کریم جعفری:
نفت این روزها به‌دلیل قیمت به خاک سیاه نشسته است و همه صادرکنندگان این کالای راهبردی به‌دنبال راهکاری هستند تا شاید بتوانند خود را از زیر یوغ اقتصاد تک قطبی و وابسته به نفت، رها کنند. این سیاست در ایران پس از ملی شدن صنعت نفت شروع شد اما با کوتای امریکایی – انگلیسی 28مرداد 1332 علیه دولت ملی دکتر مصدق به شکست مطلق رسید تا پس از آن و در سایه افزایش بی‌سابقه بهای نفت، پهلوی دوم به پشتوانه نهادهای امنیتی و نظامی، به جای سلطنت وارد حوزه حکومت شده و عملا اقتصاد کاملا نفتی را بر کشور تحمیل کند که پس از گذشت نزدیک به چهار دهه از انقلاب، تبعات آن همچنان ادامه دارد.
در این میان دولت تدبیر و امید تلاش داشته و دارد تا در دوره رکود اقتصادی و کم شدن بهای نفت، اقتصاد کشور را درون‌زا کند که البته این خواست همه مردم ایران و مسوولان ارشد کشور به‌ویژه رهبر انقلاب است. برای رسیدن به یک اقتصاد ملی و درون‌زا، نیاز به گذشت زمان بسیاری است، ولی در همین راستا به‌خصوص اقتصاد مقاومتی نیاز است تا در حوزه بزرگ‌ترین صنعت کشور که همان صنعت نفت باشد، اتفاقات خوشایندی روی دهد. نفت که بیش از یکصد سال است در کشور ما استخراج، صادر و تصفیه می‌شود، به‌دلیل تحریم‌های کمرشکن غربی‌ها اکنون حال و روز خوشی ندارد و وابستگی این صنعت به تکنولوژی روز برای توسعه باعث نیاز روزافزون کشور به واردات این تکنولوژی‌ها شده که انتظار می‌رود در سایه توافق هسته‌ای بخش‌های عمده‌ای از آن حل شود.
در بعد دیگر اما، برای رسیدن به تکنولوژی روز و جدید علاوه بر آنچه قرار است با سرمایه‌گذاری خارجی وارد شود، یک بخش عمده آن هم به دانشگاه‌ها و مراکز علمی داخلی باز می‌گردد که ظرفیت‌های بالقوه‌ای داشته و دارند و تا اندازه‌ای هم این بخش‌ها فعال شده‌اند اما با کمال تاسف باید گفت توسعه علمی و پروژه‌های علمی بیش و پیش از آن‌که در مراکز علمی مناطق نفتی و گازی کشور صورت بگیرد، در دانشگاه‌های خاص صورت گرفته و استان‌هایی مانند بوشهر، خوزستان، کرمانشاه و ایلام در این حوزه جایگاهی ندارند.
مشخص نیست که چه میزان از تنبلی راهبردی برای توسعه علوم نفتی مربوط به روسا و اساتید این مراکز علمی و چه بخشی از آن نیز به روابط مدیران ارشد نفتی و گازی با مراکز علمی بزرگ کشور مربوط است، اما آنچه به ما به عنوان میزبانان صنعت نفت و گاز کشور مربوط می‌شود، سهم‌خواهی و مطالبه‌گری در این حوزه است. در حالی که این روزها نمایشگاه بزرگ صنعت نفت و گاز کشور در تهران برگزار می‌شود، این سوال جدی وجود دارد که ما برای تربیت نیروهای متخصص و تولید علم در این حوزه چه کرده‌ایم و قرار است چه اتفاقی در این حوزه روی دهد؟
در پایان باید تاکید کرد که بخش عمده‌ای از توسعه به میل درونی و ذاتی انسان مبتنی بر تلاش‌های مدبرانه برای ارتباط با مراکز قدرت و تصمیم‌گیری مربوط می‌شود که متاسفانه استان ما فاقد این خصیصه است و تنها دانشگاه بزرگ استان، خروجی قابل توجهی در این زمینه ندارد و اگر هم دارد، کسی از آن خبر ندارد.
