بامداد جنوب: هزینههای سرسامآور انتخابات
مجلس شورای اسلامی در طول سالهای گذشته باعث شده تا اشکالات بسیاری به شکل و
شمایل نماینده شدن گرفته شود. اینکه نمایندهشدن چه مزایایی دارد که برخی از افراد
حاضر هستند صدها میلیون و حالا هم بیش از چند میلیارد برای ورود به این عرصه هزینه
کنند؟ این مساله باعث ورود نمایندگان مجلس دهم به ماجرا شد.
بر اساس مصوبه نمایندگان مجلس شورای اسلامی،
هزینه هر نامزد انتخاباتی در هر دوره انتخابات متناسب با پراکندگی جمعیت و تعداد
کرسیهای هر حوزه انتخابیه باید به تائید هیات مرکزی نظارت برسد.
مجلس شورای اسلامی در ادامه بررسی طرح دو
فوریتی شفافیت منابع تامین مالی فعالیت های انتخاباتی و با تصویب ماده۵ این طرح
مقرر کردند، حداکثر هزینه هر نامزد انتخاباتی، در هر دوره انتخابات متناسب با
پراکندگی جمعیت و محدوده جغرافیایی و تعداد کرسیهای هر حوزه انتخابیه با پیشنهاد
وزارت کشور به تائید هیات مرکزی نظارت برسد.
بر اساس تبصره۱ این ماده، هزینهها و مخارجی
که با موافقت نامزدها یا ستاد انتخاباتی آنها اشخاص حقیقی یا احزاب و گروههای سیاسی
متقبل میشوند، بهعنوان هزینه نامزدها محاسبه میشود. همچنین مخارج احزاب و گروههای
سیاسی در حوزه فعالیتهای انتخاباتی از زمان شروع ثبتنام انتخابات مشمول این حکم است.
همچنین بر اساس تبصره۲ این ماده، احزاب و
گروههای سیاسی در محدوده مجاز تبلیغات انتخاباتی با موافقت نامزدها مجاز به انجام
تبلیغات برای آنها هستند و بدون کسب موافقت کتبی آنها حق انجام هیچگونه تبلیغاتی
را برای آنها ندارند.
بر اساس تبصره۳ این ماده؛ کلیه هزینههای
انتخاباتی و تبلیغاتی و همچنین انجام کارها یا فروش محصولات یا ارائه خدمات که
مستقیم یا غیرمستقیم مربوط به انتخابات بوده و در قبال آن پول پرداخت میشود، بدون
اخذ رضایت کتبی از نامزد یا حزب یا نماینده مجاز امور مالی آنها و بدون پرداخت از
طریق حساب مربوطه ممنوع است. بنابر میزان کمک و هدایای هر شخص حقیقی به یک نامزد یا
مجموع نامزدها برای تامین هزینههای انتخاباتی حداکثر به میزان ۲۰ درصد سقف هزینه
انتخاباتی نامزد مقرر در این ماده است.
بر اساس ماده۶ این طرح، هزینههای
انتخاباتی هر داوطلب صرفا هزینههای مربوط به دایر کردن محل ستاد انتخابات اعم از
اجارهبهای آن و هزینههای خدمات و حمل و نقل و سایر هزینههای متعارف ستاد؛ هزینههای
برپایی تجمع عمومی مرتبط با اهداف انتخاباتی؛ هزینههای تبلیغات مجاز و هزینه و
حقالزحمه نماینده مالی و عوامل اجرائی و کارشناسی ستادها در فعالیتهای انتخاباتی
را شامل میشود.
بنا بر مصوبه مجلس در ماده۷ داوطلبان موظف
شدند حسابی را جهت واریز، برداشت و هرگونه نقل و انتقال وجوه و منابع نقدی مربوط
به هزینههای انتخاباتی، نزد یکی از بانکهای دارای مجوز از بانک مرکزی، تعیین یا
افتتاح و هنگام ثبتنام یا درخواست مجوز از سوی احزاب، شماره و مشخصات آن و گواهی
بانک مربوطه را در اینخصوص ارائه دهند.
