محمد حسین‌زاده
افغانستان تا همین 150 سال پیش بخشی از ایران بود، زبان و فرهنگ، تاریخ و هویت ایران در گستره پهناوری از تاریخ در این سرزمین شکل گرفت و زبان پارسی هنوز هم به عنوان بخشی از دارایی مشترک دو کشور خود را نشان می‌دهد. افغانستان اما سرنوشتی متفاوت از ایران پیدا کرد، حمله شوروی به این کشور در دهه 1980 قرن گذشته باعث شد تا این کشور به یک مسیر بی‌ثباتی، جنگ و رقابت کشورها و طرف‌های رقیب تبدیل شود و هیچ وقت روی آرامش نبیند.
این مساله هنوز هم ادامه دارد. حضور 9 سال اشغالگران امریکایی و غربی در این کشور و به خوردن ثبات افغانستان باعث شده تا نه تنها مردم این کشور ضرر کنند، بلکه آن بخش از همسایگانی که دوست دارند در سراسر خاک افغانستان آرامش برقرار باشد، دچار خسارت محض گردند. امریکایی‌ها که حاضر به ترک نهایی افغانستان نیستند، جنگی طولانی را با گروه‌های شبه‌نظامی مانند طالبان شروع کرده که هنوز به پایان نرسیده است.
همه این مسائل اما باعث نشده تا در تهران مقامات ایرانی به فکر گسترش پیوندهای تاریخی و فرهنگی خود با کشور همسایه نگردند. این موضوع از همان زمانی که طالبان در کابل سرنگون شد، شروع شده و هنوز هم ادامه دارد. امروز هرات آبادترین و پررونق‌ترین شهر افغانستان است که به یمن حضور پررنگ ایرانی‌ها و پیوند این شهر با ایران توسعه پیدا کرده است. آخرین اقدام ایرانی‌ها برای کمک به کشور همسایه، افتتاح خط ریلی میان شهرهای خواف و هرات بود.
این خط آهن یک پل پایدار برای دوستی و تعامل بین دو کشور و خنثی کننده اهداف شیطانی دشمنان ما به ویژه آمریکا و غرب است که سعی داشتند افغانستان را از ما دور نگه دارند و ایران را نیز از ظرفیت ژئوترانزیتی خودش دور کنند. این خط آهن علاوه بر مزایایی که برای دو کشور ایران و افغانستان به لحاظ اقتصادی و اجتماعی و تجاری دارد، می‌تواند ایران را به غرب آسیا نزدیک‌تر سازد و افغانستان را نیز به آب‌های گرم و نیز اروپا نزدیک کند.
خط آهن خواف - هرات فقط یک خط آهن ساده نیست بلکه مسیر رشد و توسعه مرزهای دو طرف است و می توانیم همکاری های مشترک مختلف را در عرصه تجارت و تولید و ساخت شهرک های صنعتی در دو سوی مرز توسعه دهیم. افغانستان مرکز معادن متنوع است که به دلیل وزن زیاد نیاز دارند برای صرفه اقتصادی از طریق راه آهن هزینه حمل و نقل آن را کاهش دهند و هم می‌توانند به ایران بفرستند و در اینجا فرآوری و تغلیظ شود و بعد برای صادرات خودشان مستقیم از طریق کشتی و آب های خلیج فارس به هر کجا که بخواهند ارسال کنند.
مسیر خط آهن می‌تواند توسعه دهنده امنیت در این مناطق باشد به علاوه این خط آهن افغانستان را از محاصره در خشکی که به‌طور طبیعی به آن دچار بود خارج می‌کند و همچنین می‌تواند در انتقال سوخت و صادرات آن به این کشور که تا کنون از طریق کامیون انجام می‌شد کمک زیادی کند و هزینه این انتقال و سرعت آن را برای تسهیل خدمات برای مردم افغانستان کاهش دهد. همچنین این خط آهن می‌تواند در تردد مردم افغانستان به ایران نیز و کاهش خطرات و هزینه‌ها موثر باشد.
این پروژه می‌توانست در همان دولت‌های نهم و دهم به سرانجام برسد، در هر حال انجام این پروژه و اجرای سه فاز از چهار فاز آن برای هر دو کشور عواید زیادی در بر خواهد داشت. خط آهن خواف - هرات یک گام موثر و بلند و بسیار کلیدی است. نکته قابل توجه این است که به لحاظ سیاسی افتتاح آن مصادف می‌شود با کاهش حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان. آنها که ادعای توسعه این کشور را داشتند اتفاقا با خروج آنها چسبندگی و ارتباط کشورهای همسایه افزایش می‌یابد و اتکاء دو کشور به ظرفیت‌های دوجانبه افزایش خواهد یافت.
