الهام بهروزی
درگیر شدن کشور با کرونا امروز از مرز دو ماه گذشته است و حوزه فرهنگ و هنر را مانند سایر حوزه‌ها به سمت ورشکستگی و رکود پیش می‌برد. این در حالی است که همواره روزهای واپسین سال پیش و ماه‌های آغازین سال جدید روزهای رونق کسب و کارهای فرهنگی و هنری به‌شمار می‌رفته اما امسال شیوع این بیماری منحوس در کشور، منجر به تعطیلی اجباری و ناخواسته مراکز فرهنگی، سینماها، تماشاخانه‌ها، موسسات فرهنگی هنری، آموزشگاه‌های هنری، نشست‌ها و نمایشگاه‌های تخصصی، تئاترها، کنسرت‌ها و ... شده است که خسارت سنگینی را برای صاحبان پیشه‌های فرهنگی و هنری به‌دنبال داشته است.
این در حالی است که فرهنگ و هنر به خودی خود فقیر است چون هر ساله سهم بسیار ناچیزی را در بودجه کشوری دارد و هیچ گاه در اولویت دولتمردان نبوده است. بنابراین پیش از این صاحبان پیشه‌های فرهنگی و هنرمندان با خلاقیت، عشق و امید امورات خود را پیش برده‌اند اما اکنون ویروسی کوچک به‌نام «کویدد ۱۹» آنها را از حرکت بازداشته است؛ چراکه این ویروس بسیار جدی و مسری است.
کویدد ۱۹ از بدو ورودش به کشور سینماها و سالن‌های کنسرت‌ها، گالری‌ها، تماشاخانه‌ها و آموزشگاه‌های فرهنگی و هنری را به تعطیلی کشاند و مدیران و کارکنان این مجموعه‌ها را به چه کنم، چه کنم انداخت! تا جایی که بسیاری از سینماداران و متولیان مراکز فرهنگی هنری را به صراحت انداخت تا برای کاستن از بار بدهی‌هایشان عذر کارمندان و کارکنان خود را بخواهند یا آنها را به مرخصی‌های اجباری بفرستند! که این تصمیم وضعیت معیشتی بسیاری از آنها را به بحران کشانده است.
در این میان عملکرد منفعلانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان‌های متبوعش هم موجب اعتراض بسیاری از هنرمندان و فعالان فرهنگی شده است که از جمله آنها می‌‌توان به نامه اعتراضی کانون کارگردانان سینمای ایران به سازمان سینمایی کشور اشاره کرد. آنها در این نامه خطاب به حسین انتظامی نوشته‌اند: «جناب آقای دکتر حسین انتظامی، ریاست محترم سازمان سینمایی؛ همان‌گونه که مستحضرید در ایام سخت شیوع کرونا، تعطیلی پروژه‌ها و سالن‌های سینما باعث شده که تمامی اهالی سینما، خصوصا صنوف کارگری خانه سینما دستخوش بحران معیشتی شوند.
در چنین شرایطی تمامی سینماگران از حضرتعالی توقع همراهی و همدلی داشتند که متاسفانه تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است. کانون کارگردانان سینمای ایران همواره نسبت به بی‌توجهی شما به صنوف سینمایی غیرتهیه‌کنندگی گلایه‌مند بود و نمونه‌اش حضور نداشتن حتی یک عضو غیر تهیه‌کننده صنفی در کارگروه بررسی آسیب‌های کرونا در سینما است.
کانون کارگردان سینمای ایران تخصیص مبلغ پانصد هزار تومان عیدی یا کمک رفاهی! یا هر عنوان دیگری آن هم با منت و ضرب‌الاجل و با حذف درصد بالایی از اهالی صنوف را در شأن سینمای ایران نمی‌داند؛ چراکه معتقد است تمامی اعضا از حقوقی یکسان برخوردارند و در این شرایط سخت می‌بایست مبلغی مناسب‌تر برای جبران بیکاری و خانه‌نشینی به همه اهالی خانه سینما تعلق می‌گرفت. ای‌کاش در این روزها به‌جای انتشار پیش‌نویس نظامنامه تهیه‌کنندگی برای پیش‌نویس به زمین مانده بیمه بیکاری یا حمایت از سینماگران خصوصا صنوف کارگری سینما پیش‌قدم می‌شدید.
بنابراین در اعتراض به این شرایط و همراهی با صنوف سینمایی ترجیح می‌دهیم مبلغ عیدی کانون کارگردانان را که به کمتر از یک‌سوم اعضا تعلق می‌گیرد دریافت نکنیم، زیرا اعتقاد داریم رقم فوق مفهوم تامین رفاهی برای هیچ‌یک از صنوف سینمایی در این شرایط سخت و دشوار کرونایی را نمی‌دهد و تنها یک رفع تکلیف ساده‌انگارانه است.»
