الهام بهروزی

سینما با قدمتی 101 ساله در بوشهر به یکی از هنرهای پیشتاز در این منطقه بدل شده است. این خطه در بطن خود هنرمندان و فیلمسازان موفق و مطرحی چون داریوش غریب‌زاده، سیدرضا صافی، احسان عبدی‌پور و... پرورش داده است که هر کدام با توجه به نگرش و دغدغه خود در حوزه فیلمسازی به معرفی اقلیم و آداب و رسوم جنوب پرداخته و صمیمت اهالی این اقلیم را به‌شکل ملموسی در آثار خود به نمایش گذاشته‌اند.

با وجود اینکه سینما در میان مردم بوشهر هنری محبوب است اما این استان همچنان در زمینه فرهنگ‌سازی برای سینما رفتن نتوانسته گام استواری بردارد که البته عواملی هم در این زمینه نقش دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به ضعف تبلیغات در رسانه در زمینه اطلاع‌رسانی به‌موقع اکران‌های سینماهای استان، نمایش ندادن به‌موقع فیلم‌های به‌روز و پرمخاطب در سینماهای استان، استاندارد نبودن یا قدیمی بودن برخی از این سینماها، گرایش و تمایل مردم این منطقه به تماشای فیلم‌های سینمایی از پلتفرم‌های جدید و مجازی یا از طریق شبکه‌های تلویزیونی یا کانال‌های ماهواره‌ای و... اشاره کرد. البته در یکی دو سال اخیر شیوع کرونا هم مزید بر علت شده و همان تعداد اندک مخاطبان سینما در بوشهر را نیز به صفر رسانده است که امید می‌رود پس از پایان پاندمی کرونا این وضعیت با فرهنگ‌سازی و تبلیغات موثر و نمایش فیلم‌های باکیفیت و به‌روز بهبود پیدا کند و سینما رفتن به رسمی خوشایند در میان خانواده‌های بوشهری بدل شود.

در این میان اما بوشهر همچنان در ایجاد زیرساخت‌ها و امکانات سینمایی به‌دلیل کمبود بودجه و کم‌اهمیت بودن فعالیت‌ها و مراکز فرهنگی هنری در میان مدیران ارشد استان دچار ضعف است و انتظار می‌رود که با بینشی سالم و نگاهی فراجناحی به هنری مثل سینما که نقش شگرفی در فرهنگ‌سازی، آگاهی‌بخشی و پر کردن مفید اوقات فراغت مردم به‌ویژه جوانان دارد، نگریسته شود و در توسعه این هنر و زیرساخت‌های آن و حمایت از هنرمندان این بخش اهتمام جدی از سوی مسوولان دیده شود.

استان بوشهر بیش از ۴۰ سال بود که از نبود سینمای روباز رنج می‌برد. این در حالی است که در بیش از شش ماه از سال این منطقه از آب و هوای معتدل برخوردار است و این امکان را دارد که به نمایش آثار در فضای روباز برای مخاطبان بپردازد که از هیجان و تنوع بیشتری برخوردار است؛ اما ایجاد این زیرساخت در سال‌های گذشته هر بار به‌بهانه‌ای نادیده گرفته می‌شد و مسوولان صرفا به احداث آن در آینده اشاره می‌کردند تا اینکه در سال جاری به همت عبدالرحمن برزگر، رئیس انجمن سینماجوانان استان بوشهر با همکاری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی این حرف به عمل رسید و در نهایت این سینمای روباز با ظرفیت ۷۰ نفر شامگاه دوشنبه، سوم آبان‌ماه با حضور شماری از هنرمندان و مدیران فرهنگی در آیینی که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد، گشایش یافت و آغاز به کار کرد.

این سینمای روباز به نام «داریوش غریب‌زاده»، نویسنده، داستان‌نویس، فیلمنامه‌نویس و فیلمساز نام‌آشنای بوشهری مزین شد که این اتفاق خجسته گام استواری در راستای پاسداشت مقام هنری هنرمندان نجیب و صاحب‌اندیشه بوشهری است. با نگاهی اجمالی به کارنامه هنری غریب‌زاده به نقش موثر وی در ارتقای صنعت فیلمسازی در جنوب کشور و همچنین ادبیات داستانی این خطه پی می‌بریم که سال‌ها در قاب دوربین خود راویتگر مستعدی برای انعکاس رنج و شادی مردمان جنوب بوده و هست.

غریب‌زاده متولد نهم مردادماه سال 1341 در کوی بهبهانی بوشهر است. وی تحصیلاتش را به ترتیب در دبستان گلستان، مدرسه‌ راهنمایی داریوش کبیر (شهید پاسدار فعلی) و دبیرستان سعادت طی کرد و در این سال‌ها از محضر استادانی چون علی باباچاهی و زنده یاد شیرزاد آقایی سود برد. این فیلمساز پس از پایان تحصیلات، با وجود پذیرش در «مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی»، به‌عنوان لیتوگراف و ماشین‌چی افست در چاپخانه‌ «علوی» بوشهر شروع به کار کرد و بعد از آن در چاپخانه «ولیعصر» این پیشه را ادامه داد.

