بامداد24: غربی‌ها روز گذشته یکی از بزرگ‌ترین رزمایش‌های خود را در نزدیکی مرزهای روسیه برگزار کردند. خبری که بی‌شک باعث نگرانی مقامات کرملین شده است.
در همین حال، ایالات متحده امریکا به استقرار تدارکات دفاعی در منطقه بالتیک برای مقابله با تهدیدهای احتمالی حکومت روسیه شتاب بخشیده است. توجه ویژه غرب اکنون روی تهدید موشکی احتمالی از طرف مسکو است، به همین دلیل ادعا می‌شود که در حال حاضر دو کشتی مجهز به دستگاه ویژه رادار در آب‌های سواحل روسیه در دریای بالتیک گشت‌زنی می‌کنند و همچنین فعالیت برای استقرار پدافند ضد موشکی در کشورهای منطقه آغاز شده است.
توسل به این اقدامات در یک مقطع بحرانی در تعامل محتاطانه اوباما با پوتین صورت می‌گیرد. پس از ماه‌ها تلاش دیپلماتیک بی‌حاصل بر سر موضوع اوکراین، دولت امریکا اکنون می‌کوشد به یک توافق گسترده بین‌المللی برای تشدید فشارهای تحریمی علیه روسیه به‌ویژه بخش‌های اقتصادی بیفزاید.
حال تدارک استقرار سیستم پدافند موشکی در مرزهای غربی روسیه حلقه‌ای استراتژیک از سوی دولت امریکا برای اعمال فشار بیشتر علیه این کشور است. در عین حال تاکید بر دفاعی بودن این سیستم برای اجتناب از تحریک روسیه است تا حرکتی مخاطره‌آمیز انجام نشود. روزنامه نیویورک تایمز به نقل از مقام‌های نظامی امریکا نوشته است که تمامی کشورهای اروپای شرقی با استقرار سیستم دفاع ضد موشکی در خاک خود موافقت کرده‌اند. لهستان پیش‌تر دارای چنین سیستمی بوده است و اکنون با برنامه جدید سیستم مستقر در آن کشور نوسازی می‌شود. استونی و فنلاند نیز از مدت‌ها پیش دارای سیستم دفاع ضد موشکی هستند.
ناتو مهم‌ترین تهدید علیه روسیه
پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) که در سال 1949 و به‌منظور ایجاد سپر دفاعی در برابر اتحاد جماهیر شوروی از سوی امریکا و کشورهای متحد اروپایی آن کشور تشکیل شد، در تمامی دوران جنگ سرد با اتحادیه نظامی رقیب خود-پیمان ورشو-در حالت رویارویی قرار داشت، هر چند که این رویارویی هیچ‌گاه به برخورد نظامی منتهی نشد. با این حال، از همان نخستین روزهای پس از فروپاشی شوروی و انحلال پیمان ورشو، ضرورت ابقای ناتو مورد بحث محافل سیاسی نظامی و آکادمیک قرار گرفت. انتظار همگان این بود که با از میان رفتن دلایل وجودی ناتو به فعالیت این سازمان نظامی نیز خاتمه داده شود اما تحولات بعدی در دهه 1990، به‌ویژه درگیری‌های بالکان موجب شد که نه تنها این پیمان همچنان به حیات خود ادامه دهد، بلکه در سال 1999 با الحاق سه کشور چک، مجارستان و لهستان گسترش نیز پیدا کند و متعاقب آن در یک حرکت دیگر در خصوص گسترش به‌سمت شرق در سال 2004، هفت کشور بلغارستان، استونی، لتونی، لیتوانی، رومانی، اسلواکی و اسلونی را به عضویت خود بپذیرد.
اکنون با ایجاد رزمایش‌های عظیم و به‌دنبال آن گسترش ناتو به‌سمت شرق و ارائه تعریف جدیدی از وظایف و برنامه‌های این پیمان واکنش شدید روسیه را برانگیخته است.
هر چند در برهه زمانی خاصی وقوع حوادث 11 سپتامبر و همسویی روسیه با امریکا در مبارزه با تروریسم بین‌الملل، روسیه را به همکاری با پیمان ناتو در چارچوب «شورای روسیه و ناتو» سوق داد ولی اکنون و با بدتر شدن اوضاع در اوکراین گویا دوباره باید شاهده رویارویی روسیه با غرب و به‌دنبال آن ناتو باشیم.
دکترین نظامی روسیه تهاجمی‌تر شده است
در شرایطی که برخی گمان می‌کردند روسیه ممکن است به‌دلیل بحران اقتصادی در برابر غرب کمی نرمش نشان دهد اما کرملین روز گذشته اعلام کرد که دکترین امنیتی خود را تغییر داده است و قصد دارد ناتو را یک خطر قلمداد کند. در دکترین جدید نظامی روسیه که به امضای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور رسیده است، آرایش ناتو در نزدیکی مرزهای این کشور به‌عنوان تهدید نظامی قلمداد شده است. در دکترین جدید نظامی روسیه، استفاده احتمالی از سلاح‌های «استراتژیک بازدارنده» در مقابل تهدید ناتو نیز افزایش یافته است.
دکترین جدید نظامی روسیه در بحبوحه تنش‌های این کشور با غرب بر سر اوکراین، در اصل ویرایشی است بر آخرین نسخه دکترین نظامی این کشور که استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را در مقابل دشمنانش منتفی نمی‌دانست. این دکترین نظامی می‌گوید که روسیه می‌تواند به تلافی استفاده از سلاح هسته‌ای یا سلاح‌های متعارف که تهدیدی علیه این کشور و متحدان آن باشد، از سلاح هسته‌ای خود استفاده کند.
به نظر می‌رسد پوتین قصد ندارد در برابر غرب عقب بنشیند و برای هر گام غرب یک گام رو به جلو بر می‌دارد؛ مساله‌ای که می‌تواند با نزدیکی غرب به مرزهای روسیه در نهایت منجر به رویارویی نظامی مرگباری شود.
سید علی موسوی
