روز گذشته دولت روسیه به‌صورت رسمی پذیرفت که خرابکاری و بمب‌گذاری در داخل هواپیمای ایرباس 321 این کشور که از بندر تفریحی شرم‌الشیخ عازم سن پترزبورگ بود، عامل سقوط آن و کشته شده بیش از 200 مسافر و خدمه آن شده است. 

گمانه‌زنی‌ها در مورد این حادثه از همان ابتدا شروع شد، یک هواپیمای نو و دست اول ایرباس در صورتی که مشکل فنی داشت و سقوط می‌کرد، باعث آبروریزی شرکت سازنده بود و از این‌رو همه نگاه‌ها به‌سمت اقدام خرابکارانه رفت. اقدامی که شاید از دست معدود گروه‌های تروریستی بر می‌آمد که می‌خواستند به‌نوعی از روس‌ها به دلیل مداخله در جنگ سوریه انتقام بگیرند. 

چند روز پس از این حادثه بود که اول انگلیسی‌ها و پس از آن هم آمریکایی‌ها از بمب‌گذاری در این هواپیما خبر دادند، خبرهایی که با توجه به شواهد و قرائن چندان دور از ذهن نبود اما مسکو و قاهره به هر دلیلی نمی‌خواستند زیر بار آن بروند و بر ادامه تحقیقات تاکید می‌کردند. این تحقیقات در حالی ادامه می‌یافت که واشنگتن بر اساس آنچه شنود مکالمات میان سران گروه تروریستی داعش می‌خواند این گروه را عامل این حادثه معرفی می‌کرد، اما طرف انگلیسی حاضر نبود بر گروه خاصی تاکید کند.

داعش در حالی متهم به نقش داشتن در این حادثه شده‌ و حتی پذیرفتن آن شده، که با توجه به شواهد و مدارک کار این گروه تروریستی نیست. در این مورد می‌توان مستندات متعددی را مورد اشاره قرار داد که چرا بمب‌گذاری و انهدام هواپیمای روسی کار داعش نیست بلکه باید دنبال جریان‌های تروریستی و مسلح و شاید هم سیاسی دیگری در این زمینه بود که توانایی چنین اقداماتی را دارند. این جریان‌ها آن اندازه نفوذ، حضور و قدرت دارند که بتوانند بمبی را به داخل فرودگاه امنیتی شرم‌الشیخ ببرند، آن را جاگذاری کرده و سپس منهدم کنند.

روز سه‌شنبه اعلام شد که نیروهای امنیتی فرودگاه مذبور در اقدامی تعدادی از کارمندان و کارکنان فرودگاه را دستگیر کرده‌اند، مساله‌ای که نشان می‌دهد نه داعش، بلکه جریان تروریستی دیگری و بدون شک با هدایت یک سازمان اطلاعاتی قدرتمند که دارای اهداف مشخص است، دست به چنین اقدامی زده است.

با تجزیه و تحلیل شرایط و داده‌های موجود، نباید شک داشت که این اقدام کار جماعت اخوان المسلمین است که این روزها به دلیل سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از اوج قدرت به حضیض ذلت افتاده و بر خلاف باور حامیان انگلیسی، آمریکایی، ترک و قطری خود نتوانست از فرصت به‌وجود آمده برای حضور و نفوذ در عرصه‌های سیاسی مصر و سپس جامعه عرب خاورمیانه بهره‌بردای لازم را کند.

در مورد اینکه چرا این اقدام تروریستی کار اخوانی‌ها و به‌خصوص سرویس‌های اطلاعاتی قطر به عنوان مهمترین حامی اخوان المسلمین در جهان عرب بوده، می‌توان دلایل ذیل را برشمرد:

1) این اخوان‌المسلمین است که در همه اجزای کشور مصر نیروهای مورد اعتماد و موثر را دارد و می‌تواند یک بمب دست‌ساز یک کیلویی را به داخل هواپیمای روسی ببرد. اخوان‌المسلمین مصر با دستور طرف قطری چنین اقدامی را صورت داد تا به اهداف ذیل دست پیدا کند: 

نخست: روسیه را به‌عنوان متهم ردیف اول در سرکوبی گروه‌های مسلح مورد حمایت قطر در سوریه – شامل جبهه النصره، احرار الشام، جند الشام، جندالاقصی و....- تنبیه کند.

ب: روسیه را به‌عنوان یکی از متحدان اصلی عبدالفتاح السیسی که اخوانی‌ها را سرکوب کرده و فرصت ابراز وجود را از آنها گرفته، به‌نوعی گوشمالی دهد.

