
بامداد جنوب- الهام بهروزی:
لباس یکی از اساسیترین نیازهای بشر است که افزون بر محافظت آدم در مقابل گرما و سرما و سایر عوامل محیطی، امنیت و آرامش روحی-روانی فرد را در برمیگیرد، از اینرو، مقولهای است که برگرفته از فرهنگ و شرایط اقلیمی سرزمینهای گوناگون است؛ به عبارتی، هر سرزمین با توجه به نگرش، فرهنگ و وضعیت اقیلمی و اجتماعی خود دارای لباسهای سنتی و منحصربهفردی بوده که این لباسها با گذر زمان کمکم جای خود را به البسه مدرنی داده که کمترین مناسبت را با هویتی فرهنگی و سنتهای این مناطق دارد. ایران از جمله سرزمینهایی است که از تنوع و تعدد پوششی فراوانی برخوردار بوده و بر اساس شواهد و اسناد موجود، اهالی این سرزمین از دیرباز به لباس پوشیده و تاثیرپذیرفته از شرایط محیطی و فرهنگی خوی داشتهاند که این از اصالت اندیشه و جایگاه انسانی آنها نشات میگیرد. یکی از ویژگیهای منحصربهفرد لباس ایرانی مدلهای منحصربهفردی است که با گذر زمان زیبایی و محبوبیت خود را از دست نداده و قابلیت تلفیق با مدلهای جدید و مدرن را دارند.
هرچند شوربختانه بهدلیل ورود بیرویه پوشاک درجه سوم و بیکیفیت چینی و سیاستهای شتابزده متولیان حوزه لباس در دولت بهار، بازار البسه ایرانی دچار رکود شد اما با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید بهمنظور حمایت از کالای ایرانی و تولیدکننده داخلی، کارگروهی بهنام کارگروه مد و لباس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شد تا در این کارگروه با اجرائی شدن سیاستهای تاثیرگذار و مناسب پوشاک ایرانی حمایت و بهشکل مطلوبتری بازار خود را بیابد. در این زمینه جشنواره بینالمللی مد و لباس ایرانی-اسلامی اجرائی شد که خوشبختانه بهصورت محسوسی توانسته زمینه رقابت مدلیهای ایرانی را با البسه چینی و خارجی در بازار فراهم کند. از سوی دیگر افزون بر بخش دولتی، دوستداران مد و لباس ایرانی-اسلامی در سایر نقاط کشور با ارائه طرحهای منحصربهفرد سعی در حفظ، احیا و معرفی لباسها و مدلهای اصیل ایرانی بهشکلی تلفیقی و مناسب با ذائقه مردم دارند. یکی از این گروهها گروه «سی من» به سرپرستی میثم رضایی است؛ این گروه بعد از 10 سال تحقیق و پژوهش در زمینه پوشش و فرهنگ بوشهر از دو سال پیش بهطور رسمی آغاز بهکار کرد و به تازگی نیز نخستین نمایشگاه خود را در عمارت رشیدی (بافت تاریخی بوشهر) از پنجم تا هفتم اردیبهشتماه برگزار کرده است که در آن لباسهایی زیبا و خوشدوخت را که ثمره سلیقه و طراحی طراحان مجرب و خیاطان خبره بود، به نمایش گذاشت.
سارا ثناگو یکی از طراحان این گروه خوشفکر و نوپا در حوزه مد و لباس است. او پیش از این در خصوص فعالیت گروه «سی من» گفته بود: «این گروه پس از تحقيقات فراوانی كه در مورد پوشش مردمان بوشهر در كتب مختلف و سفرنامههاي سفيران و جهانگردان مختلف انجام داده است، تقريبا در همه این منابع نظیر يوشيدا ماساهارو، آمين مارسلن و ديالافو به پوششي همراه با سربند، قبا، شال و لباس پشمي بلند اشاره شده و مردم این خطه را شبيه به ديگر مردمان خليج فارس توصيف ميكنند. همينطور در تصاوير و نقاشيهاي مختلف بجا مانده از دوره فتحعليشاه و ناصرالدينشاه نيز همين لباسها به تصوير كشيده شدهاند. از اینرو، گروه «سی من» با تلفيق لباسهاي سنتي و مدرن در حال احياي پوشش بوشهري است و با برگزاری نمایشگاه لباس و... دوست دارد مخاطب جوان امروز خود را به سوی لباس ایرانی و بومی جذب کند».
