بامداد جنوب:
بیراه نیست اگر بگوییم از سال 2003 تاکنون عراق حتی یک سال نیز نتوانسته ثبات و آرامش را به چشم ببیند، این کشور که مانند افغانستان حکومت پیشینش بهوسیله امریکاییها ساقط شد هر ماه شاهد نابسمانی جدیدی است. جدیدترین خبرهایی که از عراق منتشر شده میگوید، تمامی صندوقهای رای حائزاهمیت انتخابات پارلمانی عراق بهدست عدهای افراد ناشناس به آتش کشیده شده است. اهمیت این مساله زمانی مشخص میشود که به یاد آوریم همین چند روز پیش، برخی از ائتلافهای شرکتکننده در انتخابات پارلمانی این کشور خواهان بازشماری آرا ماخوذه بهصورت دستی شدند. انتخاباتی که برای نخستینبار بهصورت الکترونیکی برگزار شده بود و گمان میرفت آرامترین تجربه انتخاباتی عراقیها باشد. در حالی که با تصویب پارلمان عراق قرار بود آراء انتخابات پارلمانی اخیر از روز چهارشنبه آینده بازشماری و میزان صحت نتایج اعلام شده مشخص شود، این آتشسوزی مهیب و عمدی در انبار صندوقهای رای در مرکز رصافه بغداد نشان داد، قصه پرونده انتخابات عراق سری دراز دارد.
این آتشسوزی در یکی از مراکز کمیسیون عالی مستقل انتخابات نهاد برگزارکننده انتخابات در عراق پس از چند ساعت تلاش 40 تیم آتشنشان، سرانجام به خاموشی رضایت داد اما بهنظر میرسد آتش فتنه اختلاف و تنش بر سر نتایج انتخابات قرار نیست به این زودی فروکش کند. در همین رابطه پارلمان عراق چهارشنبه هفته گذشته در جلسهای فوقالعاده که با اکثریت نمایندگان بازنده در انتخابات برگزار شد، با استدلال تخلفات و تقلب گسترده، برکناری اعضای کمیسیون انتخابات و بازشماری دستی همه آراء را مصوب کرد، مصوبهای که مورد اعتراض نامزدهای پیروز در انتخابات قرار گرفت و آن را کودتا علیه مشروعیت و دمکراسی خواندند. هر چند بطلان کامل نتایج انتخابات، خواستهای بود که برخی شخصیتها و احزاب ناکام از روز نخست اعلام نتایج انتخابات بر زبان میراندند و بسیاری نیز در آن زمان شاید با لبخند و شوخی بدرقهاش میکردند اما هر چه گذشت جدیتر مطرح شد و بهنظر میرسد آتشسوزی امروز، تنور بطلان انتخابات را حسابی و دستکم برای دو گروه گرم و آماده کرده باشد. دسته نخست احزاب و شخصیتهای بزرگ بازنده در انتخابات اخیر هستند که هستی سیاسی خود را در معرض تهدید یا زوال میبینند و بر این تصور هستند که با برگزاری مجدد انتخابات ممکن است بتوانند کرسیهای بیشتری بهدست آوردند و آب رفته را به جوی بازگرداندند.
دسته دوم بهنظر میرسد همان گروههایی هستند که از چند ماه پیش از برگزاری انتخابات، به بهانه بازنگشتن چند میلیون آواره جنگ داعش به مناطق خود در شمال و غرب عراق، خواستار تعویق زمان برگزاری انتخابات دستکم به مدت ششماه بودند. سیاستهای رسمی و مخفی ریاض و واشنگتن نیز حامی این ایده بود و سفرای این دو کشور و نیز جریانهای نزدیک به آن تلاش بسیاری در این زمینه کردند اما با ایستادگی دولت و مجلس انتخابات در موعد مقرر 22 اردیبهشت برگزار شد. مخالفان تعویق انتخابات در آن زمان، مهمترین انگیزه برای خواسته خود را وارد کردن کشور به مرحله خلاء قانونی و دولت موقت میدانستند که زمینه برای مداخلات داخلی و خارجی برای تغییر بنیادین در روند سیاسی این کشور و فراهم کردن بستر برای حاکمیت نیروهای همسو با ریاض و واشنگتن و تغییر اساسی در رویکردهای داخلی و منطقهای عراق را فراهم خواهد کرد، همان هدفی که نتوانستند از طریق اشغال عراق در سال 2003 و هجوم داعش در سال 2014 تحقق بخشند. طرفداران بازشماری مجدد و دستی آرا در درون و بیرون پارلمان چنین استدلال میکردند که با توجه به شک و شبهههای موجود در خصوص انجام تخلفات و تقلب گسترده مخصوصا در برخی شهرها و مراکز رایگیری، این امر میتواند اطمینان لازم را به شهروند عراقی در خصوص سلامت انتخابات بدهد و روند دموکراسی را تقویت کند.