وی یک مجموعه‌داستان به‌نام «تشباد» راهی بازار کتاب کرده است اما عمده هنر وی در فیلمسازی و فیلمنامه‌نویسی خلاصه می‌شود که «لاک‌پشت»، «مردآبی»، «سُکار»، «بومرنگ» و... (فیلم کوتاه) و «مدرسه کوچک، آرزوهای بزرگ» (مستند بلند) از جمله آثاری است که غریب‌زاده کارگردانی کرده است. همچنین از دیگر سوابق هنری وی می‌توان به داوری چندین جشنواره ملی و بین‌المللی، مشاور فیلمنامه و کارگردانی فیلم‌های کوتاه، مستند و سینمایی متعدد از جمله «تنهای تنهای تنها»، «بالابان»، «عامو سردار پینوکیو و رئیسعلی دلواری» اشاره کرد.

دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه از بیست‌و‌ششمین جشنواره فیلم فجر، تندیس و مدال طلای جشن خانه سینما، جایزه بهترین فیلم کوتاه داستانی در بخش ملی و بین‌الملل و جایزه تماشاگران جشنواره فیلم کوتاه تهران، جایزه بهترین فیلم آموزشی جشنواره سینما حقیقت، جایزه ویژه فیلمساز نوظهور چهل‌ونهمین جشنواره فیلم کوتاه برنو شانزده جمهوری چک، جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی کابل افغانستان، مدال نقره هفتادمین کنگره یونیکاف تونس، جایزه بزرگ دهمین جشنواره اسلاتوریا رومانی، جایزه بزرگ شاهین طلایی جشنواره بین‌المللی فیکاف تونس، جایزه بهترین فیلم داستانی جشنواره ستاره شیکن قزاقستان، جایزه ویژه جشنواره بین‌المللی فیلم قرقیزستان، جایزه اول در بخش راه زندگی در بیست‌ودومین جشنواره غیرحرفه‌ای تاتراشامویس اسلواکی، جایزه ویژه جشنواره بین‌المللی قرقیزستان، جایزه سوم از جشنواره بین‌المللی استونی، جایزه بزرگ شاهین طلایی جشنواره بین‌المللی فیکاف تونس، جایزه بهترین فیلم داستانی ستاره‌های شیکن قزاقستان و بیش از ۱۰۰ جایزه ملی و بین‌المللی دیگر از جمله افتخارات این فیلمساز پیشکسوت در چهار دهه فعالیت هنری غریب‌زاده به‌شمار می‌رود.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر در این آیین با قدردانی از انجمن سینمای جوان بوشهر در ساخت و راه‌اندازی سینمای روزباز گفت: سینما به‌عنوان ابزاری کارآمد در جهان توانسته جریانات بسیاری را در جامعه رقم بزند که بوشهر با پیشینه منحصر‌به‌فردش در تولید فیلم کوتاه و سابقه دیرینه در امر سالن‌داری و اکران فیلم توانسته در کشور طلایه‌دار در این حوزه باشد.

فاطمه کرمپور همچنین در حاشیه این مراسم به خبرنگار بامداد جنوب در خصوص اهمیت این سینما در توسعه فرهنگی استان تاکید کرد: قطعا در استانی مثل بوشهر که در حوزه سینما و فیلمسازی حرف بسیاری برای گفتن دارد، ایجاد و احداث زیرساخت‌های سینمایی مثل سینمای روباز امری لازم و ضروری است؛ چراکه امروز در این استان ما با فعالیت هنرمندان بوشهری بسیار موفقی روبه‌رو هستیم که با تولید آثار فاخر در عرصه‌های ملی و بین‌المللی می‌درخشند ولی متاسفانه زیرساخت مناسبی برای نمایش آثار این هنرمندان به‌ویژه فیلمسازان فیلم کوتاه در استان وجود نداشت که خوشبختانه با گشایش این سینما از این پس می‌توانیم به‌شکل مستقل و شایسته‌ای شاهد نمایش آثار فیلمسازان بوشهری در استان باشیم.

