کم‌کاری و کم‌توجهی دانشگاه دولتی استان؛
فرایند توسعه در پارس جنوبی همزمان با استخراج بیشتر گاز و میعانات گازی از میدان مشترک پارس جنوبی، فرصتی مناسب و تکرار نشدنی نیز برای محیط پیرامونی آن است.
بامدادجنوب- عبدالله محمدعلی‌پور: فرایند توسعه در پارس جنوبی همزمان با استخراج بیشتر گاز و میعانات گازی از میدان مشترک پارس جنوبی، فرصتی مناسب و تکرار نشدنی نیز برای محیط پیرامونی آن است. قرار گرفتن بزرگ‌ترین پروژه تاریخ ایران در مرزهای جغرافیایی استان بوشهر این ظرفیت را برای ساکنان آن ایجاد کرده است تا از قِبَل فعالیت‌های صنعتی و غیرصنعتی پروژه‌ها به درآمدزایی و کارآفرینی دست بزنند.
گرچه با نگاهی گذرا به آنچه تاکنون در این منطقه اقتصادی رخ داده است، می‌توان دید که بوشهری‌ها کمتر مجال حضور یافته‌اند و البته ناگفته نماند که علت این محرومیت‌ها تنها مدیران و مسوولان ارشد بومی یا غیربومی صنعت نفت نیستند و در این فرصت‌سوزی خود ما نیز کوتاهی‌های بیشماری کرده‌ایم.
چندین سال است که اقتصاد دانش‌بنیان و ایجاد شرکت‌هایی که بن‌مایه ایجاد آنها دانش روز است، در کشور به یک ادبیات رایج تبدیل شده و در این سال‌ها جوانان خلاق و صاحب ایده‌ای در مسیر توسعه اقتصادی کشور گام نهاده‌اند. با این‌حال، به‌نظر می‌رسد که استان بوشهر در این زمینه نیز از استان‌های دیگر عقب‌تر باشد.
یکی از نمونه‌های این عقب ماندگی را در پروژه‌های تحقیقاتی و استراتژیک گذشته و حال صنعت نفت می‌توان دید. از سال‌های گذشته تاکنون، به‌خصوص در سال‌های سخت تحریم، تولیدکنندگان داخلی با بهره‌گیری از دانشی که منشا آن دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری هستند، هشت هزار قلم کالای مورد نیاز صنعت نفت را تولید کرده‌اند که سهم بوشهری‌ها از این تعداد، درصدی حدود صفر است.
8 هزار قلم کالای ضروری نفت بومی شده است
مدیرعامل شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب به انعقاد قرارداد با دانشگاه‌های داخلی کشور به‌منظور کارهای پژوهشی برای ازدیاد برداشت از میدان‌های نفتی اشاره کرده و آن را از اقدامات بسیار مهم این شرکت برشمرده است. بیژن عالی‌پور با اشاره به تولید هشت هزار قلم کالای مورد نیاز وزارت نفت در سال‌های گذشته، گفت: در زمان حاضر با دانشگاه‌های تهران، شیراز، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه صنعت نفت قراردادهای پژوهشی برای تولید اقلام کالایی مورد نیاز صنعت منعقد شده که به‌صورت مستمر نیز جلسات هفتگی به‌همین منظور برگزار می‌شود.
استان بوشهر پس از چند دهه از اکتشاف نفت و ایجاد سازمان‌های مرتبط با آن، میزبان این صنعت بوده و اوج مهمان‌نوازی بوشهر از صنعت نفت و گاز، به انتهای دهه 70 و آغاز سرمایه‌گذاری صنعت نفت در پارس جنوبی برمی‌گردد. همین سال‌ها و شاید قبل‌تر، در حدود سال‌های ابتدایی دهه 70، دانشگاه خلیج فارس بوشهر، به‌عنوان دانشگاه مادر و تنها دانشگاه دولتی استان با حضور رهبر انقلاب افتتاح شد.
با این‌حال، در این سال‌های میزبانی استان از صنعت نفت، مسوولان دانشگاه خلیح فارس از آن دوری کرده‌اند و اوج حضور و نقش‌آفرینی دانشگاه‌های استان در پارس جنوبی، شاید اجرای پروژه دست‌چندمی باشد که از دانشگاه‌های بزرگ کشور مانند دانشگاه تهران یا اصفهان گرفته باشند. البته بدون شک پروژه‌های مستقیمی نیز بین این دانشگاه و زیرمجموعه‌های وزارت نفت منعقد شده که در این مورد باید دید که میزان اهمیت این پروژه‌ها در روند کلی فعالیت‌های وزارت نفت چقدر است؟ نحوه انتخاب قراردادهای دانشگاه خلیج فارس با شرکت‌های دولتی نفت و گاز به‌چه صورت بوده و در مقابل میزان رضایت‌مندی مسوولان وزارت نفت از پروژه‌های انجام‌شده چقدر بوده است؟
البته مسوولان دانشگاه خلیج فارس در گذشته و حال، همواره از بی‌مهری‌های مسوولان نفتی استان گلایه کرده و دلیل اصلی کم‌رنگ بودن حضور اساتید و دانشجویان این دانشگاه در پروژه‌های نفتی را همین موضوع عنوان کرده‌اند.
