هیات بزرگ اقتصادی چین، پس از سفر به ایران قراردادهای مهمی را نهایی کرد که میتواند در آینده روابط اقتصادی و تجاری دو کشور نقش بسیار مهمی داشته باشد. چینیها آمدند و رفتند، بر اساس آنچه نگارنده از یکسال پیش مطلع بود رایزنیها در سطوح مختلفی برای جذب بخشی از سرمایهگذاری احتمالی طرف چینی در مراکز مختلف تصمیمگیری توسط استانهای گوناگون کشور در جریان بود.
بر اساس این اطلاعات، رایزنیهای صورت گرفته باعث شد تا استانهایی که زورشان، لابیشان و مهمتر از همه حرفشان در پایتخت بیشتر خریدار دارد، سهم بیشتری از سرمایهگذاری نصیبشان میشود. تقریباً اواخر تابستان بود که از یک منبع مطلع خبردار شدم که چینیها هیچ سرمایهگذاری در استان ما انجام نخواهند داد. حتی از برخی از دوستان در اتاق ایران و کمیسیون دوستی ایران و چین شنیدم که اصلاً بحثی در مورد استان «شما» مطرح نشده است اما بسیاری از مسوولان اقتصادی و استانداران استانهای مختلف برای جذب سرمایهگذاری احتمالی با ما رایزنی کردهاند.
چینیها تقریباً 17 پروژه بزرگ و مهم را در ایران فاینانس کردند، پروژههایی که انتظار میرفت که راهآهن بوشهر – شیراز هم یکی از آنها باشد، اما با توجه به واقعیتها، تیغ مسوولان استان آنقدر در پایتخت کُند است که برخی مواقع حتی تغییر یک مدیرکل را هم که از اولویتها است، با موانع جدی مواجه میکند. ادامه کار راهآهن بوشهر به شیراز در وضعیت کنونی همان بهتر که انجام نشود. در کشور ما همه مسائل بیش از آنکه منوط به ضابطه باشد، مستلزم داشتن داشتن رابطه است، این رابطهها بهسادگی شکل نمیگیرند، اما به سادگی از هم میپاشند. مدیریت کردن، هنر ارتباطات و تصمیمگیری صحیح در وقت مناسب است و اینکه چگونه میتوان از فرصتها برای ایجاد زیرساختهای توسعه بهره گرفت، هنری که در طول دو سال گذشته تنها قیافه گرفتن و وعده دادن آن نصیب مردم استان شده است.
چینیها آمدند و قرار هم شد میلیاردها دلار در کشور ما سرمایهگذاری کنند، اما جایی که بیشترین سرمایه کشور را تولید میکند و امید ایران است، سرش بیکلاه ماند. در طول ماههای گذشته که سفرهای هیاتهای کارشناسی دو کشور برای نهایی کردن سندهای همکاری در حوزههای مختلف جریان داشت، چینیها بر علاقمندی خود برای حضور در خلیج فارس تاکید کردند و این استان هرمزگان بود که این علاقمندی چینیها را از آن خود کرد تا با در اختیار گذاشتن جزیره قشم به آنها، شاهد ورود سیل سرمایه به این استان و گسترش خطوط کشتیرانی با بنادر چین در دوره پساتحریم باشد.
یادم میآید همین چندماه پیش حقیقیِ معاون در جلسهای که با حضور مسوولان دانشگاهی استان برگزار شده بود از آنها خواسته بود تا طرحهای خود برای دوره پساتحریم را آماده کنند، همان موقع هم متذکر شدیم که این کلیت استان است که باید برای چنین دورهای طرحی کلی داشته باشد و دانشگاههای استان ما ظرفیت آنچنانی ندارند. اکنون برای نگارنده مسلم شده که حقیقی برای آنکه حرفی برای گفتن داشته باشد سخن را به وادی پساتحریم آورده و مجموعه مدیریتی استان هیچ برنامه مشخص و مدونی نداشته است و این مساله موجب تاسف فراوان است. کافی است توجهی به آمار حضور هیاتهای اقتصادی خارجی در استانهای مختلف کشور داشته باشیم تا بدبختی خودمان را بیشتر درک کنیم.