به گفته وی، اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با وجود کمبود بودجه و سختی‌ها تمام همت خود را به کار بسته تا بتواند با توسعه زیرساخت‌های فرهنگی هنری، عدالت فرهنگی را در سراسر استان برقرار کند. سینمای روباز هم یکی از اقداماتی بوده که در راستای برقراری عدالت فرهنگی و توسعه آن در استان ایجاد شده است. البته در این میان انجمن سینماجوانان استان بوشهر نقش پررنگی در اراه‌اندازی سینمای روباز داشته است. این سینما به پیشنهاد آقای برزگر به‌نام داریوش غریب‌زاده، هنرمند و فیلمساز شناخته‌شده هم‌استانی نامگذاری شده است تا بدین‌طریق بتوان جایگاه و مقام هنری وی را پاس بداریم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: داریوش غریب‌زاده بیش از چند دهه است که در حوزه فیلمسازی فعالیت می‌کند و با تولید آثار درخشان و بامحتوا بارها و بارها موجب درخشش نام بوشهر در رویدادها و جشنواره‌‌های معتبر ملی و بین‌المللی فیلم شده است. او امروز در عرصه فیلم کوتاه در کشور شناخته‌شده و صاحب‌نام است و توانسته با مهارت و تجربه‌ای که دارد خود را در میان اهالی سینما مطرح کند و این افتخاری است برای هنر سینمای استان بوشهر.

رئیس انجمن سینما جوانان استان بوشهر هم در این آیین با ارائه گزارش مالی و عمرانی احداث سینما روباز گفت: برای ساخت سینمای روباز انجمن سینمای جوان، 210 میلیون تومان هزینه شد که این هزینه‌ها شامل خرید تجهیزات و فعالیت‌های عمرانی بود که از اعتبارات استانی در سال 1400 تامین شد.

عبدالرحمن برزگر در ادامه با بیان اینکه مدیریت فرهنگی سخت‌تر از کار فرهنگی است، افزود: چراکه مدیران فرهنگی و هنری بایستی شرایط تولید محتوا را برای هنرمندان فراهم سازند تا زمینه‌ای برای رشد و بالندگی در جامعه منجر شود.

وی با قدردانی از اتاق بازرگانی و حضورآقای غلامی دبیر اجرایی این بنگاه اقتصادی در آیین گشایش سینما روباز استان تصریح کرد: بخش خصوصی می‌تواند از ظرفیت‌های بسیار خوب هنرمندان استفاده کنند.

برزگر با اشاره به اینکه به پاس چهار دهه فعالیت در عرصه آموزش و تولید فیلم کوتاه در ایران این سینما را با افتخار به نام «داریوش غریب‌زاده» نامگذاری کردیم، گفت: وقتی پیشنهاد نامگذاری سینمای روباز بوشهر را به‌نام داریوش غریب‌زاده مطرح کردم با استقبال بسیار خوب مدیران انجمن سینمای جوان در کشور ر‌وبه‌رو شد.

به گفته رئیس انجمن سینماجوانان استان بوشهر، افتتاح این سینما پس از چهار دهه وقفه در بوشهر حاصل همدلی، دوستی و رفاقت هنرمندان بوشهری است و داریوش غریب‌زاده نماینده همه پیشکسوتان و هنرمندان انجمن سینمای جوان بوشهر است که این سینما به‌نام او نامگذاری شد. به‌زودی موزه عکس و فیلم و استودیو دیجیتال انجمن سینمای جوان بوشهر هم راه‌اندازی خواهد شد.

داریوش غریب‌زاده نیز در این مراسم با قدردانی از انجمن سینمای جوان بوشهر برای راه‌اندازی سینمای روباز گفت: شایسته این محبت نبودم که سینما روباز بوشهر به‌نام من نامگذاری شود، انجمن سینمای جوان بوشهر چهره‌های بزرگی را به عرصه هنر ایران تقدیم کرده و افتخار می‌کنم با این هنرمندان کار کردم.

این نویسنده و فیلمساز نام‌آشنای کشور در ادامه با اشاره به اینکه فیلم کوتاه ماهیتی معنوی و صمیمانه دارد و جواهری بود که اجازه نداد به سمت فیلم بلند بروم، تاکید کرد: فیلم کوتاه قالب خاصی است، پول و شهرت ندارد اما حس خوبی به سازنده آن می‌دهد.

در ادامه این آیین، بخشی از مستند فیلم «زاغی عشق سینما» ساخته میثم فرهومند و آریو انصاری، مستندسازی بخشی از پروژه «ملاقات با بوشهر» با تصویربرداری و تدوین رضا حسین‌پور و همچنین فیلم کوتاه و ماندگار «سکار» اثر داریوش غریب زاده اکران شد. افزون بر این در این برنامه از هنرمندان گروه فرهنگی، هنری «هومهر» به سرپرست مهدی جلالی که اجراهای مختلفی را در آلمان، لهستان و ترکیه داشتند، تقدیر شد. افتتاح کارگاه موسیقی نونوا به سرپرستی علی احمدی نیز از دیگر برنامه‌های آیین گشایش سینما روباز «داریوش غریب‌زاده» بود.