کریم جعفری:

در طول دو سال گذشته چند همه‌پرسی برای جدایی در مناطق مختلف جهان صورت گرفته است، نخستین این همه پر‌سی اسکاتلند بود که با سرمایه‌گذاری شدید سازمان جاسوسی انگلیس رای نیاورد، بعد از آن هم تیم بارزانی در شمال عراق به سمت استقلال رفتند که به دلیل رفتارهای ساختارشکنانه‌ای که انجام داد، مورد تقبیح قرار گرفت، سومین این همه‌پرسی در منطقه کاتالونیای اسپانیا برگزار شد، جایی که باز هم دولت مرکزی اسپانیا با ورود مستقیم مانع از مشخص شدن دقیق نتایج شد. 

هر چند رئیس دولت محلی کاتالونیا در پی برگزاری همه‌پرسی استقلال این منطقه از اسپانیا گفت که این رویداد در را برای اعلام استقلال یک‌جانبه این منطقه گشوده است. کارلوس پوگدمون، رئیس دولت محلی کاتالونیا در یک سخنرانی تلویزیونی تصریح کرد: شهروندان کاتالونیا در این روز رنج و امید، حق داشتن حکومتی مستقل به شکل یک جمهوری را به دست آوردند. به گفته وی، نتیجه این رای‌گیری به رغم آنکه از سوی دادگاه قانون اساسی غیرقانونی اعلام شد معتبر و الزام‌آور است و ما آن را اجرایی می‌کنیم. با این حال ما به دنبال یک جدایی دردناک و مخرب از اسپانیا نیستیم بلکه خواهان درک نویتی از کشور اسپانیا هستیم.

رهبر کاتلان‌ها گفت که با دولت مرکزی اسپانیا تماسی نداشته و از ماریانو راخوی، نخست‌وزیر اسپانیا می‌خواهد که بگوید آیا با میانجی‌گری برای مذاکره بر سر آینده منطقه با نظارت اتحادیه اروپا موافق است یا خیر. اتحادیه اروپا دیگر نباید تعرض‌های رخ‌داده علیه حقوق بشر در جریان برگزاری این همه‌پرسی را با یک رویکرد دیگر مورد نظر قرار دهد.

این نوع نگاه را می‌توان در شمال عراق هم دید، دقیقا مسعود بارزانی هم چنین ادبیاتی را استفاده می‌کند. عملا امروز کشورهایی از چندپاره شدن کشورهای بزرگ بهره می‌برند که خود یا ماهیت جغرافیایی قدرتمند دارند یا آنکه آن اندازه ضعیف هستند که می‌خواهند در جهان بریده شده، قدرت‌نمایی کنند. آنچه در شمال عراق و کاتالونیا در حال روی دادن است، در همین راستا می‌گنجد.

با این اوصاف، به‌نظر می‌رسد انگلیسی‌هایی که خود را به آب و آتش زدند تا مانع از جدایی اسکاتلند شوند، در مورد شمال عراق و حتی اسپانیایی عضو اتحادیه اروپا نظری دیگر دارند. این دیدگاه و نظریه برای سران لندن وجود دارد که می‌توانند اسکاتلند را برای 300 سال دیگر همراه خود کنند، اما دیگران این توانایی را ندارند و جهان هر چه کشورهای کوچک‌تری داشته باشد، حکومت کردن بر آن آسان‌تر است. در این مورد فقط این دو خط خبر را دقیق‌تر مطالعه کنید: « به دنبال بروز هرج و مرج در کاتالونیا که منجر به زخمی شدن دست‌کم ۸۴۰ تن شد که حال برخی از آنان وخیم است، بسیاری از رهبران جهان قویا اقدامات مادرید را محکوم کردند.»

با این حال خوانش دوباره سخنان رئیس منطقه خودمختار کاتالونیا جالب خواهد بود، او می‌گوید: شهروندان کاتالونیا اکنون حق داشتن یک حکومت مستقل را به دست آورده‌اند. نتایج رسمی این همه‌پرسی، برای انجام اقدامات بیشتر روز دوشنبه یا سه‌شنبه به پارلمان ارسال خواهد شد. دولت من در چند روز آینده نتایج رأی گیری را تحویل پارلمان کاتالان که محل تبلور حق حاکمیت مردم ماست، خواهد داد تا بتواند در راستای قانون همه‌پرسی عمل کند.

به هر حال عراق و اسپانیا دو سرنوشت یکسان را در یک بازه زمانی در حال تجربه‌کردن می‌بینند. نه استقلال کاتالونیا می‌تواند برای مردم این منطقه سعادت بیاورد و نه در شمال عراق ما شاهد رفتارهای آینده‌نگرانه مسعود بارزانی خواهیم بود.

با این حال، مقام‌های کاتالان میزان مشارکت در این همه‌پرسی را ۴۲ درصد اعلام کرده‌اند. تورول اظهار کرد، بر اساس برآوردها، مجموعاً حدود ۷۷۰ هزار رأی به دلیل ناآرامی‌ها و درگیری‌ها هنگام شمارش قابل دسترس نبوده‌ است. وی افزود: ۴۰۰ مدرسه که برای اخذ رأی در نظر گرفته شده بودند، پلمب شدند و آرا به سرقت رفت.