
الهام بهروزی
مد و لباس صنعتی است که بهشکل فزایندهای در دنیای امروز
در حال تغییر و تحول است و بشر را با طرحها و رنگهای جذاب به سوی خود کشانده
است. این مساله در بازار پوشاک ایران بهشکل بارزی خودنمایی میکند؛ بهگونهای که
در فروشگاهها و بوتیکها با انواع و اقسام لباسها در طرحها و مدلها و رنگهای
مختلف مواجه میشویم. بیشک این تحول مدیون وجود طراحان و تولیدکنندگانی است که
اغلب با توجه به عرف و فضای جامعه و متناسب با ذائقه مخاطب ایرانی به طراحی و
تولید لباس اقدام میکنند.
البته ایران از جمله کشورهایی است که از دیرباز دارای تعدد
و تنوع پوشاک بوده است؛ چراکه اقوام گوناگونی را در خود جای داده است که لباسهای
سنتی منحصربهفردی دارند و این لباسها برگرفته از اقلیم، نوع زیست، اندیشه و رسوم
آنهاست. در این میان طراحان و فعالان حوزه لباس برای اینکه لباسهای بومی و محلی
و همچنین لباس سنتی اقوام مختلف این سرزمین در جریان پرشتاب صنعت مد و لباس محو و
فراموش نشود، بهتازگی در طراحی طرحها و مدلهای لباس از المانها و نمادهای
بومی استفاده میکنند که این طرحها بهدلیل تلفیقشدن با طرحهای مدرن بسیار
پرمخاطب و شکیل تولید میشوند و نگاه مردم بهویژه جوانان و زنان را به خود جذب
کرده است. خوشبختانه لباس در ایران همیشه از جایگاه والا برخوردار بوده و تاریخچه
درخشانی داشته است.
یک کارشناس و طراح حوزه مد و لباس در خصوص تاریخچه طراحی لباس در
ایران به بامداد جنوب گفت: باید گفت که هنر
نزد ایرانیان است و بس که این فقط مربوط به یک هنر خاص نمیشود؛ بلکه در آثار تاریخی
به جامانده از گذشتگان شاهد آن بودهایم که پوشش و ظاهر انسانها چگونه از ویژگیهای
خاصی که مربوط به فرهنگ، آداب ورسوم و نقوش هر منطقه است که طراحان مد و لباس میتوانند
با مطالعه دقیق و کاربردی مهمترین مولفههای طراحی لباس ایرانی اسلامی بهویژه
پوشاک زنان را دریابند.
آمنه فروردین در ادامه به ویژگی پوشش و لباس ایرانیان اشاره و تصریح
کرد: یکی از ویژگیهای پوشش در ایران، هویت ایرانی اسلامی آن است که از مولفههایی
برخورداراست که طراحان مد و لباس میتوانند این مولفهها را که نشات گرفته از هویت
و فرهنگی اصیل هستند و ریشه در تاریخ ایران و اسلام دارند، مورد استفاده قرار دهند
تا دیگر جایی برای جایگزنی فرهنگ غربی و پوششی جدا از پوشش ایرانی و اسلامی نباشد؛
چراکه طراحان لباس ایرانی- اسلامی آن هم در حوزه پوشش زنان، میتوانند با طرحهای
خلاقانه و متناسب با باورها و ذائقه مردم این سرزمین زمینهساز ترویج فرهنگ بومی و
پیشرفت حوزه مد و لباس و تولید پوشاک خوشدوخت و زیبا با نقوشی ایرانی و اسلامی و طراحی
و الگوسازی برگرفته از بناهای تاریخی و اجسام بهجا مانده از تاریخ و آداب و المانهای
هر منطقه، با این هویت باشند. از اینرو، ما طراحان همه سعی و دیدگاهمان بر این
اصل است که اگر مورد حمایت قرار بگیریم میتوانیم پوششی ایرانی اسلامی را توسعه و
گسترش دهیم.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه پوشیدگی یکی از ارکان مهم در طراحی و
دوخت لباس زن ایرانی است و از جایگاه ویژهای در حوزه مد و لباس ایران برخوردار
است، افزود: اگر طراحان و تولیدکنندگان با علم به این موضوع و اهمیت آن بتوانند با
تلفیقی از پوشش ایرانی- اسلامی همراه با مد پایدار که امروزه در صنعت فشن مد و طراحی
لباس شاخصههایی را برای تولید پوشش بانوان در نظر بگیرند، بیشک به جایگزینهای
مناسبی در این حوزه دست مییابیم و طراحی لباسهای با مدهای غربی در صنعت مد و
لباس ایرانی کمرنگتر میشود. در این میان، من در کارم با ارائه مشاوره به مشتری
در این زمینه و با الگوسازیهایی که بر اساس متد روز و تلفیق آن با لباسهای بومی
و محلی هر منطقه کوشیدهام تا لباسهایی را طراحی و خلق کنم
که مشتریپسند باشد و این ذهنیت را که مشتری نخواهد یک پوشش- ایرانی
اسلامی داشته باشد، حذف کنم؛ چراکه مشتری فکر میکند که لباس ایرانی- اسلامی به
پوشش و خوشپوشی او کمک نمیکند. در صورتی که به زیبایی ظاهری و خوشپوشی
آنان کمک شایانی میکند و اصالت ایرانی او را به نمایش میگذارد و چه چیزی بهتر از
اینکه اصالت و فرهنگ در همه جوانب زندگی حفظ شود.
