مدتی بود که لبنان از صحنه حوادث خبرساز لبنان خارج شده بود اما روز چهارشنبه ۳۱ مرداد وقوع دو رخداد همزمان موجب شد که این کشور بار دیگر در راس اخبار رسانه های منطقه و جهان قرار گیرد. شکل گیری جنبش موسوم به «گندتان در آمده» و یورش آن به ساختمان‌های ریاست جمهوری و پارلمان و همچنین از سرگیری در گیری‌ها بین نیروهای وابسته به جند الشام و جنبش فتح در اردوگاه عین الحلوه از جمله این رخدادهای خبرساز هستند که در این نوشتار از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد .

هواداران این جنبش با الهام از بحران زباله که در روزهای اخیر بر بیروت سایه افکنده است، فساد در این کشور را به زباله تشبیه کرده‌اند که سیاستمداران این کشور را آلوده کرده و اکنون به تعبیر اعضای این جنبش اعتراضی مسوولان و سیاستمداران این کشور نیز همانند زباله گند زده‌اند.

نخست عللی که از فضای عمومی لبنان و از رکود سیاسی حاکم بر این کشور ناشی می‌شود که به علت توافق نکردن احزاب و گروههای سیاسی بر سر نامزد رئیس جمهور، برگزار نشدن انتخابات پارلمانی به علت توافق نکردن درباره قانون انتخابات حاصل شده و خود موجبات ایجاد خلاء و رکود فعالیت‌ها را در خیلی از بخش‌ها پدید آورده است.

دسته دوم به عللی مربوط می‌شود که خاص شکل‌گیری جنبش اعتراضی موسوم به «گندتان در آمده» است که در فراهم کردن بستر این اعتراضات موثر بوده و اساسا می‌توان آن را به علت شتاب زا تعبیر کرد. در تئوری‌های مربوط به جنبش‌های اجتماعی علت یا علل شتاب‌زا به عوامل و متغیرهای گفته می‌شود که نقش جرقه را در آغاز یک انفجار اجتماعی بازی می‌کند و اگر چه نقش و اندازه آن به لحاظ حجمی کوچک به نظر می‌رسد اما آثار و پیامدهایی که به دنبال می‌آورد به مراتب گسترده‌تر است. از این دید انباشت زباله در بیروت را می‌توان به عامل شتاب زا تشبیه کرد.

بررسی‌های موجود حاکی از این است که تا پیش از این مسوولیت جمع آوری زباله‌های بیروت بر عهده یک شرکت وابسته به جریان المستقبل به رهبری سعد حریری است که از عوامل عربستان به شمار می‌رود اما این شرکت چند هفته است که فعالیت خود را به حالت تعلیق در آورده و شرکت دیگری نیز یا به دلیل رکود حاکم بر دولت و یا به دلایلی که هنوز معلوم نیست به سرعت جایگزین نشده و لذا انباشت زباله آنهم در گرمای تابستان صدای اعتراض مردم و جوانان را درآورده و آنها را به سمت نهادهای ریاست جمهوری و پارلمانی کشانده است.

هر چند نمی‌توان از نقش مسوولان دولتی لبنان در بروز و ادامه خلا سیاسی و بحران‌های اجتماعی و اقتصادی ناشی از آن غافل شد اما آنچه در این میان قابل تامل است اینکه نمی‌توان از نقش و دخالت بازیگران آشوب‌سازی همچون عربستان در این قضایا غافل شد. زیرا عربستان از یکسو مانع از این شده است که لبنان قبل از تعیین سرنوشت سوریه از خلا سیاسی خارج شود و از دیگر سو همچنانکه گفته شد مسوولیت جمع آوری زباله بر عهده یک شرکت وابسته به جریان المستقبل به ریاست سعد حریری بوده است. همچنین جند الشام که یک گروه وابسته به آن آغازگر درگیری‌های اخیر در اردوگاه عین الحلوه بوده از سوی بحیه حریری دختر رفیق حریری نخست وزیر سابق پشتیبانی مالی می‌شود . این شاخص‌ها به روشنی نقش عربستان را در آغاز و تداوم طولانی خلا سیاسی در لبنان نشان می‌دهد و بر این واقعیت مهر تائید می‌زند که خروج لبنان از این وضعیت به تغییر رویکرد عربستان بستگی دارد.

از بررسی مطالب رسانه‌های منطقه سه جهت گیری قبال تشخیص است

نخست رسانه‌های وابسته به عربستان است که کوشیده‌اند جنبش اعتراضی را مهار شده نشان دهند و در عین حال مانع از اوج گیری اعتراضات شوند. دوم رسانه‌های وابسته به محور مقاومت است که به طور ملایم از مطالبات و خواسته‌های جنبش اعتراضی جدید حمایت کرده و در عین حال اتخاذ سیاست سرکوب از سوی وزارت کشور را مورد انتقاد قرار داده‌اند. در این میان رسانه‌های قطر نقش آتش بیار معرکه را بازی کرده و کوشیده‌اند به این جنبش دامن بزنند.

در این راستا شبکه الجزیره در یکی از گزارش‌های خود از امار مصدومیت 100 نفر در جریان درگیری‌های بیروت خبر داد حال آنکه اماری که اغلب رسانه‌ها ارائه کرده بودند یک سوم این تعداد یعنی در حدود 33 نفر بوده است. اتخاذ چنین رویکردی از سوی الجزیره نشان می‌دهد که قطر برخلاف یمن که با عربستان همراهی نشان می‌دهد در خصوص لبنان همچنان رویکرد رقابتی دنبال می‌کند.

هر چند مساله زباله به امر شهری مربوط می‌شود و در نهایت اعتراضات موجود در این زمینه را می‌توان در چارچوب بحران مدیریت شهری یا اجتماعی ارزیابی کرد اما با توجه به بسترهای سیاسی حاکم بر لبنان که بحران زباله از دل آن بیرون زده است این بحران بیشتر رنگ و بوی سیاسی دارد و اگر چه بخشی از آن از درگیری‌های جناح‌های داخلی ناشی می‌شود اما بخش بیشتر و در واقع سررشته اصلی آن در خارج و در دستان عربستان قرار دارد که با به گروگان گرفتن دولت لبنان باعث ایجاد رکود و انجماد سیاسی و اقتصادی در این کشور شده است.