اکنون با آتش گرفتن یکی از انبارهای مهم صندوقهای رای در منطقه الرصافه بغداد (شرق دجله) شک و شبههها بازهم بیشتر شده است. اظهارنظرها و عکس و ویدئوهای منتشر شده در رسانهها و فضای مجازی عراق از صفر تا صد است، یک طرف میگوید صندوقهای حاوی آرا هیچ آسیبی ندیده است و دیگری میگوید همه صندوقها سوخته و از بین رفته است. امری که باز هم سردرگمی بیشتری برای ناظران و بهویژه شهروند عراقی در برخواهد داشت، شهروندی که اینبار از اساس نسبت به جدی بودن و سلامت انتخابات مشکوک بود و به همین دلیل مشارکت در انتخابات تنها 5/44 درصد شد.
رصد اخبار و اظهارنظرها در روزهای اخیر و بهویژه پس از حادثه آتشسوزی امروز نشان میدهد آن دسته از تحلیلهای رسانهای که میگفتند سناریوی برگزاری مجدد از فردای اعلام نتایج آماده شده و گام به گام پیش رفته است قابل دفاعتر بنماید. بر اساس این نظریه، تعدادی از شخصیتهای سیاسی و احزاب با نفوذ از فردای اعلام نتایج و مشخص شدن ناکامی خود، طرحی آماده کردند که از به رسمیت نشناختن نتایج شروع شد و اکنون پس از آتشسوزی امروز به مرحله غیرممکن بودن بازشماری و در نتیجه اطمینان از سلامت انتخابات رسیده است، پروسهای که نتیجه منطقی و عملی آن چیزی جز ضرورت ابطال انتخابات و برگزاری مجدد آن نیست. این منابع همه تلاشهای جلو و پشت پرده عدهای از نمایندگان پارلمان از جمله مصوبه اخیر مبنی بر برکناری اعضای کمیسیون انتخابات و بازشماری آرا را بخشی از همین سناریوی از پیش تعیین شده میدانند. بر این اساس، حادثه آتشسوزی انبار صندوقهای رای در بغداد که مقامات مسوول آن را عمدی خواندهاند، طرفداران ابطال انتخابات و برگزاری مجدد آن را گامی دیگر به تحقق خواسته و اجرائی شدن طرح از پیش آمادهشان کرده است و آنها از هماکنون برای برگزاری انتخابات جدید همزمان با انتخابات شورای شهر که چند ماه دیگر برگزار میشود، آماده میشوند. در همین راستا و در حالی که آتش مرکز نگهداری صندوقهای رای همچنان شعله میکشید، سلیم الجبوری رئیس پارلمان کنونی و از بازندگان بزرگ انتخابات اخیر در اظهارنظری صریح، آتشسوزی رصافه را اقدامی درجهت از بین بردن حقائق دانست و با اشاره به تقلب و تخلفات انجام شده در انتخابات، خواستار برگزاری مجدد آن شد.
در حالی که ساعتی از اعلام خاموشی آتش انبار صندوقهای رای گذشته است و در حالی که هنوز مشخص نیست میزان صندوقهای رای و نیز دستگاههای ثبت الکترونیکی آرای از بین رفته چقدر است و آیا هنوز امکان بازشماری آرا هر چند با تاخیر چند روزه وجود خواهد داشت اما تا همینجا هم این امر مسلم بهنظر میرسد که این آتش همان اندک اطمینان و باور شهروند عراقی به انتخابات اخیر را نیز دود کرد و با خود به هوا برد. اکنون در شرایط کاملا ابهامآلود سیاسی در عراق باید منتظر ماند و دید رهبران سیاسی عراق چه تدبیری برای مهار آتشی که دیگر از عرصه نتایج چهارمین دوره انتخابات پارلمانی فراتر رفته و به دامن کل روند سیاسی این کشور افتاده است خواهند داشت. ظهور داعش تنها چند ماه پس از برگزاری انتخابات 2014 تجربه بسیار تلخی است که ناظران را بیش از پیش نسبت به تحولات هفتههای اخیر و پیش رو در عراق و احتمال بروز یک رویداد خارقالعاده و غیر منتظره دیگر بهویژه در صورت ابطال انتخابات و تاخیر در تشکیل دولت و ورود کشور به مرحله خلاء قانونی نگران کرده است.