به بهانه برگزاری این نمایشگاه با این بانوی طراح جوان که در حال حاضر طراح لباس گروه موسیقی «نیمه» و طراح و روابط عمومی گروه مد و لباس «سی من» است، گفتوگویی را صورت دادیم که در ادامه میآید.
نخست برای ما در خصوص نام گروهتان یعنی «سی من» توضیح دهید؟
«سي من» به معني مرد دريا و مخفف «sea man» است. دلیل این انتخاب هم دریایی است که ما به آن عرق ذاتی داریم و لوگوی گروه هم برگرفته از المانهای بندر زیبای بوشهر است؛ دایره لوگو نماد خورشید است و بالهای آن نماد بالهای شاهین.
خب شما بهتازگی اقدام به برگزاری نمایشگاهی در حوزه مد و لباس کردید که در نوع خودش قابل توجه است، کمی در خصوص این نمایشگاه توضیح بدهید؟
این نمایشگاه با هدف احیای پوشش قدیمی بوشهر و تلفیق آن با سبک مدرن برگزار شد. همچنین ما در این نمایشگاه گوشههای از فرهنگ و لباس شهرستانهای مختلف بوشهر را نیز که تعدادی از اعضای گروه به تن داشتند، به نمایش گذاشتیم. این نمایشگاه زیر نظر ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار شد.
در این نمایشگاه لباسهای سنتی و بومی به شکلی متفاوت ارائه شد، فکر میکنید این اقدام میتواند در احیای لباسهای بومی این منطقه نقش داشته باشد؟
بدون شک یکی از مهمترین اهداف این نمایشگاه همین رسالت فرهنگی بود که بر دوش خود احساس میکردیم.
در این نمایشگاه کوشیدید نگاه مخاطب خود را به سوی چه چیزی جذب کنید؟
در حقیقت در این نمایشگاه سعی کردیم توجه مخاطب را به سوی پوشش قدیمی که در حال فراموشی است، جلب کنیم و خلاقیت طراحهای گروه را که با نگاهی نو کارهای اصیل و خاصی را ارائه کرده بودند، به نمایش گذاشتیم.
فکر میکنید برگزاری نمایشگاه یا جشنواره مد و لباس چقدر میتواند بر ذائقه و سلیقه مخاطب تاثیر بگذارد و نگاه او را به سمت مدهای ایرانی جذب کند؟
اگر برگزاری نمایشگاهها و جشنوارهها بهصورت مستمر و منظم باشد، بهطور قطع تاثیر خواهد داشت؛ چون به هر حال طراح ایرانی بهتر با سلیقهها و محدودیتهای جامعه خویش آشنایی دارد و با توجه به این مسائل به طراحی لباس اقدام میکند.
یکی از نکاتی که در حوزه مد و لباس باید به آن توجه کرد تمایل شدید بانوان ایرانی به لباسهای خارجی است، فکر میکنید دلیل تمایل آنها چیست؟ آیا متولیان این حوزه در معرفی لباس ایرانی کوتاهی کردهاند؟
بهنظر من دلیل تمایل بانوان و حتی آقایان به برندهای خارجی در حوزه پوشاک معرفی خوب و کیفیت بالای محصولات خارجی است و صاحبان این برندها توانستهاند با سرمایهگذاری خوب در این عرصه و بها دادن به طرح لباسها پیشرفت خوبی در جذب مشتری داشته باشند، و به همین دلیل علاقهمندان زیادی در سراسر دنیا دارند. در واقع در کشور ما متولیان این حوزه کمی دیر به خود آمدهاند اما خوشبختانه در سالهای اخیر اقدامات خوبی را در این زمینه از آنها شاهد هستیم و با نگاهی مثبت در پی حمایت از این صنعت فرهنگی هستند.
