روزی که گذشت، روز ملی صنعت هستهای بود که در تقویم ایرانیان جا خوش کرده است، روزی که در آن قرار است ایرانیها دستاوردهای خود در این حوزه مهم و راهبردی در دانش بشری را جشن بگیرند. در طول روزهای گذشته رسانهها از دستاوردهای جدید کشور گفتند و مسوولان دولتی نیز از ادامه راه هستهای کشور.
اما بهنظر میرسد ما ایرانیها دانش و علم را با سیاستها و خواستههای درونی خود قاطی کرده و خروجی سالمی از آن نگرفتهایم. غربیها مخالف هستهای شدن کشور بودند و در این مسیر أنچه از دستشان برآمد، کردند اما در برابر اراده مردم ایران، تاکید میکنم، مردم ایران که جانانه در برابر تحریمها و کمبودها سر فرود نیاوردند، تسلیم شده و پای میز مذاکره نشستند. در میز مذاکره هم کسی حلوا تقسیم نمیکند و هر یک از طرفین تلاش میکنند بیشترین امتیازات را بگیرند و در حالی که در داخل کشور بسیاری با غربیها همصدا بودند، آنها امتیازات بسیار کمتری میدادند.
این نکته ناگفته نماند که قرار نیست در کشور ما کسی به غربیها و بهخصوص آمریکاییها اعتماد کند، اما همانگونه که در یکی از شمارههای سال گذشته تاکید کردم، واقعنگری بهعنوان اصل اولیه در هر برداشتی از وقایع اطراف ما، حکم میکرد که اکنون موقع مذاکره است. آنهایی هم که مخالف مذاکره بودند همه شواهد و قرائن حکایت از آن دارد که مشکلی نداشتهاند و از بیتالمال مردم حقوق و مزایایشان رسیده و چون اقتصاد دستشان بوده، دسترسی نامحدودی به همه چیز داشتهاند.
اما فارغ از روز ملی فناوری هستهای، ما در بوشهر در کنار تنها نیروگاه اتمی جهان اسلام زندگی میکنیم و هنوز هم مشخص نیست که سرنوشت این نیروگاه در میان سیاست بازی روسها به کجا ختم خواهد شد، اما نکتهای اساسی که وجود دارد، میزان سهم مردم بوشهر از نیروگاه مزبور و چهار راکتوری که قرار است در همین منطقه ساخته شود. شک نداشته باشید که اگر نیروگاه اتمی بوشهر در اصفهان قرار داشت، بودجههایی که اصفهانیها بابت آن میگرفتند، از ساخت یک راکتور بیشتر بود- هر چند این غلو است – اما، باید دید که سهم ما در این میان چه شده است؟ چه چیزی به مردم ما از نیروگاه اتمی رسیده است؟
نیروگاه باعث خیر و برکت برای همه کشور است، اما باید دید که وضعیت هلیله و بندرگاه در کنار نیروگاه چه میشود. چهره ناخوشی که در هنگام دیدار از این منطقه به دست میدهد و حرفهایی که زده میشود، نشان میدهد که هیچ یک از مدیران استانی نتوانستهاند به این مشکل پایان دهند. فرماندار سابق بوشهر هم در روز پایانی ماموریت خود آن را یکی از ناکامیهای خود برشمرد تا تاکید کند که این مشکل هنوز حل نشده است.
ما امیدواریم که نیروگاه اتمی بوشهر به اندازهای که راکتور میسازد، 5درصد از هزینه هر راکتور را در محیط پیرامونی آن خرج کند، چرا که قرار نیست بوشهریها در زندگی خود دچار نابسامانیهای فرهنگی شوند و کسی هم پاسخگو نباشد! هر راکتور صدها نیروی غیربومی جدید با خود میآورد که چون حقوق خوبی میگیرند، در بافت بومی بوشهر تغییرات شگرفی ایجاد میکنند و این یعنی شکاف در ساختارهای سنتی بوشهر که بههیچ عنوان پسندیده نیست.