سیدمالک حسینی: «سرطان» پدیده شومی که در حال تبدیل شدن به سونامی است. این بیماری دردناک که نه تنها درد و رنج را برای بیمار به همراه دارد بلکه هزینههای سنگین درمانش خانواده فرد بیمار را با چالش مالی جدی مواجه می کند. سرطان پس از تصادفات جادهای، دومین عامل مرگ و میر در استان شده است. در حوزه بیماری سرطان پیشگیری مقدم بر درمان است. جملات بالا بخشهای از سخنان عبدالله رییسینژاد رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان است که بدون هیچ توضیحی عمق فاجعهای بهنام رشد انواع بیماری سرطان در استان را نشان میدهد. این آمار البته در سطح ملی نیز نگرانکننده است.
آمارهای رسمی از وضعیت بیماری سرطان در کشور حکایت از آن دارد که، حدود 80 تا 90 هزار نفر سالانه در ایران به انواع بیماریهای سرطان مبتلا میشوند و سالیانه شاهد بیش از 30 هزار مرگ و میر ناشی از این بیماری در کشور هستیم. این واقعیت دردناک را باید بپذیریم که سرطان در سطح ملی نیز بیش از تلفات جادهای و تصادف که یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در کشور است جان ایرانیان را میگیرد. اما در برابر این هیولا جه باید کرد؟
بیشتر صاحبنظران بر این باورند که پیشگیری و درمان به موقع دو عامل اصلی در کنترل چنین پدیدهای است. اگر این گزاره را درست بدانیم آن وقت به معجزه «آموزش و اطلاعرسانی» پی خواهیم برد. پیشگری و درمان بهموقع و همچنین توجه به جنبههای روانی درمان این بیماری همگی زمانی بهنتیجه خواهد رسید که مردم را در این باره آموزش بدهیم و البته به موازات آن اطلاعرسانی مناسبی داشته باشیم. اما آیا چنین اقدامی به تنهایی از سوی دولت به فرجام مناسب خواهد رسید؟ پاسخ واضح است؛ خیر! باید بپذیریم که رسیدن به نقطه مطلوب در ارتقاء آگاهیهای عمومی نیازمند یک نهضت اطلاعرسانی و آموزش با مشارکت همه گروههای مرجع است. همه باید به سهم خود نقش ایفا کنند از رسانهها گرفته تا سازمانهای مردمنهاد، از ائمه جمعه گرفته تا معتمدین محلی، همه این افراد و گروهها باید به چنین نهضتی بپیوندند تا شاید بتوان از گسترش رشد لجام گسیخته این بیماری مهلک جلوگیری کرد.
متاسفانه بهطور کلی مقوله آموزشهای عمومی و اطلاعرسانی هدفمند در برنامهریزیهای اجتماعی ما جایگاه لازم را ندارد به همین سبب است که تاکنون نتوانستهایم در برابر بسیاری از پدیدههای نامطلوب واکنش فراگیر و مستمری داشته باشیم زیرا به طور معمول اقدامات دستوری و دولتی در برهههای خاصی در دستور کار قرار میگیرد و با گذر زمان دچار فراموشی میشود. بهنظر میرسد وقت آن رسیده که به نهادهای مدنی بهویژه سازمانهای مردم نهاد اعتماد کرده و آنها را بهعنوان همکار و شریکی مطمئن برای حاکمیت به رسمیت بشناسیم. در پایان این نوشتار بهعنوان یک نمونه لازم است از اقدام خوب کانون همیاران جوان دشتستان که توانسته با ارائه طرحی خلاقانه بهعنوان دومین سازمان غیردولتی ایران پس از موسسه محک به عضویت کمپین جهانی روز جهانی سرطان پذیرفته شود و در ادامه آن طی هفته گذشته برنامههای جامعی با رویکرد اطلاعرسانی و آموزش درباره پدیده سرطان به اجرا درآورد یاد کرده و به جوانان بیادعا و داوطلب این سازمان مردم نهاد دستمریزاد و خداقوت گفت.