هم کیفیت مناسبی دارند، می‌خرند. گاهی این اجناس ایرانی هستند و گاهی خارجی ولی خب، می‌بینم که اول کارهای برند ایرانی را انتخاب می‌کنند ولی وقتی قیمت‌ها را می‌‌شنوند، ترجیح می‌دهند کار ارزان‌تری را بخرند.

وی با تاکید بر اینکه هرچند ما تلاش می‌کنیم که برندهای ایرانی و کارهای باکیفیت را با کمترین سود بفروشیم، ولی قدرت خرید مردم واقعا کاهش پیدا کرده است، افزود: از همین رو، در فروشگاه محصولات و نوشت‌افزارهای متنوعی را در چند سطح کیفی ارائه کردیم تا خانواده‌ها از عهده تهیه این اقلام برای بچه‌های خود برآیند.

از او تشکر می‌کنم و گشتی در فروشگاه می‌زنم که قفسه‌ها و فضایش به انواع و اقسام محصولات فرهنگی و نوشت‎‌افزار مزین شده. بیشتر آن‌ها در نگاه اول، مشتری را مجذوب خود می‌کنند اما وقتی برخی از آن‌ها را لمس یا تورق می‌کنی با تفاوت‌هایشان روبه‌رو می‌شوی، به خصوص در دفترهای مشق این تفاوت بیشتر خودنمایی می‌کند. برخی جلد بسیار زیبایی دارند اما وقتی که آن‌ها را باز می‌کنی، متوجه می‌شوی که کاغذ بی‌کیفتی دارند و به‌اندازه‌ای نازک هستند که دستت از پشت برگه آن پیداست. در مقابل، برخی جلدی ساده دارند اما کاغذی عالی و استاندارد.

برخی از این دفترها منقش به چهره مشاهیر ایرانی و برخی هم به اشکال و فرم‌ها و رنگ‌های مناسب با فرهنگ و هنر ایرانی مزین شده و برخی مدرن و کاملا تخیلی و متمایل به فرهنگ‌های دیگر هستند. هر کدام دنیای رنگی متفاوتی را پیش روی کودکان و دانش‌آموزان قرار می‌دهند اما نکته بارز در کارها و محصولات ایرانی، بازتاب المان‌ها و نمایه‌هایی از فرهنگ این سرزمین است که به اعتقاد متولیان امر، به‌منظور مانوس شدن کودکان با هویت ایرانی- اسلامی‌شان انجام شده است. 

شاید مسوولان در این زمینه توانسته‌اند گام‌های استواری بردارند اما در حوزه قیمت‌گذاری نوشت‌افزار و محصولات ایرانی نتوانسته‌اند چالش‌های پیش روی خانواده‌های کارگری و کارمندی جامعه امروز در خرید این محصولات بردارند تا استقبال بهتری از این محصولات صورت بگیرد و این‌گونه می‌شود که مشق گرانی اولین درس دانش‌آموزان از ماه مهر می‌شود.