
بامداد جنوب- جواد شکریان:
مشتریان برخی از بانکها در سراسر کشور، در روزهای اخیر با دریافت پیامکهایی از سوی بانکهای مطبوعشان مبنی بر افزایش نرخ سود سپردههای بانکی تا سقف 20 درصد مواجه شدند که سبب ایجاد شایعات و اظهارنظرهای مختلفی در این خصوص شد. در متن این پیامکها آمده بود که بانک مورد نظر با صدور گواهی سپرده ریالی یکساله در کلیه شعب آن بانک، نرخ سود علیالحساب به مبلغ 20 درصد با پرداخت سود ماهانه به مشتریان خود ارائه میکند؛ با این توضیح که مهلت ثبتنام تنها دو هفته و از تاریخ 28 بهمنماه است.
این مساله سبب شد برخی از سپردهگذاران خیلی سریع بهدنبال جابهجایی سپردههای خود و دریافت گواهی سپرده ریالی بوده و برخی دیگر در نگرانی و سردرگمی از تخلف و خطر ورشکسته شدن این بانکها بهعلت پیشنهاد سود بالاتر از سقف بانک مرکزی قرار بگیرند. بر همین اساس، برای بررسی این موضوع بهسراغ بانکهای یادشده رفتیم تا از چند و چون این طرحها خبردار شویم.
در اولین سوال متوجه شدیم که خوشبختانه این طرح زیر نظر بانک مرکزی بوده و این بانکها برای دریافت سپرده بیشتر مرتکب تخلف نشدهاند. متصدی بانک در خصوص این طرح تاکید کرد که بانکها از روز گذشته (شنبه) همزمان با ۲۸ بهمنماه بهمدت دو هفته انتشار گواهی سپرده ریالی و ریالی مبتنی بر ارز را در دستور کار خود قرار دادهاند. این طرح کاملا قانونی بوده و از سوی بانک مرکزی پشتیبانی میشود، بنابراین به سپردهگذاران اطمینان میدهیم که هیچ مشکلی برای سپردههای آنها پیش نخواهد آمد.
آنگونه که مشخص است، بانک مرکزی در جریان نوسان بازار ارز در چند ماه اخیر و افزایش تقاضا برای خرید دلار که موجب برهم خوردن تعادل در قیمتها شده و نرخ دلار را تا مرز پنج هزار تومان هم پیش برد، افزایش حجم نقدینگی را مقصر اصلی میداند و بر همین اساس با افزایش موقت سود سپرده قصد دارد نقدینگی را از سطح جامعه جمع کرده و به بانکها منتقل کند.
بر اساس اعلام بانک مرکزی، یکی از دلایل اصلی افزایش نرخ دلار، افزایش حجم نقدینگی و هجوم به بازار ارز از سوی مردم برای سرمایهگذاری نقدینگی موجود در بازار دلار عنوان شده است. بنابراین بانک مرکزی در روزهای اخیر بسته سیاستی سهگانه بهمنظور جذب نقدینگی و حرکت آن از بازار ارز به سمت شبکه بانکی، معرفی و برای اجرا ابلاغ کرده است که دو مورد از سیاستهای مدنظر به دریافت گواهی سپرده اعم از ریالی و ارزی اختصاص دارد.
گواهی سپرده ریالی با سود بالاتر از شبکه بانکی
برای گواهی سپرده ریالی جریان از این قرار است که متقاضی برای خرید به شعب هر یک از بانکها مراجعه کرده و بر مبنای مبلغی که در اختیار دارد سپردهگذاری میکند و بانک نیز در ازای آن سندی را تحت عنوان گواهی سپرده در اختیار مشتری قرار میدهد، اما مابقی ماجرا تفاوت چندانی با حساب سپرده بانکی ندارد و حتی نرخ سود که اکنون برای سپردهها حدود ۱۵ درصد سالانه است، برای گواهی سپرده ۲۰ درصد تعیین شده است.
در گواهی سپرده بانک در هر ماه به سپردهگذار سود ۲۰ درصد پرداخت میکند و اگر مشتری در هر زمان مایل به برداشت مبلغی از وجهی که بابت آن گواهی سپرده تهیه کرده باشد، ابطال آن مبلغ با سود ۱۴ درصد انجام میشود ولی مابقی گواهی تا سر سال با همان سود ۲۰ درصد است. البته سرکشی به بانکها از این حکایت داشت که برخی برای جذاب شدن موضوع ابطال را با سود ۱۶ درصد انجام میدهند.
گواهی سپرده ارزی چگونه است؟
گواهی سپرده مبتنی بر ارز یکی دیگر از طرحهای بانک مرکزی است که از طریق بانکها اجرائی میشود و مانند گواهی سپرده ریالی دو هفته مهلت انتشار دارد. شبکه بانکی مجوز دارد گواهی سپرده ریالی ارز را با سررسیدهای یک ساله و دو ساله منتشر کند.
روال دریافت گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز از این قرار است که متقاضی با مراجعه به بانک و اعلام درخواست برای دریافت این گواهی که مثلا بر مبنای دلار باشد نرخ میانگین دلار از زمان اعلام تقاضای وی تا یک ماه قبل در سامانه سنا مورد بررسی قرار میگیرد و گواهی بر مبنای این نرخ برای سپردهگذار صادر میشود. البته دریافت مبلغ ریالی است و در زمان سررسید نرخ میانگین یک هفته قبل از آن در سامانه سنا مبنای پرداخت وجه سپردهگذاری شده است که باز هم ریالی انجام میشود. اگر گواهی سپرده ارزی یک ساله باشد به آن سود چهار و دو ساله 5/4 درصد تعلق میگیرد. (سود سپردهگذاری ارزی شش درصد است)
همچنین اگر صاحب سپرده ارزی در زمانی قبل از سررسید منصرف شود و بخواهد گواهی را ابطال کند مبلغ آن با نرخ سود ۱۰ درصد کوتاه مدت در شبکه بانکی پرداخت خواهد شد.