این روزها جنجال عجیبی در کشور بر سر قرارداد با کنسرسیوم ایرانی، فرانسوی و چینی ساخت فاز 11 پارس جنوبی بر پا شده است. گروهی پیدا شده‌اند و به این قرارداد عیب و ایراد می‌گیرند که چرا با شرکت فرانسوی توتال وارد معامله شده و قرارداد توسعه این فاز را با حضور آنها امضا کرده‌اید. البته از همان ابتدای دولت یازدهم هجمه‌ها به وزارت نفت شدید بود، کما اینکه در دولت‌های نهم و دهم هم ضعیف‌ترین افراد در این وزارتخانه سکان امور را به دست گرفته بودند و به‌گونه‌ای کار کردند که خروجی آن عقب افتادگی چند ده ساله حوزه نفت، گاز و پتروشیمی کشور از تکنولوژی جهانی بود.
عده‌ای می‌گویند که ساخت فاز 11 چیزی نبود که نشود در داخل کشور آن را انجام داد! و چند نفری هم طرح سه فوریتی به مجلس برده و می‌خواهند از بهارستان بر این قرارداد تاثیر بگذارند. به‌عنوان یک روزنامه‌نگار دو نکته را می‌خواهم عرض کنم که شاید اولی را پیش از این هم گفته‌ام و احتمالا بارها هم آن را تکرار کنم.
نکته اول به قرارداد 36 ماهه وزارت نفت در سال 1389 باز می‌گردد. قراردادی که وزیر وقت نفت مدعی شد که همه فازهای باقیمانده پارس جنوبی را ظرف مدت 36 ماه به پایان برده و تحویل خواهیم داد. دولت دهم به پایان رسید و نه تنها هیچ فازی به بهره‌برداری نرسید، بلکه میلیاردها دلار پول بیت‌المال در آن دوره ناپدید شد. بنده شک ندارم که اگر تحریم نبود، شاید می‌شد در مدت‌زمان 72 ماه (دو برابر مدت‌زمان اعلامی) بخشی از فازهای مختلف را به پایان برد، چرا که پیمانکار اصلی با شرکت‌های مختلف خارجی وارد مذاکره و معامله می‌شد و با وارد کردن تجهیزات لازم، شاید بخشی از قرارداد را تکمیل می‌کرد، اما با آمدن تحریم‌ها عملا پارس جنوبی نیمه‌تعطیل شد و همان چند فازی که در دوره دولت سیدمحمد خاتمی به بهره‌برداری رسیده بود، سرمای زمستان را در خانه‌های مردم به گرمای آرامی تبدیل می‌کرد.
نکته دوم به پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس باز می‌گردد که همین دوماه پیش با حضور رئیس‌جمهور افتتاح شد. پالایشگاهی که قرار بود ایران را از واردات بنزین بی‌نیاز کند. به لحاظ فیزیکی 70درصد پالایشگاه که در قرار یک شرکت خاص بود به پایان رسیده بود، اما 30درصد باقیمانده هیچ وقت تکمیل نشد، دلیل هم ساده بود، در داخل کشور تکنولوژی لازم برای این کار وجود نداشت، که اگر بود برای چند سال بنزین پتروشیمی را به باک‌ها خودروهای بی‌کیفیت داخلی نمی‌ریختند تا کلان‌های مختلف دچار آلودگی‌های پایدار شود. ستاره خلیج فارس پس از برجام و با وارد شدن سریع تجهیزات راه‌اندازی شد و بنزین یورو4 در همان کلان‌شهرها توزیع می‌شود.
متاسفانه برخی فکر می‌کنند ساخت پالایشگاه مانند ساخت دیوار است. امروز هیچ کشوری به تنهایی نمی‌تواند یک پالایشگاه را از صفر تا 100 بسازد. هر کشوری بخشی از تکنولوژی و تجهیزات را می‌سازد و در اقتصاد جهانی اصلا به‌صرفه نیست که کشوری همه تجهیزات یک تاسیسات را تولید کند، دنیا در تعامل با هم، سعی در هم‌پوشانی و تبادلات اقتصادی دارد.
همین فاز 11 که قرارداد آن با توتال، یک شرکت چینی و پتروپارس امضا شد، نزدیک به دو دهه از ارائه طرح اولیه آن گذشته است. همه پالایشگاه‌های LNG قطر را همین توتال مدیریت کرده و ساخته است. البته توتال ده‌ها پیمانکار دیگر را به‌عنوان همکار انتخاب کرد و کار را به پیش برد. امروز هم اصل تکنولوژی در این حوزه دست توتال است. اگر شرکت‌های داخلی به این سطح از تکنولوژی رسیده بودند که در همان 36 ماه ادعایی الان فاز 11 هم تکمیل شده بود.
متاسفانه برخی یا سواد ندارند، یا نفاق دارند، یا مخالف راحتی کشور و مردم هستند و یا اصولا نادان هستند که به‌نظر من اولی و آخری شامل آنها بیشتر می‌شود. اندکی فکر، اندیشه و تعقل هم لازم است. قطعات هواپیمای بوئینگ 747 در30 کشور جهان ساخته می‌شود... به کجا می‌خواهیم برویم... .
