بامدادجنوب- مریم خوئینی: نخست وزیر هند که عصر روز یکشنبه در صدر هیات بلندپایه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی پس از 15 سال وارد تهران شده بود، روز گذشته در مجموعه تاریخی و فرهنگی سعدآباد مورد استقبال رسمی رئیس جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. سفری که بهدلیل لغو تحریمها علیه ایران، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
رئیس جمهور در نشست مشترک هیاتهای عالیرتبه دو کشور، با اشاره به نقش سفر نخستوزیر هندوستان به تهران در تعمیق همکاریهای دو کشور در حوزههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، گفت: از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران رابط با هندوستان که یکی از قدرتمندترین کشورهای منطقه و اقتصادی نوظهور در جهان است، از اهمیت خاصی برخوردار است.
حسن روحانی، بنیانها و اشتراکات تاریخی و فرهنگی، ادبیات و معماری را پایه و اساس روابط ایران و هندوستان برشمرد و تصریح کرد: بسیاری از واژگان فارسی در زبان هندی وجود دارد و فراگیری زبان و ادبیات فارسی، یکی از علایق مردم هند است.
وی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران بهدنبال استحکام هر چه بیشتر روابط با هندوستان است و این سفر میتواند پایههای جدیدی را در روابط دو کشور بنیانگذاری کند، گفت: امروز پس از برجام و عبور از تحریمها، شرایط جدیدی برای توسعه همه جانبه مناسبات ایران و هندوستان مهیا شده که باید به بهترین شکل از آنها استفاده کنیم.
گفتنی است این سفر برای هر دو کشور بسیار حائز اهمیت است و رسانههای هندی نیز از زوایای مختلف این سفر را ارزیابی میکنند.
نارندرا دامورس مودی در بدو ورود به تهران در صفحه توییتر خود نوشت: وارد ایران شدم؛ سرزمینی که با آن پیوندهای تمدنی داریم. امیدواریم بتوانیم همکاریهای اقتصادی میان کشورهایمان را تقویت کنیم.
دامورداس مودی در نشست مشترک خود با حسن روحانی، ضمن تقدیر از استقبال و میهماننوازی گرم جمهوری اسلامی ایران از هیات عالیرتبه کشورش و با اشاره به روابط تاریخی و دوستانه دو کشور، خواستار توسعه مناسبات همهجانبه و ایجاد روابط راهبردی میان ایران و هندوستان شد.
او با اشاره به توسعه تجارت و سرمایهگذاریهای مشترک در زمینه تولید کالا در چابهار بندر ترانزیتی ایران، تصریح کرد: روابط اقتصادی ایران و هندوستان، امروز از تناسب لازم برخوردار نیست که باید با سرمایهگذاریهای مشترک پس از رفع تحریمها، طی ۵ سال، به دو برابر افزایش یابد. وی همچنین با اشاره به برگزاری کنفرانسی در هند با هدف تبیین اسلام حقیقی جدای از تروریسم، گفت: هندوستان آماده همکاری با ایران در راستای ترویج و بیان اسلام حقیقی و مبارزه با تروریسم است. هندوستان تروریسم را در هر نقطه از جهان محکوم و آن را رد میکند.
در همین حال همزمان با نخستوزیر هند، محمد اشرف غنی، رئیسجمهوری افغانستان نیز وارد تهران شد تا نشستی سه جانبه میان نخستوزیر هند، رئیسجمهور افغانستان و رئیسجمهور کشورمان برگزار شود تا این سه کشور همسایه و دوست، خود پیرامون مسائل منطقهای بحث و گفتوگو کرده و توافقنامههایی نیز امضا کنند. رویدادی که نشان میدهد حالا نگاه جهوری اسلامی ایران به شرق آسیا نگاهی رو به جلو و توسعه است، چراکه پیش از این کشور چین از آسیای دور، بدون رقیب در بازار ایران جولان میداد اما اکنون او رقبای قدرتمندی در این عرصه دارد.
محسن شریعتینیا، استاد دانشگاه در یادداشتی در این باره نوشته است: ایران در پی آن است تا تعاملاتی با کشورهای کلیدی آسیایی را از الگوی ساده نفت در برابر کالا به الگوهای پیچیدهتر مشارکت اقتصادی تغییر دهد.
او در این یادداشت یادآرو شد؛ تغییر سیاست خارجی ایران در دوره روحانی اغلب با توافقی که با قدرتهای غربی بر سر بحران هستهای ایران صورت گرفت شناخته میشود اما از زمانی که او بر سر کار آمده و بهویژه در ماههای پس از برجام، روابط ایران با کشورهای شرقی هم تحولات مهمی به خود دیده است. سفر اخیر رئیس جمهور کره جنوبی را که پس از سفر روسای چین و ویتنام صورت گرفت و نیز سفر نخستوزیر هند به تهران، مهمترین نماد متحول شدن تعاملات ایران و شرق است، تحولی که بر آن میتوان مرحله دوم نگاه به شرق نام نهاد.
نگاه به شرق گرچه همواره در سیاست خارجی ایران اهمیت داشته اما بهعنوان یک رویکرد، نخست در دولت احمدینژاد مطرح شد. در این دوره چین، هند، ژاپن و کره جنوبی به مهم ترین شرکای تجاری ایران بدل شدند اما تحریمها روابط طرفین را پیچیده کرد، بنبستهای مهمی در آن ایجاد و افکار عمومی ایرانیان را از شرقیها دل زده کرد اما اکنون در فضای پسابرجام، مرحله دیگری از سیاست نگاه به شرق آغاز شده است.