كريم جعفري:

نبردها در شرق سوریه به شکل سنگینی ادامه دارد. تنها سه روز پس از آن‌که نیروهای متحد در یک تک سنگین و حساب‌شده موفق شدند بیشتر محلات شهر بوکمال در کرانه رود فرات را از وجود داعش پاکسازی کنند، داعش با حمایت اطلاعاتی و نظامی امریکایی‌ها با چند حمله سنگین و استفاده گسترده از عوامل انتحاری موفق شد بار دیگر شهر را به اشغال خود در بیاورد. شهر بوکمال نظر به موقعیت خود و به این دلیل که آخرین نقطه مهم و با اهمیت در اشغال گروه تروریستی داعش است، برای همه طرف‌های جنگ اهمیت دارد.

واقع شدن شهر در کرانه جنوبی فرات و نزدیکی نیروهای متحد به این شهر عامل مهمی در تصور این موضوع است که این نیروها موفق به پاکسازی آن شوند، با این حال، به‌نظر می‌رسد امریکایی‌ها هم دنبال اشغال این شهر هستند و سرکرده‌های باقیمانده داعش در تعامل دائم با فرماندهی امریکا در منطقه تمایل دارند که این شهر در قبال تضمین‌های بسیار مهمی که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد، به اشغال شبه‌نظامیان مورد حمایت امریکا در بیاید. همین مساله باعث شده تا اتاق عملیات متحدین ائتلاف امریکایی را به همکاری نزدیک با داعش متهم کنند.

بنده با آن دست از کسانی که می‌گویند امریکا با داعش در حال نبرد است، مخالف هستم. نبرد با یک هدف معین شروع می‌شود و در آن نمی‌شود شما در یک نقطه با دشمن بجنگید، بعد در نقطه دیگر با او همکاری کنید و در جای دیگر اجازه تحرک ندهید و یک‌جا هم میدان را برای عمل او باز گذاشته و هموار کنید. در واقع امریکایی‌ها از داعش به‌عنوان ابزاری برای رسیدن به برخی اهداف استفاده می‌کنند و برای اثبات این مساله، می‌توان مثال‌های متعددی را ذکر کرد. آنچه مشخص است، داعش در بوکمال کاملا با برنامه و طرح امریکایی در حال کار است.

واقعیت آن است که داعش پس از رقه و پیشروی نیروهای متحد به سمت المیادین و حرکت آنها در شمال رود فرات، همکاری گسترده‌ای را با امریکایی‌ها شروع کرد و از مناطق متعددی بدون هیچ‌گونه درگیری عقب‌نشینی کرد. منابع مطلع گفته‌اند که سرکرده‌های داعش در قبال گرفتن تضمین عبور از مناطق تحت اشغال نیروهای مورد حمایت امریکا و همچنین برخی از نیروهای رده پایین آنها با دریافت امان‌نامه زندگی در مناطق تحت اشغال این گروه‌ها، حاضر به عقب‌نشینی شده‌اند. با این حال، خیلی از افراد فراری در ترکیه بازداشت شده‌اند.

نکته دیگر به این مساله باز می‌گردد که امریکا نیاز مبرمی به اشغال شهر بوکمال دارد، چراکه بعد از گذرگاه مرزی التنف، بوکمال تنها نقطه‌ای است که نزدیک‌ترین مسیر را از ایران به سمت ساحل مدیترانه دارد و نیروهایی که در این منطقه عمل می‌کنند، تا 90 درصد رزمندگان مقاومت از ایران، عراق، لبنان و لشکر فاطمیون هستند و 10درصد باقیمانده هم از نیروهای سوری نزدیک به ایران هستند. پوشش هوایی نیز بر عهده نیروی هوایی روسیه و سوریه بوده است. اهمیت شهر بوکمال برای ایران، آن اندازه است که اگر لازم شد، هشدارهای تند و تیزی هم به امریکا داده شود.

با این اوصاف، معامله بزرگ داعش با امریکا در شهر بوکمال صورت گرفته است. تروریست‌های داعشی در طول هفته گذشته به کمترین میزان ممکن در خاک عراق و سوریه هدف حمله هوایی ائتلاف امریکایی قرار گرفته و موفق به تجمیع آخرین نیروهای خود در مناطق مرزی شدند. این مساله صرفا با حمایت امریکا صورت گرفت، چراکه آنها نیاز مبرمی به بازشغال بوکمال از سوی داعش و سپس ورود نظامی به آن داشتند. عمده هدف امریکایی‌ها از این مساله نیز داشتن برگه‌های فشار لازم در مذاکرات ژنو است، نکته‌ای که وزیر دفاع امریکا هم آن را کتمان نمی‌کند.

با این اوصاف، آنچه میان پوتین و ترامپ در هفته گذشته به‌عنوان توافق در مورد سوریه اعلام شد، در واقع شروع یک رقابت سنگین دیگر بود، چراکه در این منطقه روس‌ها به تنهایی تصمیم‌گیر نیستند و عمده بار جنگ روی دوش ایران و متحدان این کشور است. این موضوع را روز گذشته وزیر امورخارجه روسیه هم به صراحت مورد اشاره قرار داد. امریکایی‌ها در شرایط فعلی تمایلی به خروج از سوریه ندارند اما می‌دانند که نمی‌توانند در خاک یک کشور به شکل غیرقانونی حضور داشته باشند. این مساله را روز گذشته رئیس‌جمهور سوریه هم مورد تاکید قرار داد و یادآور شد که اگر راهکار سیاسی پاسخگو نبود، به سمت مقاومت ملی برای خروج اشغالگران امریکایی خواهیم رفت. این مساله را مقامات کاخ سفید هم به‌خوبی می‌دانند، ولی می‌خواهند بیشترین امتیاز را قبل از عقب‌نشینی بگیرند. یادتان باشد امریکایی‌ها هیچ فرودگاه یا پایگاه نظامی مجهزی در سوریه نساختند، این یعنی آن‌که برای ماندن نیامده‌اند.