بامدادجنوب- مریم خوئنی: خردادماه سه سال گذشته بود که حسن روحانی با کسب 18 میلیون و 613 هزار و 329 رای توانست بر کرسی ریاستجمهوری ایران تکیه بزند. او که جانشین محمود احمدینژاد بود خوب میدانست که راه پر فراز و نشیبی پیش رو دارد. روحانی در یکی دو سال اول تمام تلاش خود را کرد تا بتواند چهره جدیدی از جمهوری اسلامی ایران به جهانیان نشان دهد و به یک مناقشه 12 ساله پایان دهد. او در اولین گامی که برداشته بود توانست موفق شود و حالا از برجام یک و دو سخن میگوید؛ حال باید دید او در یک سال آینده چه رویکردی اتخاذ خواهد کرد.
بامداد جنوب تلاش میکند در بعد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و حتی فرهنگی و ورزشی، در سالروز روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، عملکرد این دولت در استان بوشهر را بررسی کند. امروز و در بعد سیاسی، از نگاه برخی کنشگران سیاسی استان، به بررسی این دولت در استان میپردازیم.
امانالله شجاعی از فعالان سیاسی استان، در گفتوگو با ما در همین رابطه گفت: حسن روحانی به این دلیل در همان دور اول انتخابات حائز اکثریت آرا شدد که رقبایش دو مشکل اساسی در این رابطه داشتند. مشکلات آنها این بود که هم تعدادشان زیاد بود و هم تقریبا میتوان اکثر قریب به اتفاق آنها را در یک گروه سیاسی جای داد. گرچه بیشتر تفرقه آرا آنها را زمینگیر کرد و باعث شد سخنی برای بیان نداشته باشند، ولی اگر حتا یک نفر هم میشدند و به عنوان نامزد احزاب اصولگرا با روحانی مبارزه میکردند، باز هم رای نمیآوردند، زیرا اکثریت رایدهندگان تمایلی به انتخاب نامزد جریان اصولگرا نداشتند.
شجاعی در خصوص عملکرد سه ساله دولت یازدهم گفت: پیروزی سرفرازانه دولت روحانی در موضوع برجام که هم در صحنه داخلی و هم در صحنه بینالمللی توفیقی بسیار بالا بود و همچنین کاهش تورم، دو مطلب قابل دفاع برای توانمندی این دولت است و مشکلات بیکاری (به هر دلیل که باشد)، ناهماهنگی در رفتار دولتیها، وجود نوعی ترس و نگرانی از بیان مسائل در بین آنان و نبود وجود جسارت لازم برای دفاع از دولتی که در آن مسوولیت دارند، از مشکلات این دولت است که امیدوارم رفع شود.
وی ادامه داد: چنانچه حسن روحانی بتواند در یک سال آینده «تنها» شروعی قابل دفاع در ایجاد اشتغال و خروج از رکود داشته و نیز به اتفاق در مقابل حملات تند و تیز مخالفان به «صراحت» و بیپرده سخن بگوید، میتواند هم امید به آینده را در دل مردم بیشتر کند و هم در تهییج و تحریک رایدهندگان برای انتخاب ایشان فوقالعاده موثر عمل کند.
شجاعی تصریح کرد: اگر مشاوران و نزدیکان رئیسجمهور توجه به این امر داشته باشند که چرا وی در انتخابات 92رئیسجمهور شد و چرا دولت در انتخابات 95 برنده ماجرا شد و بر همان مسیر هم گام بر دارند در آینده نیز مشکلی نخواهند داشت.
هر چند که در دولت تدبیر و امید احزاب و جریانهای سیاسی در استان ما به حاشیه رانده شدند و بهجز یکی دو حزب که چند نفر عضو خود را جمع کرده و با نماینده دولت دیداری داشتند که مزد آن را هم گرفتند، اما در مجموع روند سیاسی احزاب در استان ما با اختلال محض مواجه شد، اگرچه برخی نظر دیگری دارند.
حمید موذنی یکی دیگر از فعالان سیاسی مدنی استان در اینباره گفت: انتخاب حسن روحاني و تشكيل دولت دهم، خيزش فرهيختهوار دوباره مردم ايران بود. مردمي كه با همه سختيها، اميد به اصلاح و تغيير امور به صلاح دارند و با انتخاب دولت تدبير و اميد، گامي دوباره در مسير اصلاحات برداشتند. دولت روحاني در اين سه سال با عملكرد خود نشان داده كه به شعارها و وعدههاي خود پايبند است و توانسته با كليد خود درهاي بستهاي را بگشاید.
موذنی با اشاره به موفقیت دولت یازدهم در سیاست خارجی، گفت: در عرصه سياست خارجي، دولت با به سرانجام رساندن برجام، گام مهمي را در اين عرصه برداشت تا هم سايه جنگ از سر كشور برداشته شود و هم اينكه تحريمها برداشته شود. از ديگر سو، برجام، فصل نويني در روابط بينالملل و احترام به كشور ايران را آغاز كرد.
