آنچه روز گذشته در مرز سوریه و ترکیه گذشت، حادثهای نبود که قابل پیشبینی نباشد ولی آنگونه هم نبود که انتظار میرفت. سرنگونی یک بمب افکن سوخو24 نیروی هوایی ارتش روسیه که برای ماموریت در سرکوب گروههای تروریستی در سوریه حضور دارند توسط دو فروند اف16 ترکیهای فضای منطقه و ارواسیا را متشنج کرد.
همه شواهد و قرائن حاکی از آن است که این جنگنده در حریم هوایی سوریه هدف دو فروند موشک هوا به هوا قرار گرفته است. نقطهای که این هواپیما هم سقوط کرده، جایی است که گروههای ترکمن مورد حمایت ترکیه به همراه تروریستهای ترکتبار قفقازی و آسیای مرکزی به همراه برخی از گروههای شورشی سوری حضور فعال دارند و روسیه تاکید بسیار جدی بر سرکوبی این تروریستها دارد.
چند روز پیش و در پی حملات گسترده موشکی و هوایی روسیه علیه مراکز استقرار گروههای تروریستی، منطقهای در نزدیکی ترکیه نیز هدف قرار گرفت، منطقهای که آنکارا بهزعم خود آن را برای گروههای بیوطن تروریستی جهت فعالیت علیه دولت سوریه امن کرده تا آنها با خیالت راحت به اقدامات جنایتکارانه خود ادامه دهند. هدف قرار گرفتن این مراکز که برای اولین بار در طول چهار سال گذشته صورت میگرفت برای دولت اردوغان بسیار سخت و سنگین بود چرا که نشان میداد که او نتوانسته بر عهده خود بایستد، در بعد دیگر پیشرویهای چند روز گذشته ارتش و نیروهای متحد دولت سوریه در شمال استان لاذقیه برای طرف ترک قابل پذیرش نبود و آنها باید دست به اقدامی برای کند کردن این پیشرویها میزدند و برای اثبات این مساله، ناچار باید «خودی نشان میداد» با این همه، این خود نشان دادن بهشکلی مطلوب صورت نگرفت.
همه شواهد از آن حکایت دارد که بمب افکن روس در یک کمین هوایی مورد حمله قرار گرفته است و اصولاً یک طرح و برنامه از پیش طراحی شده برای ساقط کردن یک جنگنده روس تنظیم شده بود تا با بر هم زدن بازی، ترکیه نیز بتواند در بازی آینده سوریه همچنان حضور داشته باشد.
نکته جالب در این میان نوع رفتار ترکیه است. آنچه سران حزب عدالت و توسعه از خود نشان دادند، همان برنامهریزی شده بودن حمله را نشان میداد و کار به جایی رسید که به گفته رئیسجمهور روسیه انگار روسها یک جنگنده ترک را سرنگون کردهاند. با این وجود، ترکیه نمیتواند به سادگی از تبعات این حادثه عبور کند و بدون شک برای آنکارا تبعات سختی خواهد داشت. مسکو بههیچ عنوان به فکر انتقام مستقیم نیست اما نخواهد گذاشت یک فرد کوتهنگر، لجباز و عقدهای که در هرکجای جهان باشند – مانند اردوغان – با حیثیت آنها بازی کند.
نخستین واکنشها همان روز گذشته بروز کرد. اول سفر امروز سرگئی لاوروف به آنکارا لغو شد و پس از آن روسیه اعلام کرد که مانع از سفر شهروندان خود به ترکیه خواهد شد، سفرهای توریستی که سالیانه حدود شش میلیارد دلار وارد خزانه ترکیه میکند.
روز گذشته وزارت دفاع روسیه بر خلاف همه پیشبینیهایی که میشد سلسله ترتیبات خود برای حمایت از پرندههای بمبافکن خود که بر فراز سوریه پرواز میکنند را اعلام کرد و تاکید کرد که هر پرندهای که تهدیدی برای جنگندههای این کشور باشد را سرنگون میکند که این پیامی مستقیم به طرف ترک خواهد بود.