بامدادجنوب- مریم خوئینی:
طرح تمدید قانون تحریمهای ایران (ISA (Iran Sanction Act که همچنان با نام داماتو از آن یاد میشود یکی از موضوعات مهمی است که در صدر اخبار بینالمللی قرار گرفته است و سوالهای متعددی را در ذهن عامه مردم به وجود آورده که اصولا تمدید تحریمها چه تاثیری بر کشور ما میگذارد، مقامات کشور ما چه واکنشی باید نشان دهند و ... محمد علی مهتدی پژوهشگر ارشد پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه در گفتوگو با بامداد جنوب، در اینباره گفت: قانون داماتو مدتی است که تمام شده آن قانون مربوط به ایران و لیبی بود که سناتور دماتو به تصویب رساند. آنچه اکنون مطرح است قانون ایسا قانونی مربوط به تحریمهای ایران است.
مهتدی با بیان اینکه این قانون پیش از این نیز وجود داشته و با وجود آن ما مبادلات نفتی و تجاری خود را انجام میدادیم بانکها نیز به فعالیت خود مشغول بودند، گفت: ایسا تاثیر چندانی نداشته است. تمدید دوباره آن به معنی این نیست که همه تحریمها دوباره اعمال میشود، وضعیت به همان شکل است اما شرطش این است که اگر ایران به تعهد خود عمل نکند، تحریمها بهطور خودکار بر میگردد. در حال حاضر که ایران به تعهدات خود عمل کرده و قصد هم ندارد که آن را زیر پا بگذارد. از سوی دیگر سازمان انرژی هستهای نیز تاکید کرده که ایران به همه تعهدات خود پایبند است بنابراین هیچ دلیلی ندارد که این تحریمها دوباره اعمال و اجرا شود، آن هم در زمانی که جمهوری اسلامی ایران میزبان دهها هیات خارجی اروپایی، غربی و آسیایی بوده و حجم بزرگی از تبادل اقتصادی و تجاری سرمایهگذاری در حال انجام است.
این کارشناس بینالمللی با بیان اینکه واقعیتی این است که امریکایها میخواهند با تمدید این قانون آن را به شکل یک شمشیر روی سر ایران بگذارد که اگر به تصور آنها ایران روزی برجام را زیر پا بگذارد، تحریمها دوباره خود به خود برگردد، تصریح کرد: طرح ایسا به این معنی نیست که موافقتنامه هستهای و برجام را زیر پا بگذارد و از بین ببرد بلکه یک فشاری روی جمهوری اسلامی ایران است؛ بنابراین این سوال پیش میآید که این طرح چه تاثیری دارد و چرا در این شرایط مطرح شده است و امریکایها آن را بزرگ کردهاند؟ در پاسخ به این سوالها باید گفت که دو احتمال وجود دارد، یک احتمال این است که آنها خواستهاند یک تاثیر روانی بر روی کشورهایی که با ایران معامله تجاری میکنند بگذارند و این نگرانی را به وجود بیاورند که ممکن است بانکها نتوانند هزینههای مربوط به قراردادههای بینالمللی را پرداخت کنند.
وی ادامه داد: یک احتمال دیگر که بهتازگی در برخی از سایتها مطرح شده است، این است که جهوریخواهان بخواهند از این طرح بهعنوان یک تله استفاده کنند.
وی یادآور شد: ترامپ پیش از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا اعلام کرده بود که قصد دارد برجام را پاره کند. این در حالی است که امریکایها نمیتوانند دست به چنین اقدامی بزنند، چراکه برجام یک موافقتنامه بینالمللی است و تنها بین ایران و امریکا منعقد نشده است، پنچ کشور دیگر نیز پای این توافقنامه را امضا کردهاند علاوه بر آن؛ توافقنامه به شورای امنیت ملی رفته و تبدیل یه یک قطعنامه شده است بنابراین اگر امریکا بخواهد یک طرفه برجام را رد کند، خود را منزوی کرده است. پس این احتمال وجود دارد که امریکاییها با علم به این موضوع این دام را پهن کرده باشند تا ایران یک واکنش شدید نشان دهد و مثلا بگوید حالا که امریکا تحریم را تمدید کرده است ما نیز غنیسازی را شروع میکنیم. به محض اینکه چنین اقدامی از سوی ایران صورت گیرد امریکایها مدعی میشوند که ایران توافقنامه هستهای و برجام را زیر پا گذاشته است. با این ادعا تمامی تحریمها بهصورت واقعی علیه ایران اعمال میشود. جوامع بینالمللی نیز قانع میشوند که ایران برجام را زیر پا گذاشته است بنابراین ما میبایست هوشیار باشیم که در این دام نیفتیم.
مهتدی در ادامه به واکنش وزارت خارجه به این موضوع اشاره کرد و گفت: همانطور که بهرام قاسمی سخنگوی وزرات خارجه نیز اعلام کرده است جمهوری اسلامی ایران امکانات زیادی برای مقابله با تحریم دارد و موضع امریکا را نیز از نزدیک دنبال میکند و با هوشیاری واکنش لازم را نشان خواهد داد موضعی که باید سنجیده باشد و نباید حساب نشده در دام جمهوری خواهان قرار بگیریم.
این کارشناس روابط بینالمللی در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط موجود ممکن است مقامات دو کشور، ایران و امریکا بر سر میز مذاکره بنشینند، گفت: در حال حاضر آقای صالحی، رئیس سازمان انرژی با مسوولان انرژی امریکا وارد مذاکره شده است اما به نظر میرسد که نیاز به مذاکره مجدد نداشته باشیم.
مهتدی تصریح کرد: مذاکره با امریکا صرفا در چارچوب مسائل هستهای بوده و نه چیز دیگر، با این حال آنها تمایل داشتند که در خصوص مسائل مربوط به تاسیات موشکی و بحران منطقه نیز با تیم مذاکره کننده ایرانی مذاکره کنند.
وی با بیان اینکه شخصا معتقد هستم امریکا همچنان بهدنبال فشار بر روی ایران است، افزود: مشکل اصلی مقامات امریکا تسلیحات ماست بهخصوص در شرایط کنونی که پیشرفتهایی در تاسیات موشکی داشتهایم و از سوی دیگر نقشی که ایران محور مقاومت بازی میکند آنها را نگران قدرت محور مقاومت در منطقه کرده است. بهخاطر این مساله که شده نیز، ایران هرگز نباید در دام جمهوریخواهان قرار گیرد.