این کنشگر سیاسی ادامه داد: در عرصه داخلي نيز میتوان گفت، احزاب سياسي فعالتر و پوياتر شدند، فضاي رسانهاي كشور نيز بازتر و پلورال شد. همچنين، جامعه مدني نيز با حضور بيشتر نهادهاي مدني و فعال شدن آنها، سرزندهتر و جديتر به مسائل مختلف اجتماعي و زيست محيطي وارد شدند اما با همه این تلاشها دولت روحانی در اين سه سال از دو سو مورد حمله و آماج قرار گرفته است؛ از سوي تندروها و افراطيون كه به هر بهانهاي تلاش ميكنند دستاوردهاي دولت را كم ارزش جلوه دهند و يا اينكه از به سرانجام رساندن آنها جلوگيري کنند. از سوی دیگر بخشی از اصلاحطلبان سانتی منتالیسم نیز منقد برخی سیاستهای دولت هستند.
موذنی پیرامون منتقدان دسته اول یا همان تندروها گفت: بخش زيادي از اين مخالفتها در مجلس نهم صورت ميگرفت كه با هوشمندي اصلاحطلبان و رويكرد بزرگ و فرهيخته مردم در هفتم اسفند٩٤ از ورود دوباره تندروها به پارلمان خوداري شد و مجلس اعتدال شكل گرفت.
وی یادآور شد: تندروها تلاش ميكنند در بخشهايي كه در آنها نفوذ دارند مكررا با برخوردهاي تند جامعه را نوميد سازند و سعي وافر دارند، از تعميم بهره ببرند و با برخوردهاي سخت و حذفي با بخشهايي از جامعه كه مردم، نسبت به آنها حساس هستند، برخوردهاي خود را در اذهان جامعه به دولت تعميم دهند. اين تعميم ميتواند مردم را نسبت به تغييرات مسالمتآميز و ميانهروي آنها كه در صندوقهاي راي نمايان ميشود، دلسرد کند. به همين دليل تندروها، تلاش ميكنند به جامعه القا کنند كه با حضور دولت تدبير و اميد هم اتفاقي به نفع مردم رخ نداده است.
وی پیرامون منقدان دسته دوم نیز گفت: دولت روحاني مورد انتقاد بخشي از اصلاحطلبان سانتي مانتاليسم و رمانتيك قرار گرفته كه تلاش ميكنند دولت روحاني را غير خودي معرفي كنند. اين اصلاحطلبان بدون درك اين مهم كه دولت روحاني، تقيه اصلاحات و رمز شب اين گفتمان است، تنها ملاك ارزشمند را مارك و برچسب اصلاحطلبي بر ميشمرند.
وی اضافه کرد: اصلاحطلبان منتقد، توجه نميكنند كه شرايط سياست و مناسبات قدرت در ايران پيچيده است و بايست با حمايت اين دولت به استمرار اصلاحات پرداخت اما با همه اين اوصاف، دولت تدبير و اميد با تمامي سختيها و كارشكنيها توانسته بهخوبي مطالبات عمومي و وفاداري به وعدهها را دنبال کند.
موذنی با بیان اینکه دولت روحاني، برآيند ما و اصلاحات است، گفت: دولت نياز به پشتيباني و حضور مشفقانه ما در حمايت از خود، تقويت جامعه مدني و فرهنگ تحزب و همچنين افزايش مسووليتپذيري اجتماعي ما دارد.
مهدی فخرایی یکی دیگر از فعالان سیاسی و مدنی در گفتوگو با بامداد جنوب با بیان اینکه دولت یازدهم وارث شرایطی بود که برای هیچ یک از جناحهای سیاسی و نحلههای فکری، مطلوب و قابل دفاع نبود، گفت: اما توانست در رفع مشکلات برخی حوزهها بسیار موفق و در برخی نسبتا موفق و در برخی ناموفق عمل کند.
فخرایی با بیان اینکه در حوزه روابط بینالملل با ایجاد تغییرات در تیم و سطح تیمهای مذاکرهکننده و احاله پرونده به وزارت امور خارجه، هم از امنیتی کردن پرونده کاست و هم دولتها را بهطور مستقیم تا سطح وزراء درگیر پرونده هستهای کرد، گفت: دولت با سرعت بخشیدن به روند مذاکرات و جلوگیری از اطاله بیش از حد زمان مذاکرات و توافقات مرحلهای تا لحظه توافق نهایی، عملا موضوع هستهای را از سطح یک بحران به سطح یک مساله فروکاست. این توفیق در مذاکرات و امضاء برجام، اگر چه هنوز به تحقق همه انتظارات و تفاهمات نائل نشده لکن مدل موفقی از مذاکره و حل مساله را در سطح روابط بینالملل معرفی کرد و به تبع آن باعث حضور پررنگتر ایران در مذاکرات و مسائل منطقه و ایفای نقش اثرگذارتری شد.
