بامدادجنوب- مریم خوئینی: خبر تائید صلاحیت همه کاندیداهای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی در هیات‌های اجرایی، در همه حوزه‌های استان در مراحل اولیه، در محافل سیاسی می‌توان به‌عنوان یک خبر خوب قلمداد کرد اما با این حال برخی جریان‌های منتقد دولت، از جمله برخی خبرگزاری‌ها منتصب به اصولگرایان، این مساله را هزینه‌تراشی برای شورای نگهبان می‌دانند و معتقد هستند دولت قصد داشته بار احراز صلاحیت نشدن تعداد زیادی از جمع 10 هزار نفره تائید ‌شده از سوی هیات‌های اجرایی در کشور را به‌پای شورای نگهبان بریزد. با همه این هجمه‌ها، سخنگوی شورای نگهبان معتقد است هنوز برای پیش‌بینی تعداد تائید صلاحیت‌ها زود است و به نوعی‌ می‌توان از میان سخنانش این‌گونه برداشت کرد که جوجه را آخر پاییز می‌شمارند. و این عبارت را به کار می‌برد که «پس از ارائه آمار نهایی معلوم می‌شود که آیا تفاوت جدی بین بررسی‌های شورای نگهبان و اجرائی بوده یا خیر. اگر باشد می‌توان گفت هیات‌های اجرائی با عجله نظر داده‌اند.»

در همین رابطه قائم مقام هیات نظارت بر انتخابات استان در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت‌: شورای نگهبان طبق قانون صلاحیت کاندیدا‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد.

حسین حیدری تصریح کرد: نظرات دیگران نمی‌تواند بر تصمیمات شورای نگهبان تاثیر بگذارد، چرا‌که بر اساس قانون کسانی صلاحیتشان محرز باشد مورد تائید قرار می‌گیرند، کسانی هم که فاقد معیارهای قانونی باشند صلاحیتشان مورد تائید قرار نمی‌گیرد.

در همین حال سخنگوی شورای نگهبان نیز در نشست خبری روز گذشته خود با بیان این‌که ما با هجوم ثبت ‌نام کنندگان مواجه بودیم، گفت: با این حال من از تعداد زیاد داوطلبان خوشحالم، هر چند فرصت برای بررسی هر پرونده محدود است. نجات‌الله ابراهیمیان تصریح کرد: اگر وقت بیشتری باشد ممکن است با تحقیقات به شناخت بیشتری از فرد دسترسی پیدا کند اما ناگزیریم که به مستنداتی که خود فرد می‌دهد اکتفا کنیم البته همه را بررسی می‌کنیم. زمان بررسی صلاحیت‌ها نامحدود است. برخلاف عده‌ای که ابراز نگرانی می‌کنند من از تعداد زیاد داوطلبان خوشحال هستم اما نگرانی‌ها از این است که بخش زیادی از این افراد در حالی وارد عرصه انتخابات شده‌اند که سابقه سیاسی قابل ارائه‌ای ندارند.

ابراهیمیان ادامه داد: شاید عده‌ای که در آینده می‌توانند با حضور به موقع خود موثر باشند و با تدبیر پخته وارد عرصه انتخابات شوند، در این قرعه صلاحیتشان احراز نشده باشد و این باعث دلگرمی آنها شود. البته ما از تمام زمان خود استفاده می‌کنیم. کارشناسان ما شبانه‌روز مشغول کار هستند تا اطلاعاتی را جمع‌آوری کنند. در ادامه این نشست خبری، خبرنگاری عنوان کرد که برخی از فرمانداری‌ها دلایل رد صلاحیت‌ها را اعلام نکرده‌اند و آیا آنها می‌توانند علاوه بر نظرات مراجع چهار‌گانه نظرات خود را اعلام کنند؟ که ابراهیمیان پاسخ داد: بله؛ هیات‌های اجرائی می‌توانند بدون توجه به پاسخ استعلام‌ها صلاحیت فردی را رد کنند. آنها به پاسخ مراجع چهار گانه اکتفا نمی‌کنند.

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این‌که در برخی از هیات‌های اجرائی خلاف قانون عمل شده و دولت با اعمال انتشار بر آنها دستور تائید یا رد صلاحیت برخی داوطلبان را داده است‏، گفت: اگر در هیات‌های اجرائی تخلفی صورت گیرد شورای نگهبان برای رسیدگی به این ادعا گذاشته شده است. باید دید آیا نظر هیات اجرائی بر اساس مستندات روشن بوده یا نه.

سخنگوی شورای نگهبان اضافه کرد: پس از ارائه آمار نهایی معلوم می‌شود که آیا تفاوت جدی بین بررسی‌های شورای نگهبان و اجرائی بوده یا خیر. اگر باشد می‌توان گفت هیات‌های اجرائی با عجله نظر داده‌اند. البته هیات‌های اجرائی مستقل هستند و کسی نمی‌تواند به آنها دستور بدهد. فرماندار هم عضوی از هیات‌های اجرائی است که باید با وجدان خود اظهار نظر کند. در اینجا سلسله مراتبی وجود ندارد. هیات اجرائی باید خودش تصمیم بگیرد. به فرض وقوع تخلفات کار هیات نظارت توجه به همین امور است اگر از کسی حقی ضایع شده باشد و تائید و ردصلاحیتی بی‌جهت باشد این مساله نقض می‌شود.

