آیا خودروهای واردشده از بوشهر هم غیرقانونی بود؟

بامداد جنوب- جواد شکریان:

چهارم تیرماه سال گذشته را خیلی‌ها فراموش نخواهند کرد؛ روزی که سایت ثبت سفارش خودرو از سوی سازمان توسعه تجارت و به‌دستور محمدرضا نعمت‌زاده وزیر وقت صنعت، بسته شد. در همان روز‌های اول این اتفاق، کارشناسان و واردکنندگان تصور می‌کردند قفل سایت ثبت سفارش خودرو یک هفته‌ای باز می‌شود و البته حق هم داشتند چرا که برخی از مسوولان سازمان توسعه تجارت به‌روز‌رسانی سایت را دلیل توقف ثبت سفارش خودرو اعلام کردند. با این حال، با توجه به واردات  26 هزار دستگاه خودروی سواری در چهارماه ابتدایی سال 96، مسدود ماندن سامانه ثبت سفارش خودرو حدود هشت ماه طول کشید تا با این اوصاف هیچ خودرویی به مزرهای ایران وارد نشود، هرچند لابی چند واردکننده خودرو، قوی‌تر از تمام قوانین و محدودیت‌‌های اعمال شده کشوری بود و در همین مدت‌زمان دو نمایندگی مجاز و چهار نمایندگی غیرمجاز با دسترسی به سامانه ثبت سفارش خودرو، 13 هزار و 500 دستگاه خودرو را به‌صورت غیر قانونی از مبادی گمرکی و قانونی، وارد کشور کردند.

 البته در این خصوص، بر سر تعداد خودروهای وارد شده اختلاف نظر وجود داشته و با وجودی که وزارت صمت واردات غیر قانونی شش هزار و 400 خودرو را تائید کرد اما انجمن وارد‌کنندگان خودرو معتقد است در این زمان 13 هزار و 500 تا 15 هزار خودرو وارد کشور شده است. بر این اساس، بسته بودن سامانه ثبتارش وضعیت واردکنندگان خودرو را تغییر داد و آنها را از رقابت واردات خودرو و سهم‌خواهی در بازار خودرو ایران به حاشیه راند. منتها برای واردکنندگانی که لابی قوی‌تری داشتند، این اتفاق نیفتاد؛ چراکه آنها توانستند، میدان واردات خودرو را به خود اختصاص دهند و بدون رقیب در بازار خودرو بتازند. با این حال، حساسیت‌ها در این زمینه روز به روز بیشتر شد و با ورود مجلس و خواست و اراده جمعی مردم مبنی بر مشخص شدن عاملان این تخلف، سازمان بازرسی کل کشور به این قضیه ورود کرده و ماجرا رنگ و بوی دیگری به خود گرفت. البته پس از بررسی‌های اولیه سازمان بازرسی کشور از هک شدن سامانه ثبت سفارش خودرو خبر داد! با این حال وزارت صنعت، معدن و تجارت هک شدن سایت ثبت سفارش وزارتخانه را خیلی زود تکذیب کرد و ضمن تائید تخلف در ورود شش هزار و ۴۸۱ خودرو به گمرکات کشور از پیگیری برای برخورد قانونی با متخلفان خبر داد. این مساله سبب شد تا افکار عمومی تنها با اعلام اسامی متخلفان که احتمالا از افراد رده بالای وزارت صنعت بودند، آرام شود.

سرانجام پس از فراز و نشیب‌های فراوان و ایجاد یک خواست عمومی واحد برای متخلفان پرونده خودروهای وارداتی و ورود مستقیم قوه قضائیه به این پرونده، معاون اول این قوه روز گذشته اعلام کرد که در موضوع ثبت سفارش خودرو، پنج نفر از مدیران و احیانا همکاران فعلی و چند ماه قبل وزارت صنعت، معدن و تجارت دستگیر شدند که چهار نفر آنها هم‌اکنون در بازداشت هستند.

غلامحسین محسنی اژه‌ای با اشاره به این‌که تحقیقات بر روی این پرونده همچنان ادامه دارد، تاکید کرد: یکی از دستگیر شدگان مدیرکل سازمان توسعه تجارت و دیگری معاون وی است و یک نفر هم طراح این سامانه است که به‌تازگی منفصل شده بود که وی نیز بازداشت شده و فرد چهارم نیز خانمی است که تا دو سه ماه پیش یعنی همزمان با ثبت این سفارش‌ها همکاری و مسوولیت داشته است.

سخنگوی قوه قضاییه خاطرنشان کرد که به دادستان‌ها گفته شد روند رسیدگی را تسریع کنند و هیچ‌گونه اغماضی در خصوص فردی که مورد اتهام قرار گرفته است و در هر موقعیتی که باشد، نکنند.

اوایل فروردین‌ماه سال جاری محتوای فیلمی که در فضای مجازی دست به دست می‌شد، نشان می‌داد که تعداد 200 خودروی خارجی به صورت شبانه از گمرک بوشهر وارد این استان شده است. این فیلم خیلی زود با توجه به بسته بودن سامانه ثبت سفارش خودرو، در محافل خبری و خبرگزاری‌ها و همچنین شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و با شایعاتی در خصوص توقف این خودروها توسط پلیس آگاهی بوشهر همراه شد.

این خبر هم البته خیلی زود از سوی رئیس پلیس آگاهی استان بوشهر تکذیب شد. به‌گفته این مقام مسوول، خبر درج شده در فضای مجازی با مضمون توقیف چندین کانتینر حامل انوع خودروهای وارداتی با برند تویوتا در خروجی گمرک بوشهر مورد تائید پلیس نیست. برابر بررسی‌ها و استعلام پلیس آگاهی ترخیص این خودرو ها قانونی بوده و برابر قوانین و مقررات موجود از سوی گمرک استان صورت گرفته است.

روابط عمومی گمرکات استان بوشهر نیز در واکنش به انتشار این فیلم با انتشار بیانیه‌ای ترخیص این خودروها از گمرک را کاملا قانونی اعلام و تصریح کرد: همه خودروها متعلق به یکی از نمایندگی‌های مجاز بوده که بر اساس قوانین و مصوبه اخیر هیات دولت در خصوص خودروهای خارجی و پس از انجام تشریفات گمرکی و پرداخت حقوق و عوارض دولت و گرفتن مجوزهای لازم به‌صورت قانونی از گمرک ترخیص شده و هیچ‌گونه منع قانونی نداشته است . 

نکته جالب توجه بیانیه روابط عمومی گمرک استان بوشهر همراه بودن این بیانیه با اندکی چاشنی تهدید بود زیرا در پایان این بیانیه آمده بود که بر اساس اعلام حوزه نظارت گمرکات استان بوشهر، با توجه به این‌که نشر اخبار نادرست تشویش اذهان عمومی علیه دستگاه‌های اجرایی را فراهم می‌کند، گمرک حق پیگیری از طریق مراجع قانونی را برای خود محفوظ می‌داند.

حال پس از گذشت چند ماه از این ماجرا این ابهام کماکان پابرجاست که آیا آن خودروها که شبانه از گمرک بوشهر ترخیص و وارد بازار کشور شد نیز زیرمجموعه همین شش هزار و 481 خودروی واردشده غیرقانونی است یا خیر؟ هنوز هم در ذهن بسیاری از مردم کشور و خصوصا مردم بوشهر علامت سوال این ماجرا باقی است که افراد پشت این قضیه چه کسانی و با چه پشتوانه‌ای بوده‌اند؟!