بامداد جنوب: یک روزنامه لبنانی تلاش عربستان برای عادیسازی روابط با تلآویو را ناشی از شکستهای متوالی این رژیم در تحولات و معادلات منطقهای دانست و تاکید کرد که اسرائیل برای حفظ موقعیتش مجبور به علنیسازی ائتلاف خود با اسرائیل است.
نیاز به توسعه ائتلاف بین حاکمیت آل سعود و رژیم صهیونیستی شاید در مرحله کنونی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار میگیرد. در همین رابطه طرف سعودی خود را مجبور به پیگیری سیاستهای تدریجی نشان دادن مناسبات خود با تل آویو و توسعه مناسبات میبیند. این در حالی است که روند تحولات منطقهای و شکست و ناتوانی محاسبات ریاض باعث شده که این رژیم خیزشی بیسابقه در علنی کردن و تقویت مناسبات خود با تل آویو نشان دهد. با نگاه کلی به چالشهایی که اسرائیل در تاریخ موجودیت خود با آن مواجه بوده است، میتوان گفت که این رژیم موفق شده سازگاری و تکامل خود را با نقش منطقهای عربستان در بیشتر موارد ایجاد کرده و با توجه به شرایط سیاسی از این موضوع استفاده کند.
اسرائیلیها همچنان مانند گذشته دشمن سرسخت تمام کسانی هستند که در جهان عرب با حاکمیت عربستان سعودی دشمنی میکنند. با وجود آنکه گفتمان رسمی عربی و شرایط سیاسی اجازه نزدیکی بیشتر بین ریاض و و تلآویو در مراحل گذشته تاریخی را نمیداد اما این موضوع مانع از آن نبود که آنها در اردوگاههای بینالمللی و منطقهای مشترک، موضع مشترک داشته باشند، حتی اولویتهای آنها در چندین نقطه عطف تاریخ با یکدیگر تا حد تطابق پیش رفته است. برای توجیه این تداخل میتوان به این موضوع اشاره کرد که هر دو رژیم سعودی و صهیونیستی در شرایط منطقهای مشترک و در یک مرحله تاریخی و به دست یک دولت استعماری یعنی انگلیس تاسیس شدند و در حال حاضر از چتر حمایتی بینالمللی به رهبری امریکا برخوردار هستند. در شرایط کنونی تلآویو و ریاض یک گفتمان سیاسی را در پیش گرفتهاند و اولویتهای منطقهای آنها در زمینه تعیین دشمنان و نحوه مقابله با آنها تا حد تطابق با یکدیگر نزدیکی دارد.
حتی مشاهده میشود که گفتمان تبلیغاتی آنها در چارچوب استفاده از اصطلاحات مذهبی و درجهبندی قدرتهای منطقهای و مواضع ایشان نسبت به حزبالله لبنان و دولت سوریه و جمهوری اسلامی ایران نیز با هم مشابه است. با توجه به این رویکردها میبینیم که در نتیجه مواضع و گفتمان رسمی و غیر رسمی اسرائیل و همگرایی عربستان با این رژیم مجموعهای از نشستهای علنی بین دو طرف برگزار شده که نهایتا یک هیات سعودی اخیرا به اسرائیل سفر کرده است؛ البته این آخرین سطح از این مذاکرات نبوده و مقدمهای برای توسعه احتمالی مناسبات دو طرف در مرحله آینده است.
توسعه مناسبات بین عربستان و اسرائیل را میتوان با سناریوهای مختلفی تفسیر کرد اما آنچه در نقش منطقهای این رویکرد قابل توجه است، گرایش متقابل تلآویو و ریاض به علنی سازی تدریجی موضوع است که البته با توجه به آنچه در پشت پرده دنبال میشود، احتمالا اقدامی دیرهنگام است، چراکه مناسبات بین اسرائیل و رژیمهای عربی سابقه طولانی دارد. عامل اساسی در گرایش عربستان بهسمت توسعه مناسبات با تلآویو در درجه اول به شکستهای متوالی محاسبات ریاض در تقابل با محور مقاومت منطقهای باز میگردد. این رویکرد از حمایتهای نامحدود عربستان از رژیم صدام حسین در زمان جنگ بر ضد ایران در دهه 80 قرن گذشته میلادی آغاز شده و در مراحل پس از آن نیز همگام با تحولات بینالمللی و منطقهای استمرار پیدا کرد.
براساس واقعیتهایی که در نتیجه این تحولات و عقبنشینی عربستان در تمامی عرصههای تقابل ایجاد شده است و بر مبنای قاعده منافع مشترک و دشمنان مشترک، اسرائیل براساس دیدگاهی که ارائه کرده، به تضمینی استراتژیکی برای عربستان تبدیل شده است. ریاض معتقد است که ائتلاف با این رژیم میتواند در تبدیل موازنه منطقهای در تقابل با محور مقاومت سهیم باشد. بنابراین ما باید از همین الان خود را عادت دهیم که در آینده مرحلهای را شاهد خواهیم بود که عربستان بر اساس آن گرایش عمده در مسیر علنیسازی و تقویت ائتلاف خود با اسرائیل خواهد داشت.