وی یادآور شد: ماده واحده مصوب مجمع در سال 78 مقرر می‌کند در صورتی که داوطلب رد صلاحیت شد علت آن باید اعلام شود. گاهی محدودیتی برای اطلاع‌رسانی نشدن، وجود دارد از قبیل مسائل امنیتی و هتک حرمت عده‌ای اما قاعده کلی این است که باید ابلاغ شود در غیر این صورت آنها می‌توانند اعتراض کنند و اگر نظر بر رد صلاحیت بود، در اولین زمان دلایل به آنها اعلام خواهد شد.

ابراهیمیان در پاسخ به این سوال که شنیده شده افرادی با سابقه محکومیت مورد تائید هیات‌های اجرائی قرار گرفته‌اند و آیا این کار شورای نگهبان را سنگین‌تر نمی‌کند؟ گفت: هر چه هیات‌های اجرائی کار خود را دقیق‌تر انجام دهند رسیدگی به اعتراض‌ها کمتر خواهد بود. ما ناگزیر هستیم تمام پرونده‌هایی که در هیات‌های اجرائی نسبت به آنها اظهار نظر شده را مورد بررسی قرار دهیم. اگر هم کار ما زیاد شود چاره‌ای نداریم جز این‌که وظیفه خود را انجام دهیم.

سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به این‌که امیدواریم کسانی که صلاحیتشان احراز می‌شود بیشتر باشند، گفت: خبر عدم احراز صلاحیت ما را خوشحال نمی‌کند. مساله این است که در نبود فرهنگ تحزب و فعالیت منسجم سیاسی عادت‌هایی جا می‌افتد که ما را دچار مشکل می‌کند. این‌که ما یک شبه تصمیم بگیریم وارد عرصه انتخابات شویم برای این‌که شانس خود را امتحان کنیم، جز عادت‌های بدی است که موجب می‌شود نتوانیم قانون را به خوبی اجرا کنیم و این دامنگیر ما می‌شود.

وی ادامه داد: امسال به یک جناح نسبت داده می‌شود که گفتند همه طرفدارانشان بیایند ثبت‌نام کنند. سال‌های بعد ممکن است این موضوع بیشتری شود. این مشکلی است که قانون انتخابات در مواردی با آن روبه‌رو است. متاسفانه دولت‌ها با گرایش‌های متفاوت فکری، برای قانون انتخابات اقدامی نکرده‌اند. چاره‌ای نیست که ما همین قانون را اجرا کنیم. امیدواریم همین مشکلات ما را وادار کند تا تدابیری اندیشیده شود که اگر می‌شود کاری کنیم جلوی ماجراجویی به عرصه انتخابات را بگیریم.

ابراهیمیان با بیان این‌که همه داوطلبان محترم هستند، گفت: اگر چهار نفر سوابق سویی دارند نباید آنها را به دیگران توسعه بدهیم ما سوابق همه دواطلبان را بررسی می‌کنیم در بین برخی شرکت‌کنندگان محدود سوابق ناامید کننده‌ای دیده می‌شود چرا اجازه ‌داده‌ایم که فردی علیرغم این سوابق بیاید ثبت نام کند و هزینه‌هایی را به شورای نگهبان و دولت تحمیل نماید. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سوال که ممکن است برخی شخصیت‌های سیاسی شناخته شده سوابق کیفری ثابت ‌شده نداشته باشند، گفت: اگر صلاحیت کسی قبلا احراز شده باشد ما باید به‌دنبال شواهد و ادله‌ای برای رد صلاحیت می‌رویم. این امکان که فردی که نماینده بوده و بعد صلاحیتش احراز نشود، وجود دارد.

وی در مورد هزینه‌های انتخاباتی اظهار بی‌اطلاعاتی کرد و به شوخی گفت: اگر می‌دانستم برای این کار وامی به داوطلبان می‌دهند شاید می‌رفتم و کاندیدا می‌شدم. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سوال که چطور می‌توان اطمینان حاصل کرد که معتمدان محلی نظرات شخصی خود را اعمال نکنند، گفت: استناد به کارشناس و مطلع امری عرفی است البته احتمال اشتباه هم وجود دارد اما این احتمال باعث نمی‌شود که ما آن مطلعان را از ادله خود خارج کنیم. احتمال نقص این ادله نیز وجود دارد اما در تمام نظام‌های حقوقی استفاده از معتمدان وجود دارد. اگر از اظهارات آنها اطمینان حاصل شود شرعا و قانونا می‌توان به آن عمل کرد. یک معتمد باید عادل و آگاه باشد.

با این حال باید گفت هر چند مراحل ثبت نام و سپس تائید صلاحیت‌ها در مراحل اولیه نشان می‌دهد که ما در این دوره با یک انتخابات متفاوت تری روبه‌رو هستیم اما باید منتظر نطر نهایی شورای نگهبان باشیم وببینیم در این نهاد نظارتی چه رویکردی اتخاذ خواهد کرد. هر چند در نهایت برنده نهایی این رقابت در عرصه سیاسی مردم هستند، چرا‌که مردم هستند که با انتخاب خود سرنوشت خود را حداقل برای چهار سال رقم می‌زنند.