وی ادامه داد: اگر چه اشتباهات کودکانه و البته برنامهریزی شده عدهای مغرض که از ارتقاء جایگاه سیاسی ایران در سطح بینالملل متضرر شده بودند در حمله و تسخیر سفارت کشور عربستان و در حالی که رفتار نادرست و غیر انسانی آن کشور در اعدام فعالان مدنی و مخالفان سیاسی میرفت که وجهه آن کشور مستبد و مدافع تروریسم را مخدوش و متزلزل کند؛ بهانهای شد برای مظلوم نمایی و انحراف اذهان از موضوع اصلی و نیز ایجاد یک مشکل جدید برای دستگاه دیپلماسی. در مجموع میتوان نمره قابل قبولی به عملکرد دولت در حوزه سیاست خارجی داد.
این کنشگر مدنی با اشاره به موضوعات داخلی ادامه داد: در داخل وضعیت متفاوت است. در سه سال اول دولت، بهدلیل وجود اختلاف و زاویه در نگاه سیاسی و دیدگاههای فکری دولت و جناح حاکم در مجلس، دولت با نپذیرفتن وزرای مورد نظر خود و نیز استیضاح برخی وزراء مواجه شد. اگر چه این نوع تعارض و تضارب در همه دول مرسوم و امری عادی است اما برای دولتی که میراثدار شرایطی نابسامان بود و انتظار داشت با همراهی مجلس به سرعت شرایط را به حالت عادی بازگرداند، قابل تحمل نبود و همین امر باعث شد که در برخی برههها این اختلافات بهصورت علنی و عریان در سطح رسانهها و اجتماع مطرح شد. اگر چه به باور و اقرار اکثر فعالان سیاسی و کارشناسان، دولت یازدهم بیشترین همکاری و مشارکت را با مجلس داشت.
فخرایی در ادامه با بیان اینکه دولت در سال پایانی خود قرار دارد. گفت: در یک سال آینده همزمان با استقرار مجلسی معتدل و همراه انتظار می رود دولت کمترین اصطکاک و نگرانی را در حوزه قانونگذاری و تصویب لوایح مورد انتظار خود داشته باشد. در عرصه بینالملل با تشدید تنشها در کشورهای عربی و منطقهای، انتظار میرود با حل بحران عراق و خروج کامل افراطیون تکفیری از این کشور، فرصت مجددی برای ورود ایران به اقتصاد رو به رشد این کشور فراهم شود.
وی با توجه به یک سال آینده که پیش روی دولت یازدهم است گفت: دولت در حال حاضر چارهای جز کاستن از حجم و اندازه خود ندارد. این دولت هم علیرغم شعارها در واگذاری شرکتهای دولتی و کاستن از میزان تصدیگری خود در اقتصاد، چندان موفق نبوده است.
فخرایی ادامه داد: دولت باید به سرعت و با الگوبرداری از کشورهای موفق به حذف و یا واگذاری بنگاههای اقتصادی دولتی اقدام کند. اگر چه با وجود صندوقهای بازنشستگی و شرکتهای سرمایه گذاری شبه دولتی، فرصت رشد و ترقی شرکتهای خصوصی واقعی عملا دشوار است اما دولت میتواند با کاهش امتیازات بنگاههای اقتصادی شبه دولتی و افزایش تسهیلات و امتیازات به بنگاههای اقتصادی خصوصی، قدرت رقابتپذیری آنها را افزایش داده، بهرهوری را افزایش دهد.
وی همچنین با اشره به معضل بیکاری تصریح کرد: دولت باید با افزایش سن بازنشستگی و کاهش استخدامها به هدایت نیروی کار به بازار و ممانعت از ورود نیروهای جوان به سیستمهای دولتی که عملا باعث رکود و ناکارآمدی میشود اقدام کند. اگر چه ممکن است این اقدام مخالفتهایی را به همراه داشته باشد. در بخش تسهیلات، دولت باید از تکرار تجربه اشتباه دولت قبل در پرداخت تسهیلات به افراد بی تجربه و فاقد تخصص در قالب طرحهای زودبازده اجتناب کند و با شناسایی فعالان واقعی و سالم اقتصادی و تولیدی و پرداخت تسهیلات بانکی مناسب و بخشیدن اعتبار بانکی به جای اخذ وثایق سنگین به فعال شدن واحدهای نیمه فعال یا تعطیل و افزایش ظرفیت واحدی فعال کمک کند و با پرداخت یارانه مناسب به واحدهای موفق اقتصادی که اقدام به صادرات محصولات خود میکنند یا تعداد شاغلان خود را افزایش میدهند در قالب معافیتهای مالیاتی و گمرکی اقدام کند. در بخش نظام اداری با سرعت بخشیدن به تبدیل دولت به یک سازمان الکترونیک تا حد امکان از کندی و ناکارآمدی نظام اداری و اعمال سلیقه و دخالت مدیران دولتی در امور بکاهد.