راهکار شما برای کاهش واردات لباس چیست و چگونه میتوان از پوشاک ایرانی که کالای داخلی است، حمایت کرد؟
راهحل این معما سرمایهگذاری و حمایت دولت از سرمایهگذاران این عرصه است تا تولیدکنندگان و طراحان با آسودگی خاطر به معرفی آثار و تولیداتشان بپردازند.
در طراحی لباسهایتان چقدر به پوشیده بودن آنها فکر کردید و چقدر تلاش کردید که این لباسها مطابق با شرایط فکری و عقیدتی جامعه تناسب داشته باشد، افزون بر بعد زیباشناختی آن؟
ما در تولید محصولاتمان سعی کردیم آنها را با توجه به فرهنگ ایرانی- اسلامی طراحی کنیم و در واقع این موضوع را سر لوحه کارمان قرار دادیم، در عین حال کوشیدیم کارهایمان از ساختار و تناسب زیبایی برخوردار باشد.
نسل امروز ما تحت تاثیر تهاجم فرهنگی گرایش عجیبی به لباسهایی دارند که سنخیت چندانی با جامعه ایرانی ندارد و از اینرو معیارهایی که در انتخاب لباسشان دارند گاه نامعقول است، به نظر شما برگزاری اینگونه نمایشگاه میتواند در بعد آگاهیبخشی و فرهنگسازی یا به عبارت بهتر، در آگاه کردن آنها از هویت ایرانیاش نقش داشته باشد؟
بدونشک بیتاثیر نخواهد بود ولی استمرار آن و همچنین انعکاس آن در رسانهها نیز در معرفی لباسهای بومی و اصیل ایرانی تاثیر بسزایی خواهند داشت بهخصوص در رسانه ملی.
در انتخاب پارچه برای طرحها و لباسهای نمایشگاه چقدر تلاش کردید از پارچههای تولید داخل بهره بگیرید؟ آیا کیفیت پارچههای ایرانی به شما اجازه میدهد که در کارهایتان، مدلهای ایرانی اسلامی منحصربهفردی را ایجاد کنید؟
ما در کارهایی که در این نمایشگاه عرضه کردیم نهایت تلاش خود را به کار بستیم که در دوخت آنها از پارچههای ایرانی هم استفاده کنیم ولی به علت کیفیت پایین برخی از پارچهها نتوانستیم در همه کارهایمان از پارچههای ایرانی بهره بگیریم.
آیا در احیای لباسهای محلی و بومی منطقه جنوب تلاش کردید آنها را از همان پارچههای قبل که در گذشته دوخت میشده، تهیه کنید؟
ما سعی کردیم در احیای پوشش و فرهنگ جنوب تا جای ممکن، لباسهای طراحی شده نزدیک به شکل و مدل اصلی خود تولید شود.
سخن پایانی؟
در پایان جا دارد از ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان و همه دوستانی که ما را در این حرکت فرهنگی یاری کردن و باعث برگزاری این نمایشگاه شدند، تشکر و قدردانی کنم.
در پایان یادآوری میشود، از نقاط قوت این نمایشگاه استفاده عوامل برگزاری آن از لباس بومی و سنتی بوشهر در جریان نمایشگاه بود که گوشهای از فرهنگ پوشش جنوب را در دل عمارت زیبای رشیدی در میان بافت تاریخی شهر به نمایش گذاشتند. بدون شک با برگزاری نمایشگاههای پرمحتوا و متنوعی چون این نمایشگاه که به همت گروه «سی من» در بوشهر برگزار شد، پوشش کهن بوشهر به شکلی متفاوت خود را به رخ کشید. امید میرود در ادامه با تولید لباسهایی برگرفته از مدلهای بومی و سنتی بتوانیم صنعت پوشاک ایرانی را تقویت کنیم، چراکه لباس هر سرزمین معرف اندیشه و فرهنگ آنجاست، بهیقین ما با صدور بخشی از پوشاک خود میتوانیم فرهنگ اصیل و غنی خود را به دیگر سرزمینها معرفی کرده و در بسط و اشاعه آن نقش داشته باشیم. حمایت از کالا و لباس ایرانی وظیفه تک تک ماست و هر کدام در ترویج فرهنگ پوشش ایرانی-اسلامی بکوشیم تا بدین طریق از استحاله آن در فرهنگ غربی جلوگیری کنیم.