نمایندگان در ماده۸ همه نامزدهای انتخابات مجلس شورای
اسلامی را موظف کردند؛ علاوه بر اعلام شماره حساب، شخصی را بهعنوان نماینده مالی،
بههمراه مشخصات کامل آن به هنگام درخواست مجوز یا ثبتنام حسب مورد به وزارت
کشور، فرمانداریها و یا بخشداریها معرفی نمایند. تغییر نماینده مالی صرفا با
اعلام رسمی آن به مراجع مربوطه امکانپذیر است. کلیه هزینههای مربوط به احزاب و
گروههای سیاسی و هزینههای مربوط به انتخابات توسط نامزدها باید از طریق نماینده
مالی صورت گیرد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادامه بررسی طرح شفافیت
منابع تامین مالی فعالیتهای انتخاباتی، ماده۹ این طرح را تصویب کردند.
بنابراین ماده نامزدها موظف شدند تمامی مصارف و مخارج
مرتبط با فعالیتهای انتخاباتی و هزینههای تبلیغاتی خود و منابع تامین مالی این
هزینهها و میزان کمکهای مالی نقدی و غیرنقدی دریافتی را به نحو شفاف در سامانه
مالی انتخابات ثبت کنند.
وزارت کشور موظف است ظرف یک سال پیش از صدور و اعلام
دستور آغاز فرآیند انتخابات سامانه را بهگونهای طراحی کند که اطلاعات ثبت شده در
آن از طریق کمیسیون ماده(۱۰) قانون نحوه فعالیت احزاب و گروههای سیاسی مصوب ۸
آبان ۱۳۹۵ مجمع تشخیص مصلحت نظام و هیاتهای اجرائی و نظارت حسب مورد قابل دسترسی،
حسابرسی و رسیدگی باشد. بنابر این مصوبه؛ مراجع مربوطه موظف شدند در صورت مشاهده،
موارد تخلف را به هیات نظارت استان مربوطه گزارش کرده، هیات مذکور پس از بررسی
موارد ذیربط را به مرجع صالح قضائی ارجاع کنند.
نمایندگان در ماده ۱۰ این طرح، نامزدها را مکلف
کردند علاوه بر ارائه اسناد و مدارک لازم در طول دوره برگزاری انتخابات به مراجع
ذیصلاح، گزارش مالی خود را که بیانگر مجموع منابع تامین هزینههای انتخاباتی و
تبلیغاتی به تفکیک موارد مذکور در ماده(۳) این قانون و همچنین تفصیل این منابع بهصورت
جزء به جزء مشتمل بر مشخصات کامل اشخاص و یا احزاب کمککننده و همچنین امکاناتی که
از محل منابع عمومی دریافت شده است و مصارف آنها باشد، همراه با اسناد مالی لازم
درخصوص دریافت و هزینه از حساب معرفی شده، حداکثر 20 روز بعد از رأیگیری جهت
ارسال به وزارت کشور و هیات مرکزی نظارت به فرمانداریهای ذیربط ارائه دهند.
نمایندگان همچنین با تصویب ماده۱۱ این طرح مقرر کردند تخلف از مفاد این قانون و انجام
هرگونه هزینه تبلیغاتی و انتخاباتی برخلاف احکام آن جرم بوده و مرتکب به یکی از
مجازاتهای تعزیری درجه شش به استثنای مجازات حبس محکوم میشود. در صورتیکه
نامزدهای انتخابات مرتکب این جرم شوند علاوه بر مجازات مقرر منجر به محرومیت آنها
از نامزدی در کلیه انتخاباتها از یک تا دو دوره از سوی مراجع صالح قضائی است.
همچنین با رای موافق به ماده ۱۲ این طرح، مقرر
کردند ماده ۵۷ و تبصره۲ قانون انتخابات
مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳ دی ۱۳۷۸و همچنین قانون تفسیر بند۲ قانون اصلاح موادی از
قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۲۹
دی ۱۳۷۸ حذف میشود.