بامداد جنوب:

رسانه‌های روسیه پس از اعلام مقامات این کشور مبنی بر تحویل سامانه موشکی دفاعی اس 300 به ایران تا پایان سال جاری میلادی، گزارش دادند که طرف‌های ایرانی و روسی برای لغو شکایت چهار میلیارد دلاری تهران از مسکو توافق کردند.

رسانه‌های روسی از جمله خبرگزاری اینترفاکس به نقل از یک مقام مطلع در نمایشگاه بین‌المللی هوایی ماکس2015 اعلام کردند: ایران و روسیه توافق کردند شکایت چهار میلیارد دلاری در رابطه با عدم اجرای قرارداد اس-300 علیه شرکت تسلیحاتی دولتی روس آبارون اکسپورت روسیه پس گرفته شود.

این مقام که نام و هویتش فاش نشده است، گفت: به این ترتیب شکایت ایران دیگر مانع امضای قرارداد جدید برای تحویل این سامانه‌های پدافند هوایی به ایران نمی‌شود. وی یاداوری کرد: توافق اولیه برای پس گرفتن این شکایت هنگام سفر حسین دهقان وزیر دفاع ایران به مسکو در ماه آوریل گذشته به دست آمد. رسانه های روسی به نقل از این مقام خاطرنشان کردند که شکایت ایران در مورد روس آبارون اکسپورت ممکن است تا امضای قرارداد جدید برای تحویل نمونه پیشرفته مجموعه‌های اس-300 بازپس گرفته شود که این موضوع در حال حاضر یک مساله فنی است.

در چارچوب راهبرد تکمیل شبکه دفاع هوایی جمهوری اسلامی ایران، تهران سال 2007 قرار داد خرید چند سامانه دفاعی و غیرتهاجمی را با روسیه امضا و بخشی از وجه آن را پرداخت کرد.

با وجود لازم الاجرا بودن این قرار داد و اینکه خرید مجموعه‌های دفاعی شامل هیچگونه ممنوعیت سازمان ملل و حتی تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی ضد ایرانی اتحادیه اروپا و امریکا نبود، اما فشارهای رژیم صهیونیستی و واشنگتن بر رئیس جمهوری پیشین روسیه در سال 2010 سبب اختلال در اجرای این قرار داد شد که جمهوری اسلامی در رایزنی با مسکو در زمان ریاست جمهوری دمیتری مدودیف، تلاش بسیاری کرد مقامات روس را به وفای به عهد ترغیب کند.

بعد از ادامه تعلل مسکو در روند تحویل سامانه اس 300، بحث احتمال پیگیری قضایی پرونده در محاکم بین المللی مطرح و به اطلاع روسیه رسید و همزمان چندین جلسه هماهنگی برای رفع اختلافات دو کشور با محوریت بازگرداندن سامانه های موشکی به روند واگذاری به ایران، برگزار شد. تعلل روسیه در تحویل این سامانه های دفاعی که توان بسیار بالا و دقیق مقابله با نفوذها و تهدیدهای هوایی و همچنین رصد و انهدام چندگانه پرنده های دشمن را دارد، سبب شده بود تا روابط دو کشور تحت تاثیر این پرونده قرار بگیرد و همچنین وجهه بین‌المللی روسیه در اجرای قراردادهای امضا شده و نهایی را زیر سوال ببرد. هرچند تاخیر روسیه در تحویل این سامانه تاثیر کاهنده بر روابط اقتصادی و سیاسی تهران و مسکو نگذاشت، ولی سبب شد ایرانیان با احتیاط به توسعه روابط با روسیه بنگرند و در پی ساز وکارهایی باشند که مانع تاخیر در اجرای قرار دادهای لازم الاجرا با این کشور باشد.

اما با تغییر دولت روسیه و آشکار شدن بیشتر اهداف سیاسی امریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران با بهانه جویی‌های هسته‌ای و استفاده ابزاری از کشورها در این مسیر، ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه مارس 2015 رسما اعلام کرد که ممنوعیت فروش سامانه اس 300 به ایران لغو شده است که این تصمیم با واکنش انفعالی رژیم صهیونیستی و امریکا مواجه شد. مقامات رژیم صهیونیستی که زمان دولت مدودیف بارها با سفر به روسیه لغو کامل و غیرقابل بازگشت قرار داد را می‌خواستند، درصدد برآمدند فشارها بر کرملین را دوباره تجدید کنند، اما اظهار نظرهای شفاف و صریح پوتین و دیگر مقام‌های ارشد روسی و رایزنی مقامات تهران و روسیه در باره روند اجرای این قرارداد 8 ساله تل آویو را در ناامیدی کامل قرار داد.

پس از انتشار خبر قطعی شدن اجرای قرار داد در دو کشور، آلن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه امریکا نیز رسما اعتراف کرد که تحویل سامانه اس 300 ناقض هیچ قطعنامه‌ای نیست ولی ما را نگران می‌کند. امریکا در حالی به این موضوع رسما اعتراف می‌کند که از سال 2007 بیشترین تلاش دیپلماتیک را بر ممانعت از اجرای این قرار داد به کار بست، ولی اکنون با اعلام یک مقام ارشد وزارت خارجه روسیه به خبرگزاری روسی سگودنیا که تا پایان سال جاری میلادی اس 300 به ایران تحویل می‌شود، واشنگتن چاره‌ای جز پذیرش واقعیت پیش رو نداشته است. از سوی دیگر همزمان با روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییر فضای بین‌المللی نسبت به برنامه صلح‌آمیز هسته ای ایران و دیپلماسی حل مسائل مربوط به این موضوع، این واقعیت را برای مسکو روشن کرد که تعلل در اجرای قرارداد اس 300 به سود پیشرفت روابط دوجانبه و همچنین پیوندهای راهبردی دو کشور بزرگ و موثر همسایه نیست. بر همین اساس، پوتین با باز کردن قفل اجرای قرار داد معطل مانده از سال 2007، سبب شد روابط دو کشور از زیر سایه سنگین اس 300خارج شود و تحولات و تغییرات سریع و رو به رشد همکاری‌ها را شاهد باشد که تازه ترین مورد آن سفر یک روزه و فشرده محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به مسکو در دوشنبه گذشته و مذاکره با سرگئی لاوروف همتای روس خود بود.