با این‌حال، آنچه مهم‌تر است، میزان اهمیتی است که مسوولان و اساتید تنها دانشگاه دولتی استان به رویدادها و نیازهای صنعت نفت و گاز است.
دانشگاه‌های استان در نمایشگاه نفت و گاز حضور ندارند
در روز گذشته شاهد افتتاح نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی بودیم که از جنبه‌های مختلفی اهمیت داشت. یکی از مهم‌ترین جنبه‌های این نمایشگاه، اعلام آمادگی وزارت نفت برای بومی‌سازی 10 قلم کالای راهبردی در صنعت نفت بود که معاون وزیر نفت، از انعقاد قرارداد 38 پروژه با شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و خارجی خبر داد که در آیند ه‌ای نزدیک این تعداد به 100 قرارداد افزایش خواهد یافت.
رکن‌الدین جوادی در افتتاحیه بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایران که با دو روز تاخیر در روز سوم برگزاری این نمایشگاه برگزار شد، گفت: نمایشگاه امسال با پیام توسعه شتابان خودکفایی در صنعت نفت کار را آغاز کرده و این فرصت ایجاد شده تا در شرایط پسابرجام شرکت‌های خارجی حضور بیشتری در نمایشگاه نفت ایران داشته باشند.
معاون اول رئیس‌جمهور نیز در این مراسم، با اشاره به برنامه‌های دولت برای پایه‌ریزی ایران صنعتی بر اساس صنعت نفت، گفت: گام‌های بسیار خوبی در مقوله فناوری‌ها و دانش‌بنیان كردن صنعت نفت برداشته و با تدابیر اندیشیده شده، ظرفیت‌های علمی كشور به كمك وزارت نفت می‌آید تا با حضور دانشگاه‌های معتبر كشور، در كنار میدان‌های نفتی، شاهد ارتباط هرچه بیشتر این صنعت و دانشگاه باشیم.
اسحاق جهانگیری همچنین بر لزوم داخلی كردن تجهیزات مهم، راهبردی و حساس وزارت نفت تاكید و خطاب به تولیدكنندگان داخلی توصیه كرد: با برندهای معتبر دنیا در این زمینه مشاركت كرده و با به‌روز كردن تولیدات، نگاهی به بازارهای فراتر از بازار كشور داشته باشند. وی افزود: بهینه كردن مصرف سوخت در بخش‌های خانگی و حمل و نقل، گازرسانی به شهرها و روستاها، كارخانجات و نیروگاه‌ها از جمله اولویت‌های صنعت نفت در سال 95 است.
شاید گفته شود که چنین عرصه‌ای برای حضور دانشگاهی با حدود پنج هزار دانشجو که اکثر آنها نیز دانشجوی کارشناسی هستند، بزرگ و دست نیافتنی است؛ در مقابل این سخن باید گفت که وقتی در فضای رقابتی با دانشگاه‌های بزرگ کشور قرار داریم و از کم‌محلی‌های وزارت نفت به دانشگاه خلیج فارس بوشهر سخن می‌گوییم، حتما باید نام این دانشگاه نیز در کنار دانشگاه‌های صنعتی شریف و نفت در نمایشگاه‌های معتبر صنعت نفت و گاز وجود داشته باشد. مگر این‌که اعتقاد داشته باشیم دانشگاه دولتی استانی که بیشترین هزینه را در میزبانی از پارس جنوبی داده است، به‌لحاظ علمی و عملی در مقابل دانشگاه‌های معتبر کشور حرفی برای گفتن در حوزه نفت و گاز ندارد.
مسوولان و اساتید دانشگاه خلیج فارس ادعا دارند که دانشگاه خلیج فارس از نظر علمی هیچ کمبودی در مقایسه با دانشگاه‌های برتر کشور ندارد؛ که به‌حق در برخی رشته‌ها، از جمله مهندسی شیمی، این ادعا درست است و برخی اساتید این دانشگاه به سبب رزومه علمی، جزء سرآمدان علمی و پژوهشی کشور هستند. با این‌حال، رئیس این دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا دانشگاه خلیج فارس بوشهر نیز در نمایشگاه نفت و گاز شرکت دارد یا خیر، به بامداد جنوب گفته است: خیر؛ مگر گفته بودند شرکت کنیم؟! من در جریان نیستم! حال آن‌که پارک علم و فناوری نیز که می‌توانست شرکت‌کننده‌ای در این نمایشگاه داشته باشد، زیرمجموعه‌ای از دانشگاهی است که وی ریاست آن را به‌عهده دارد.
به‌نظر می‌رسد در مقابل این ادعا و واقعیت، عزمی بلندی از سوی مسوولان استانی و مدیریت این دانشگاه، برای بلند کردن نام و آوازه دانشگاهی که نام زیبای خلیج فارس را با خود یدک می‌کشد وجود ندارد. بگذریم از این‌که برخی اعتقاد دارند در زمان ریاست عبدالمجید مصلح بر تنها دانشگاه دولتی استان، پیگیری‌های جدی‌تر و تلاش‌های بیشتری صورت گرفته که از قرار معلوم هنوز نتایج این اقدامات آنچنان قابل رویت نیست.
X Share