کریم جعفری

روز پنج‌شنبه روزنامه وال‌استریت ژورنال در مطلبی که به شکل عجیبی مورد توجه بسیاری از رسانه‌ها و افراد، به‌ویژه در کشور ما قرار گرفت خبر از تخلیه سامانه‌های پدافند موشکی پاتریوت از خاک عربستان داد. این روزنامه به نقل از امریکایی

گزارش داد که آمریکا چهار سامانه‌ پدافند موشکی پاتریوت را از عربستان خارج می‌کند. همچنین ده‌ها نظامی خود را از این کشور بیرون می‌آورد که آنها را در پی حملات موشکی به تاسیسات نفتی در سال گذشته، به عربستان فرستاده بود.

این مسوولان اعلام کردند که آمریکا دو اسکادران از جنگنده‌ها را از عربستان خارج می‌کند و همچنین کاهش حضور نیروهای دریایی آمریکا در خلیج فارس را بررسی می‌کند. طبق ادعای منابع رسانه‌ای، کاهش نیروهای نظامی آمریکایی بر اساس این برآورد صورت می‌گیرد که ایران دیگر خطر مستقیمی بر منافع استراتژیک آمریکا در منطقه ندارد. از سوی دیگر، منابع به سایت هیل آمریکا اعلام کردند که واشنگتن تعداد پاتریوت‌ها در عربستان را از چهار پاتریوت به دو کاهش می‌دهد و همچنین دو پاتریوت دیگر را از کشور دیگری در منطقه خارج می‌کند.

برخی از رسانه‌ها به این امر اشاره کردند که روند عقب‌نشینی همچنان ادامه داد. یک مسوول آمریکایی نیز به خبرگزاری بلومبرگ گفت که آمریکا دو پاتریوت را از عربستان و دو پاتریوت دیگر را از منطقه خارج کرده است. این مقام مسوول که خواسته نامش فاش نشود، تصریح کرد که قرار بود خارج کردن پاتریوت‌ها در مارس گذشته انجام شود، اما در پی حملات موشکی به اردوگاه التاجی در عراق این امر به تعویق افتاد! وی با بیان اینکه سامانه‌های پاتریوت وابسته به نیروهای سعودی جایگزین پاتریوت‌های آمریکایی می‌شود، گفت: ۱۲ آتش‌بار از موشک‌های پاتریوت و یک آتش‌بار از موشک‌های پدافند هوایی تاد در منطقه باقی می‌ماند.

این تقریبا همه گزارش‌هایی بود که رسانه‌هایی امریکایی از پنج‌شنبه تا ظهر جمعه در این مورد منتشر کردند. در مورد دلایل این اقدام گمانه‌زنی بسیار است و خود امریکایی‌ها نیز حاضر به برشمردن دلایل آن نبوده و البته در کشور ما هم طبق معمول مساله نفت و کاهش واشنگتن بر ریاض جهت کاهش بیشتر استخراج و صادرات نفت (حتی از شش میلیون بشکه فعلی) ارزیابی می‌شود و در برشمردن دلایل این تحلیل هم به تماس تلفنی ترامپ با بن‌سلمان اشاره می‌کنند. این در حالی است که به‌نظر می‌رسد همه محتوای این تماس تلفنی منتشر نشده باشد و مقامات سعودی و امریکایی عامدانه در این مورد صرفاً مساله نفت را مورد اشاره قرار داده باشند.

با این حال، اگر به خبر منتشر شده توسط مسوول امریکایی که با خبرگزاری بلومبرگ گفت‌وگو کرده دقت کنیم، متوجه خواهیم شد که از ماه مارس (تقریبا پیش از فروریزی بازارهای نفت به این شکل و شمایل) طرف امریکایی تصمیم به خارج کردن چهار آتشبار پدافند هوایی و موشکی پاتریوت گرفته است! پس نفس نفت نمی‌تواند دلیل اصلی این تصمیم‌گیری باشد و باید دنبال دلایل اصلی و نهایی بود، کما اینکه طرف امریکایی تاکید می‌کند 12 آتشبار دیگر در منطقه باقی خواهد ماند، از جمله آتشبارهای تاد. پس دلیل این اقدام امریکا و دعوای ترامپ با بن‌سلمان چیست و چرا امریکایی‌ها از سعودی‌ها ناراحت هستند.

برای بررسی این مساله باید اظهارات مشاور وزیر امور خارجه امریکا در امور خاور نزدیک را بررسی کرد. در خبرها آمده بود که «همزمان با افزایش تنش‌ها میان چین و آمریکا در پی شیوع کرونا، دیوید شنکر، مشاور وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاورنزدیک اظهار کرد: کشورهای حاشیه خلیج فارس باید ارزش شراکت با آمریکا را بسنجند. ما از شرکای خود می‌خواهیم که این روابط را به خوبی ارزیابی کنند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به رغم رابطه دیرینه با آمریکا، روابط نزدیکی نیز با پکن ایجاد کرده‌اند. چین اخیرا متخصصان و تجهیزات پزشکی‌ای به کشورهای سراسر جهان از جمله کشورها حوزه خلیج فارس فرستاده است تا به مقابله با کرونا در این کشورها کمک کند. این مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا اظهار کرد، کشورهای این منطقه باید نگران کمک‌های چین باشند که اغلب با هدف «یغماگری» صورت می‌گیرند.