افزون بر این، هنرمندان و فعالان فرهنگی –که عضو صندوق هنرمندان هستند- علاوه بر تعطیلی کار در زمینه بیمه هم با چالش روبه‌رو شده‌اند و این مساله قوز بالاقوز شده و بر دردهای آنها افزوده است. این در حالی است که پیش از این (اوایل فروردین امسال) از سوی تشکل‌های هنری همچون خانه سینما و خانه تئاتر اعلام شده بود که به‌دلیل شرایط بحرانی بعد از کرونا و به سبب آسیبی که به اقشار هنری وارد شده است، صندوق اعتباری هنر حق بیمه اعضای خود را در سه ماه ابتدایی سال می‌بخشد؛ اما به‌تازگی تعدادی از هنرمندان با مراجعه به دفترهای تامین اجتماعی متوجه شده‌اند که این طرح هنوز اجرائی نشده است.
در این رابطه مدیرعامل صندوق اعتباری هنر گفت: بخشیدن حق بیمه اعضای صندوق برای سه ماه نخست امسال، به‌عنوان یکی از موارد مندرج در بسته جامع حمایت از هنرمندان از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای جبران خسارت‌های کرونا به هنرمندان، پیشنهاد شد.
به گفته سیدحسین سیدزاده، در همین زمینه ما با وزارت رفاه مکاتبه کردیم و این وزارتخانه هم موضوع را با بیمه تامین اجتماعی پیگیری کرد ولی هنوز تامین اجتماعی پاسخی نداده است که امیدوارم زودتر این مساله به نتیجه برسد،.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال دارد این قضیه منتفی شود، توضیح داد: امید ما بر این است که اجرائی شود. امیدوارم تا پایان این هفته پاسخی بگیریم البته تامین اجتماعی هم به‌شدت تحت فشار است و آنان هم محدودیت‌های خاص خود را دارند.
سیدزاده با بیان اینکه خانه‌های هنری خیلی زود پیشدستی و این موضوع را اطلاع‌رسانی کردند، تصریح کرد: طبیعتا در اعضای آنها ایجاد توقع شده است ولی در هر حال این موضوع در حال بررسی و پیگیری است که امیدواریم به نتیجه برسد.
مدیرعامل صندوق اعتباری هنر در پایان در پاسخ به این پرسش که اگر این طرح اجرائی نشود، تاخیر در پرداخت حق بیمه برای اعضا مشکلی ایجاد نمی‌کند، یادآور شد: حق بیمه هر ماه تا پایان ماه بعد فرصت واریز دارد و من هم امیدوارم در همین چند روز آینده قطعیت این موضوع مشخص شود.
بنابراین همه برنامه‌ها و تصمیماتی که مربوط به حوزه فرهنگ و هنر می‌شود همچنان با اما و اگر و هاله‌ای از ابهام روبه‌روست و قطعیتی در آنها دیده نمی‌شود و متاسفانه متولیان فرهنگی کشور هم در این ایام منفعلانه ظاهر شده‌اند که این به یاس هنرمندان افزوده است. آنها خواستار حرکتی سازنده و اصولی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای حمایت از هنر و فرهنگ کشور هستند.
خوشبختانه این مطالبه سرانجام روز گذشته از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پاسخ داده شد و وی در نامه‌هایی جداگانه به معاون اول رئیس‌جمهور، رئیس دفتر رئیس‌جمهور، رئیس سازمان برنامه و بودجه و معاون اقتصادی رئیس‌جمهور با اعلام خسارت‌های وارده به بخش فرهنگ کشور خواستار مساعدت‌های هر چه سریع‌تر دولتِ به مشاغل آسیب‌پذیر فرهنگ، هنر و رسانه کشور شد. اقدامی که بارقه‌های امید را در دل هنرمندان و فعالان فرهنگی روشن کرده است اما باید دید که دولتمردان این بار در مقابل این خواسته بحق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چگونه ظاهر می‌شوند آیا برای راست شدن کمر خمیده فرهنگ و هنر زیر چرخ بیرحم کرونا تصمیمی کارساز اتخاذ می‌کنند!
