تصاویری که این روزها از سوی رسانههای اجتماعی از جنوب شرقی ترکیه منتشر میشوند تصاویری دلخراش، در عین حال تکان دهنده و حاوی پیامهای مهمی در خصوص حال و آینده بحران داخلی و خارجی ترکیه است.
شهرهای بزرگ کردنشین در ترکیه این روزها حال و هوای بهتر از این ندارند و دولت هر روز بر فضای شدید امنیتی نظامی در شهرها میافزاید. دولت اعلام کرده است؛ برای مبارزه با حزب کارگران کردستان ترکیه موسوم به پکک شرایط کنونی را برقرار کرده است و تا پایان مبارزه با تروریستها این وضعیت ادامه خواهد داشت.
شهر دیاربکر بهعنوان بزرگترین شهر کردنشین در ترکیه امروز نه تنها شرایط عادی ندارد بلکه با شرایط سخت امنیتی دست و پنجه نرم میکند. به نظر میرسد وعدههای احمد داووداوغلو به مردم این شهر کاملا محقق شده است.
او تهدید کرده بود اگر به ما رای ندهید فضای امنیتی به شهر بازخواهد گشت و هر روز که بیرون میروید باید با تانک وزره پوش روبهرو شوید. در انتخابات پارلمانی اخیر ترکیه چه در دور اول و چه در دور دوم مردم این شهر به حزب خلقهای دمکراتیک رای دادند و گوش به این سخن داووداوغلو ندادند و امروز تهدیدهای داده شده، محقق شده است. دولت ترکیه پکک را یک سازمان تروریستی میشناسد و با وجود آغاز مذاکراتی فشرده با این گروه از سال 2013 میلادی، بعد از انتخابات دور اول در ترکیه به این مذاکرات صلح پایان داد و دور سنگینی از جنگ با این گروه در ترکیه و خارج از ترکیه شروع شد. در تمام این مدت هم البته پکک در این کشور بیکار ننشسته بود و با تاسیس سازمان جدیدی ویژه جوانان سر و سامانی به تشکیلات خود در ترکیه داد، با این هدف که در نبردهای شهری نیروهای چریکی وارد نبرد نشوند و تنها نیروهای مردمی با ارتش درگیر شوند. اتفاقی که امروز در مناطق کردنشین ترکیه روی داده است، این نیروهای پکک نیستند که با ارتش میجنگند بلکه نیروهای مردمی هستند که روبهروی تانکها میایستند.
نتایج خسارتبار درگیریهایی که از ماه ژوئیه آغاز شد، عظیم بوده است. اگر چه منابع مختلف روایات متفاوتی ارائه کردهاند. حداقل در ١۴ استان حکومت نظامی ٢۴ ساعته بوده است از جمله در سور دیاربکر، همانجا که ایلچی به ضرب گلوله از پا در آمد. بنا به گزارشهای بنیاد حقوق بشر ترکیه، حداقل ۶٧ نفر غیر نظامی و اعضاء شاخه جوانان پکک در نقاطی که در آنها حکومت نظامی برقرار بوده است، کشته شدهاند. اتحادیه حقوق بشر از ۶٣ مورد اعدام سریع و ۴٣ مورد قتل به دلایل نامعلوم و مرگ ١٠ غیر نظامی خبر داده است. در ٩ ماه اول سال، در درگیریهایی در جنوب شرقی ترکیه، ١٠۵ تن از اعضاء امنیتی ترکیه و ١٠۴ نفر از اعضاء پکک کشته شدهاند. بنا بر گزارشهای رسانههای طرفدار دولت، ٩٢۵ نفر که اکثر آنان از اعضاء پکک بودهاند در فاصله ٢٢ ژوئن و ١۴ اکتبر کشته شدهاند. در این میان، ٣۶٠٠ نفر در عملیات امنیتی دستگیر شدهاند که ٨۶۴ نفر از آنان در زندان و در انتظار محاکمه به سر میبرند. رسانههای طرفدار دولت ابائی ندارند که فاش کنند ١۶٩ غیر نظامی که در میان آنان هفت کودک بودهاند، به قتل رسیدهاند.
با توجه به اینکه مقامات دولتی بر سرکوبهای امنیتی پافشاری میکنند باید گفت که ترکیه دموکراتیک در آینده نزدیک برای کردها چیزی غیر واقعبینانه خواهد بود. اینکه آیا استقلال را گزینهای واقعبینانهتر میبینند بستگی به رفتاری دارد که دولت ترکیه و حزب عدالت و توسعه با آنان خواهد داشت.
در همین راستا برخی گزارشگران از شهرهای کردنشین ترکیه خبر میدهند که دیاربکر هفتههاست در هرج و مرج به سر میبرد. شهرهای کردنشین در جنوب شرقی ترکیه از ماه اوت که گروههای وابسته به پکک مناطق مسکونی را تحت کنترل خود در آورند و اعلام خودمختاری کردند، در ناآرامی به سر میبرند. دولت با سرکوب، پاسخ معترضین را داده است. جنبش جوانان وابسته به پکک برای ممانعت از ورود نیروهای امنیتی به نواحی مختلف شهر، اقدام به کندن کانال و برپائی سنگر در خیابانها کرده است. در پی این تحولات، دولت اعلام حکومت نظامی کرد و جوانان با اسلحه با پلیس درگیر شدند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه نیز روز ١۵ دسامبر به شبه نظامیان کرد، اخطار کرد که شما نابود خواهید شد. او هم چنین از نیروهای امنیتی ترکیه خواست که حملات خود را به شهرهای کردنشین جنوب ترکیه هم چنان ادامه دهند تا آنجا که شهرهای مذکور کاملا پاکسازی و فضای آرامی در آنها برقرار شده باشد. تهدید به نابودی از سوی اردوغان در حالی مطرح میشود که این کشور دست دوستی بهسوی رژیم غاصب صهیونیستی برده و در حال قمار بر سر سرنوشت قربانیان کشتی آبی مرمره است که رفته بودند باری از دوش مردم غزه بردارند. دولت ترکیه در حالی مناطق کردنشین این کشور را رادیکالیزه کرده است که این کشور در سیاست خارجی نیز وضعیت بهتری ندارد، روابط با روسیه تیره شده است، روابط با عراق هم چندان تعریفی ندارد، گمانهای بینالمللی درخصوص ارتباط ترکیه و داعش و تامین مایحتاج این گروه تکفیری هم بهشدت وجه بینالمللی این کشور را منفی کرده است.
روابط با رژیم صهیونیستی نیز وجه اسلامی اردوغان را که بارها در ترکیه قرآن به دست در ملاءعام حاضر شده زیر سوال برده است، کمک به تروریستها در سوریه علیه مردم این کشور هم که چند سالی است تنش را بر روابط ترکیه با سوریه حاکم کرده است. بهنظر میرسد با ادامه این روند، فضای رادیکال جنگی بر سیاستهای خارجی و داخلی سایه بیشتر بگستراند و ترکیه را از یک کشور آرام به جزیرهای کاملا ناآرام سوق دهد. ترکیهای که با رای مردم این کشور به قدرت رسیده است در حال تلاش برای حل مشکلات داخلی و خارجی از طریق جنگ و کشتار از یک سو و همسویی با عربستان و رژیم صهیونیستی از سوی دیگر است. به اعتقاد کارشناسان سیاسی ناقوس جنگ بخشی از سیاست داخلی و خارجی دولت ترکیه شده است و هر روز به صدا درمی آید؛ ناقوسی که شاید پایانی بر شعار ترکیه دمکراتیک باشد.