بامدادجنوب- جوادشکریان: ته‌لنجی نوعی واردات کالا به‌همراه ملوانان است که در جنوب ایران رواج دارد. طبق قانون «کالای ته‌لنجی یا ملوانی، کالایی است که صاحبان لنج و خدمه مجاز به واردات آن هستند» و بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات هر ملوان سالانه می‌تواند شش بار کالا به میزان هزار و 500 دلار با خود وارد کند. این امر منجر به اشتغال بسیاری از مردم شده تا حدود چهار هزار نفر تخمین زده می‌شوند.
سال‌هاي سال است كه در كشور ما با وجود تحولات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اتفاقاتی كه مي‌افتد، مردم جنوب كشور و به‌خصوص بوشهر ارتزاقشان تغيير چنداني نكرده و سينه به سينه و نسل به نسل از راه دریا و لنج و كشتي و ناخدايي و ملواني تامین می‌شود. جنوبی‌ها سال‌هاست که با سفرهاي دريايي دور و نزديك با بردن كالا و مايحتاج به كشورهاي ديگر، نيازهاي خود و كشور را تهيه می‌کردند، هرچند که در دو دهه اخير با تغيير روش تجارت و استفاده از كشتي‌هاي كانتينربر و انواع تجارت‌ها، ديگر كسي نياز چندانی به لنج‌ها و ملوانان و فعاليت آنان احساس نمي‌كند.
ماجرا از آنجایی شروع شد که رئیس‌جمهور وقت در سال ۱۳۸۴ در جمع مردم بندر گناوه گفت: «ما این‌جا علام می‌کنیم ته‌لنجی هیچ محدودیتی ندارد و نباید به چهار بار محدود شود و اگر توانستند سالی ۱۲ بار هم بروند، دولت هیچ‌گاه نباید مانع فعالیت‌های سالم مردم باشد آن هم مردمی زحمتکش که روزها و هفته‌ها در دریا جان خودشان را به خطر می‌اندازند تا نان زن و بچه‌هایشان را تهیه کنند. دولت باید موانع را از پیش پای آنها بردارد.» اما 17 ماه بعد از این وعده، دولت ته‌لنجی را به‌شدت محدود کرد و حتی به سوی حذف آن حرکت کرد و باعث لنگر انداختن صدها لنج تجاری در بندرهای بوشهر شد.
در این سال‌ها به‌صورت کج دار و مریز، لنج‌داران بوشهری به تجارت از راه دریا مشغول بودند و تا آنجا که می‌توانستند کالای ته‌لنجی وارد می‌کردند تا این‌که به‌تازگی در پی نامه رئیس‌کل گمرک ایران به ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ضمن اشاره به آنچه تخلفات ناشی از ته‌لنجی عنوان شده، وضعیت شهرهای مرزنشین جنوبی را اسفبار خوانده و گفته که باید چاره اساسی اندیشید.
به‌عبارت دیگر نامه کرباسیان در فشار به مسوولین استان برای قطع ته‌لنجی باعث شد تا بسیاری از ملوانان از رفتن به سفر و کسب روزی حلال بازبمانند و لنج‌داران، بازاریان و حتی خانواده‌های بوشهری برای امرار معاش دچار دردسر و گرفتاری شوند.
تاکنون کمکی به لنج‌داران نشده است
طی روزهای گذشته بسیاری از مسوولان استانی به‌دنبال حل کردن موضوع ته‌لنجی بودند و حتی برخی از آنها از حل کردن مشکلات ته‌لنجی با رایزنی‌های خودشان خبر دادند اما شواهد نشان می‌دهد که این اتفاق هرگز نیفتاده است. این در حالی است که خبرهای رسیده حاکی از آن است که روز گذشته بازاریان شهرهای گناوه و دیر در اعتراض به حل نشدن مشکلات ته‌لنجی، بازارهای خود را تعطیل کردند. البته پیش از این، کسبه دیلم نیز در اعتراض به این مساله بازار خود را تعطیل کردند.
نکته‌ای که نباید از آن غافل شد این است که برای حل مشکل ته‌لنجی، باید تغییراتی در قانون ایجاد شود زیرا طبق قانون، این میزان ورود کالای ته‌لنجی به کشور ممنوع است. در حال حاضر هم چون رفته رفته به پایان عمر مجلس دهم نزدیک می‌شویم، بعید به‌نظر می‌رسد که مصوبه‌ای برای رفع مشکلات ملوانان و لنج‌داران به تصویب برسد. تنها راهی که ملوانان می‌توانند به آن دل خوش کنند، ورود دولت به این قضیه و حل آن از طریق گمرک است که باید مانند گذشته نظارت‌ها برداشته شود که آن هم با صدور بخشنامه‌ای از سوی رئیس گمرک ایران برای اعمال قانون مصوب مواجه شده است. اگر هم تصمیمی در خصوص آزادسازی ته‌لنجی گرفته شده است، باید در سایت رسمی گمرک ایران زده می‌شد که تاکنون این اتفاق نیفتاده است، بنابراین باید گفت که همه وعده‌ها تاکنون شعار بوده است.
نکته جالب توجه این است که کل کالاهای ورودی از طریق ته‌لنجی با توجه به قانون مصوب، رقم چندانی در کل واردات کشور نیست و تنها به‌دلیل مشکلات معیشتی در مناطق مرزنشین، در سال‌های اخیر قانون اعمال نشد و میزان ورود کالا از طریق ته‌لنجی روند افزایشی به خود گرفت.