بر اساس این خبر، سید عباس صالحی در این نامه‌ها به اسحاق جهانگیری، محمود واعظی، محمدباقر نوبخت و محمد نهاوندیان نوشته است: «همان‌گونه که مستحضرید روزهای رونق کسب‌وکارهای فرهنگی، هنری و رسانه‌ای کشور، با آغاز بحران همه‌گیری بیماری کرونا به گونه‌ای دیگر رقم خورد، چنانچه روند رکود و کسادی در سال جاری نیز تدوام یافته است. با توجه به نگاه همدلانه و متعهدانه دولت محترم و در رأس آن ریاست محترم جمهور برای بهبود محیط کسب و کارها و ضرورت انجام اقدامات حمایتی در این بخش، سپاسگزار خواهد بود مطابق دستور جنابعالی و باتوجه به ویژگی شغلی هنرمندان و فعالان فرهنگی که عموما از جمله آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه هستند، عنایت ویژه‌ای به‌منظور کاستن حداقلی از فشار مالی و معیشتی آنان صورت پذیرد.
مزید استحضار میزان خسارت وارده این بخش تا پایان فروردین‌ماه جاری بالغ بر ۹۲۱/۷۶۰/۹ میلیون ریال، معادل ۹۷۶ میلیارد تومان برآورد و نیز حمایت‌های پیشنهادی صندوق اعتباری هنر در سه بخش حق بیمه، سرانه درمان و جبران خسارت بیکاری پیش‌بینی شده است که شامل ۵۰۰/۶۵۹/۷۸۹/۲۱۸ ریال حق بیمه برای ۳۵۵۰۰ نفر از اعضای صندوق، ۰۰۰/۴۰۰/۷۶۸/۱۳۷ ریال سرانه درمان برای ۷۸ هزار و صد نفر از اعضا و ۰۰۰/۰۰۰/۹۸۰/۴۳۹/۱ ریال برای جبران خسارت بیکاری هنرمندان میزان در نظر گرفته شده است.
با همین ملاحظات به پیوست گزارش برآورد میزان خسارت وارد آمده به بخش فرهنگ و هنر تا این تاریخ، برای دستور مساعدت و اقدامات حمایتی تقدیم می‌شود.»
طبق اعلام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برآورد خسارت کسب و کارهای بخش فرهنگ و هنر (مبالغ به میلیون ریال) به این شرح است: ۱) فرهنگی: ۷۵۱/۴۷۵/۳ ریال. ۲) هنری: ۱۷۰/۵۰۳/۳ ریال. ۳) رسانه‌ای و تولید محتوای دیجیتال: ۰۰۰/۷۸۲/۲ ریال. جمع کل: ۹۲۱/۷۶۰/۹ ریال
یارانه‌های حمایتی صندوق اعتباری هنر: ۱) مجموع کمک بابت حق بیمه هنرمندان: ۵۰۰/۶۵۹/۷۸۹/۲۱۸ ریال. ۲) مجموع کمک سرانه درمان هنرمندان: ۰۰۰/۴۰۰/۷۶۸/۱۳۷ ریال. ۳) مجموع کمک بابت جبران خسارت و بیکاری هنرمندان: ۵۰۰/۰۵۹/۵۳۸/۴۳۹/۱ ریال. جمع کل: ۵۰۰/۰۵۹/۵۳۸/۷۹۶/۱ ریال.
در همین راستا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در توئیتی با اشاره به اعلام خسارت‌های ناشی از بیماری کرونا تصریح کرده است: «امروز نامه برآورد جامع خسارات حوزه فرهنگ، نشر، تئاتر، موسیقی، تجسمی، سینما، رسانه، آموزشگاه‌ها، موسسات، کانون‌ها و مشاغل مرتبط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به آقایان جهانگیری و نهاوندیان ارسال شد. اصحاب فرهنگ و هنر منتظر خبرهای خوب از جلسه کمیته اقتصادی ستاد ملی کرونا هستند.»
پس از پیگیری‌های انجام شده وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی برای قرار گرفتن کسب و کارهای فرهنگی هنری و رسانه‌ای در رسته مشاغل آسیب‌دیده از بروز و ظهور بیماری کرونا، با دستور سیدعباس صالحی، معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارتخانه متبوع ماموریت یافته است با همکاری معاونت‌ها و واحدهای مرتبط و نظرخواهی از نهادها و صنوف معین وابسته سراسر کشور گزارش دقیق و کمّی از میزان خسارت‌های واردشده به کسب‌های و کارهای موضوع مصوبه هیات وزیران تهیه و برای تامین اعتبار لازم به‌منظور جبران خسارت‌های وارده و اقدامات حمایتی دولت از فعالان فرهنگ، هنر و رسانه کشور به کمیته اقتصادی ستاد ملی کرونا ارسال کند.
پربازدید ها