بامداد جنوب: شاید بتوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برجام را نوسازی ناوگان هواپیمایی کشور دانست که با گذشت بیش از یک سال از توافق هسته‌ای، هنوز جامه عمل به خود نپوشیده بود. در این مدت، کارشکنی‌های مجلس سنای امریکا (دلواپسان خارجی) سبب شده بود تا شرکت‌های هواپیمایی بوئینگ و ایرباس از عقد قرارداد با ایران شانه خالی کنند. از طرف دیگر هم دلواپسان داخلی این حرکت مجلس امریکا را پیراهن عثمان کرده و این حرکت دولت امریکا را ناقض برجام عنوان می‌کردند تا این‌که روز یکشنبه یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برجام یعنی توسعه و نوسازی ناوگان هوایی ایران به ثمر نشست و قرارداد خرید ۸۰ فروند هواپیما با شرکت بوئینگ امضا شد.
ارزش قرارداد منعقد شده بین ایران‌ایر و بوئینگ رقم 16 میلیارد و 600 میلیون دلار است که از این نظر در تجارت بین ایران و امریکا یک قرارداد تاریخی به حساب می‌آید. بر اساس این قرارداد بوئینگ در یک دوره 10 ساله تعداد 80 فروند هواپیمای مسافربری به ایران تحویل می‌دهد.
ترکیب هواپیماهایی که بوئینگ برای ایران می‌سازد به این صورت است که 50 فروند آن مدل 737 و 30 فروند آن مدل 777 خواهد بود. نحوه تحویل این هواپیماها نیز به این صورت خواهد بود که تا سال 2020 تعداد 15 فروند هواپیمای بوئینگ مدل 300-777 تحویل می‌شود و مابقی هواپیماها در دوره زمانی سال‌های 2021 تا 2028 تحویل داده خواهد شد. بر این اساس، نخستین فروند از هواپیماهای بوئینگ در سال ۲۰۱۸ به ایران تحویل داده می‌شود. تعداد صندلی‌هایی که در پی این قرارداد به ناوگان هوایی ایران اضافه می‌شود 50 هزار صندلی است که این تعداد بیش از دو برابر صندلی‌های فعال کنونی در حمل و نقل هوایی کشور است.
مدیرعامل ایران‌ایر در خصوص جزئیات هواپیماهای خریداری شده از سوی ایران نیز گفت: طبق این سند ایران خرید ۵۰ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ را در دستور کار خود قرار داد. این هواپیماها از جدیدترین مدل‌های تولید شده بوئینگ به‌حساب می‌آید که تحویل آنها به ایران از سال ۲۰۲۱ به بعد آغاز می‌شود.
به‌گفته فرهاد پرورش، در کنار آن ایران‌ایر ۳۰ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ را خریداری کرده است که ۱۵ فروند آن از خانواده ۳۰۰ ER بوده و نخستین فروند آن از آوریل ۲۰۱۸ (اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷) به ایران تحویل داده خواهد شد.
وی در خصوص زمانبندی اجرای این توافق در مرحله اول نیز تصریح کرد: در سال ۲۰۱۸، شش فروند و در سال ۲۰۱۹ نیز شش فروند هواپیمای ۷۷۷ به ایران تحویل داده می‌شود. در سال ۲۰۲۰ نیز سه فروند از این هواپیما به ایران تحویل می‌شود.
پرورش درباره مبلغ قرارداد منعقد شده میان ایران‌ایر و بوئینگ، تصریح کرد: این قرارداد بر اساس آنچه در کاتالوگ قید شده ۱۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار است که البته این رقم نسبت به آنچه در نهایت بسته می‌شود تفاوت جدی دارد و می‌توان گفت قیمت نهایی قرارداد دو طرف ۵۰ درصد از این قیمت پایین‌تر خواهد بود.
وی با اشاره به جزئیات مجوزهای ارائه‌شده از سوی وزارت خزانه‌داری امریکا برای فروش هواپیما به ایران، عنوان کرد: مجوز صادر شده از سوی اوفک تمام ۸۰ فروند هواپیمای خریداری شده از سوی ایران را در بر می‌گیرد اما به‌دلیل آن‌که نه ساخت و تحویل آنها تا سال ۲۰۲۰ برای بوئینگ فراهم است و نه ما می‌توانیم در این مدت تمام این هواپیماها را دریافت کنیم، از سال ۲۰۲۰ باید بار دیگر مذاکرات ادامه یابد، زیرا مجوز فعلی اوفک تا این سال اعتبار دارد. در سال ۲۰۲۰ دو طرف با توجه به شرایط دریافت مجوز از اوفک و تامین مالی هواپیما برای ایران نسبت به اجرای گام دوم این سند اقدامات لازم را آغاز خواهند کرد.
به‌گفته مدیر عامل شرکت هواپیمایی ایران‌ایر، یکی ازبندهای برجام فروش هواپیماهای غیرنظامی به ایران بود که مجوز آن نیز باید از سوی اوفک صادر می‌شد و ما این بند را فرصتی مناسب برای ادامه گفت‌وگوها دانستیم.
مانتی فریزر، معاون مدیرعامل بوئینگ نیز با اشاره به این‌که امضای قرارداد با ایران‌ایر با حمایت کامل دولت امریکا انجام شده است، گفت: خوشحالیم که بوئینگ ۸۰ فروند از بهترین هواپیماهای خود را به ارزش ۱۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار تقدیم ایران می‌کند. خوشحالیم که با این توافق‌نامه اعلام می‌کنیم که روابطمان را با ایران‌ایر از سر می‌گیریم و خوشحالیم که بهترین هواپیماهای دنیا را به ایران عرضه می‌کنیم. مانتی فریزر تاکید کرد: سندی که امروز به امضا بوئینگ و ایران‌ایر رسید در قالب موافقتنامه و تائیداتی است که شرکت هواپیماسازی بوئینگ از دولت امریکا اخذ کرده است.
قرارداد بوئینگ برای اقتصاد امریکا نیز یک فرصت مطلوب است. ساختار اقتصاد امریکا به‌گونه‌ای است که شرکت‌های بزرگ سعی می‌کنند از ظرفیت‌های سیاسی در جهت بازارسازی خود استفاده کنند. برآوردها حاکی از این است که با عملیاتی شدن قرارداد بوئینگ حداقل صد شغل برای صنعت هوا و فضای امریکا ایجاد خواهد شد که این موضوع هم‌راستا با وعده‌های انتخاباتی دونالد ترامپ است. بنابراین با توجه به منفعت اقتصادی این قرارداد به‌نظر می‌رسد، معادلات سیاسی آن را تحت‌تاثیر قرار ندهد.