دوم: سران دوحه از رفتارهای دیپلماتیک طرف روسی به‌خصوص در مجامع بین‌المللی و سازمان ملل که همراه با تحقیر آنها همراه بوده، به‌شدت عصبانی بوده و به‌نوعی کینه خود را از این طریق فرونشاندند.

سوم: در این ماجرا صنعت توریسم مصر به‌عنوان یکی از مهمترین منابع درآمدی این کشور زیر سوال رفت. اینکه گروهی که می‌تواند در شرم‌الشیخ را به‌داخل هواپیما ببرد، بدون شک در دیگر مناطق و فرودگاه‌های مصر نیز می‌توانست چنین اقدامی را صورت دهد ثابت می‌کند که هدف بسیار مهم‌تری پشت این ماجرا قرار دارد که از دست یک سازمان تروریستی مانند داعش بر نمی‌آید. 

2) طرفی که دست به‌چنین عملیاتی زده است علاوه بر انتقام‌گیری، هدف دیگری هم داشته و آن نیز کمک به شریک فکری خود یعنی ترکیه بوده است. ناامن شدن مصر و فرار گردشگران از این کشو بدون شک صنعت توریسم ترکیه را شکوفا خواهد کرد. پیش‌بینی‌ای که با اقدام روسیه نسبت به خروج شهروندان خود از ترکیه به‌دلیل آنچه تهدیدات امنیتی خوانده می‌شد، راه به‌جایی نبرد. در واقع سران روسیه با این اقدام خود به‌شکل آشکاری اعلام کردند که از اهداف و برنامه‌های پشت این عملیات تروریستی خبر داشته و دارد.

3) یکی از دلایل محکم در مورد اینکه چرا این اقدام کار سرویس‌های اطلاعاتی عربی مانند قطر و استفاده از ظرفیت اخوانی‌ها بوده به نوع واکنش واشنگتن و لندن نسبت به این ماجرا باز می‌گردد. هر دو پایتخت همان زمان از انفجار در هواپیمای ایرباس خبر دادند که نشان می‌دهد یا شریک این عملیات تروریستی بوده‌اند یا اینکه به دلیل روابط نزدیک و راهبردی دو طرف با اخوانی‌ها از آن مطلع بوده و خواسته‌اند با اعلام زودهنگام آن، به‌نوعی در نبرد اطلاعاتی بر طرف روسی و حتی مصری برتری خود را نشان دهند.

4) اما در اینکه چرا داعش نمی‌تواند این اقدام را انجام دهد، می‌توان دلایل ذیل را برشمرد:

نخست: داعش نشان داده که اگر عملیاتی تروریستی انجام دهد برای اثبات توانایی‌های خود به‌شدت روی آن تبلیغ خواهد کرد. مانند آنچه در فرانسه گذشت و همه جا اقدام به پخش شیرینی کرد و در این مورد بیانیه هم صادر کرد.

دوم: داعش اگر توانایی بردن بمب به داخل فرودگاه را داشت، به‌جای یک بمب چند بمب می‌برد و به‌جای یک هواپیما چند هواپیمای به‌زعم خودشان کفار را هدف قرار می‌داد.

سوم: داعش در شرایطی که شاهد جنگ‌های سختی در سوریه و عراق با طرف‌های مختلف است نمی‌خواهد بیش از پیش روس‌ها را نسبت به‌خود جری‌تر کند و حملات هوایی را از گروه‌های مسلح مخالف خود دور کند.

چهارم: داعش به‌جای یک هواپیمای روس شک نداشته باشید اکر می‌توانست یک یا چند هواپیمای مصری را منهدم می‌کرد. 

در پایان این نوشته آنچه مهم است بهره‌ّبرداری صورت گرفته از این ماجراست که همه درگیر خود کرده است. روس‌ها و همه دیگر کشورها می‌دانند این عملیات تروریستی کار کدام کشور بوده و در صورت انتشار صحیح اعترافات افراد دستگیر شده باید منتظر بود تا ردپای خونین اخوانی‌ها و رژیم آل‌ثانی در قتل عامل مردم بیگناه را مشاهده کرد. آنچه به‌عنوان نکته پایانی قابل گفتن است، حضور و نفوذ برخی از جریان‌های تندروی اخوانی در داعش است که می‌توانند در این رابطه مورد بهره‌برداری قرار گرفته باشند.