تعطیلی بازارهای گناوه و دیر
در همین راستا، رئیس اتحادیه صنف خوار و بار بوشهر در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: از زمانی که ورود کالاهای ته‌لنجی محدود شده، کالاهای اساسی در بازار کم شده و قیمت‌ها به‌صورت تصاعدی در حال افزایش است.
عباس نامدارزاده با بیان این‌که مشتری که یک ماه پیش کالایی با قیمت پایین‌تر گرفته، اکنون در شوک به‌سر می‌برد و با قیمت‌های جدید کنار نیامده است، تصریح کرد: در کالاهای اساسی افزایش قیمت زیادی رخ داده است. در همین مدت کوتاه، هر کارتن شش‌تایی روغن از 880 هزار به 95 هزار تومان، هر کارتن 12 تایی شربت از 90 هزار به 120 هزار، هر کیسه 50 کیلویی شکر از 95 هزار به 130 هزار و هر کیسه برنج 40 کیلویی نیز 15 هزار تومان افزایش قیمت داشته‌اند.
وی با اشاره به این‌که هر لنج بین شش تا 11 خدمه دارد و هزینه‌های دیگری هم برای یک سفر ده روزه به صاحب لنج وارد می‌شود، خاطرنشان کرد: یک ماه و نیم است که از بوشهر لنجی نرفته است و لنج‌داران و ملوانان برای امرار معاش خود با مشکل روبه‌رو شده‌اند.
نامدارزاده با اعلام این‌که گمرک حتی به جنس‌هایی که قبل از این بخشنامه به گمرک وارد شده‌اند نیز اجازه ترخیص نمی‌دهد، افزود: گمرک برای ترخیص این کالاها می‌خواهد نرخ تعرفه گمرکی بگیرد که این موضوع برای ملوانان و لنج‌داران دردسر ایجاد کرده است.
رئیس اتحادیه صنف خوار و بار بوشهر با تاکید بر این‌که حرف‌های مسوولان استانی بیشتر به شعار نزدیک است، ادامه داد: ما خودمان به استانداری رفتیم و پیگیر این قضیه شدیم. مسوولان استانی به ما قول دو هفته‌ای دادند و گفتند این قضیه حتما حل خواهد شد اما تاکنون هیچ اتفاقی نیفتاده است. بنده شخصا اعلام می‌کنم که تاکنون رایزنی‌های هیچ مسوولی جواب نداده و هیچ کالایی به بازار تزریق نشده است.
البته امیدواریم که این مساله با ورود سریع دولت و نمایندگان محترم مجلس سریع‌تر ختم به خیر شود و با تصویب قانون جدید و یا وسعت دادن به قانون قبلی، مرزنشینان بتوانند به امرار معاش بپردازند. از بازاریان نیز انتظار داریم که با این مساله با حوصله بیشتری برخورد کنند و مطمئن باشند که نظام جمهوری اسلامی ایران و دولت تدبیر و امید، با تدبیر لازم این مشکل به‌وجود آمده را مرتفع خواهند کرد.
وی با بیان این‌که برخی آقایان نمایندگی انحصاری کالاها را گرفته‌اند و می‌خواهند فروش انحصاری کالاها دست خودشان باشد، خاطرنشان کرد: از مناطق دلوار و دیلم، به صورت کانتینری کالاها وارد استان شده و مستقیم به بیرون از بوشهر برده می‌شوند. وضعیت به‌گونه‌ای است که شیراز کالایش از بوشهر ارزان‌تر شده است. این در حالی است که از چهار سال پیش تاکنون 400 پروانه فروشگاه مواد غذایی بر خلاف میل باطنی و تنها به‌دلیل هزینه‌های بالای مالیات، کرایه، هزینه برق و... در بوشهر باطل شده است.
به گفته نامدارزاده، لنج‌داران بندر بوشهر، حتی قبل از این‌که این محدودیت‌ها اعمال شود هم مشکلات خاص خود را داشته‌اند. بر این اساس، تا پیش از این هر لنجی که وارد بندر بوشهر می‌شده تا چهار بار ماشین معافیت مالیاتی داشته است اما در گمرک‌های دیگر استان مانند دلوار و دیر، تا صد بار ماشین هم معافیت‌های ته‌لنجی اعمال شده است.
قاچاق امری مذموم است اما...
از چهارم فروردین‌ماه جاری که گمرک رویه قبل تخلیه کالای ملوانی را تغییر داده است، روند فعالیت دریایی شناورها متوقف شده است. ارفاق در اعطای کالا به ملوانان در قالب ته‌لنجی، روزنه‌ای است که از گذشته برای حمایت از قشر زحمتکش ملوان و مرزنشینان مناطق جنوبی لحاظ می‌شده است و بسیاری از مردم از این طریق ارتزاق می‌کنند. در صورت تداوم توقف فعالیت لنج‌های سفاری، بخش زیادی از جمعیت مرزنشینان دچار تنگناهای اقتصادی خواهند شد و شغل خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که مردم از دولت تدبیر و امید انتظار گشایش اقتصادی و کاهش نرخ اشتغال را دارند.
هیچ‌کس با قاچاق کالا موافق نیست اما دولت باید فکری برای این ملوانان و مرزنشینان بکند و سپس با پدیده ته‌لنجی مخالفت کند و محدودیت‌های خود را اعمال کند.
نکته دیگر این است که دولت در حالی با ورود زیاد کالاهای ته‌لنجی به کشور مخالفت می‌کند که همین کالاها در حجم زیاد و به‌صورت انحصاری وارد کشور می‌شود. اگر قصد دولت کمک به تولید داخل است، پس باید جلوی ورود این کالاها از راه‌های دیگر را هم بگیرد.