این طراح برگزیده کشوری در ادامه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه خود
شما در طراحی لباس چقدر به المانهای بومی و سنتی توجه دارید، توضیح داد: خب، تمامی
آثار خلق و طراحیشده در مجموعه من که با برند «مینار» به بازار عرضه میشوند، برگرفته
از المانهای بومی و سنتی نهتنها استان بوشهر؛ بلکه سایر استانهای کشور است تا
بتوانم ترویجدهنده فرهنگ پوششی با لباسهای محلی و سنتی با این المانها باشم و بهخاطر
شاخصهایی که در لباسهای طراحیشده من دیده میشوند، هنرمندها و مشتریهای عام و خاصی
فراوانی را به خود جذب کردهاند هم در داخل و هم در خارج از کشور. این مساله تحولی
را در حوزه مد و لباس استان و حتی کشور بهوجود آورده که خوشحالم از این اتفاق. از
اینکه توانستهام قدمی در حوزه مد و لباس و ترویج فرهنگ بومی و آداب و رسوم این
منطقه از طریق المانهای بهکار رفته در لباسهای تولیدی برند «مینار» بردارم و این
تلاش ادامه خواهم داد تا روزی که شاهد پیشرفت و ماندگاری این نوع لباس باشیم.
فروردین همچنین در خصوص اینکه در طراحی لباسهای تولیدی برند مینار
چه معیارهایی را مدنظر قرار میدهد، گفت: اغلب لباسهایی که در این مجموعه طراحی و
دوخت میشود هم برگرفته از فرهنگ و آداب و رسوم و نقوش ایرانی- اسلامی است و هم
ساختار اصلی لباس از مدل برخوردار و مبتنی بر حفظ طرح و نقوش ایرانی است. کمتر شده یا اصلا نشده که در طراحی این
لباسها از ساختار یا مدل غربی وام گرفته شود! هرچند که صنعت مد و فشن ثانیهای در حال تغییر است؛ ولی من
معتقدم که لباسهای سنتی با طرح و نقوش ایرانی- اسلامی که الهامگرفته از تاریخ غنی
و معماریهای داخلی است، هیچوقت قدیمی نمیشوند اگر حتی بهترین مدلهای روز دنیا
هم بیایند باز هم این نقوش و طرحهای سنتی چشم هر ببینندهای را به خود جلب میکند.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه سعی کردم در کارم و حرفهام بهروز
باشم و آنچه مشتری میپسندد، با قالبی از طرح و رنگهای سنتی ارائه کنم، تصریح
کرد: ولی طراحانی هستند که بر اساس مدلهای روز دنیا طرحهایی را ایرانیزه کرده و به
بازار عرضه میکنند. ما نمیگوییم کپیبرداری نکنید؛ اما برای اینکه از این صنعت
عقب نمانیم، کار حرفهای انجام داده و برند خود را قوی کنیم؛ یعنی همان کاری که
صاحبان برند در خارج از کشور انجام میدهند. بنابراین هر طراح یا تولیدکننده زمانی
کارش دیده میشود که خودش حرفی برای گفتن داشته باشد نه اینکه منتظر آن باشیم که
ببینم که چه کاری به بازار آماده آن را تکرار کنیم
.
این کارشناس و طراح لباس در پاسخ به این پرسش که با تحول در حوزه مد
و لباس ایران موافق هستید، بیان کرد: نخست باید ببینیم برداشت ما از تحول در صنعت
مد و لباس کشور چیست؟! ما
برای اینکه از دنیا در این حوزه عقب نباشیم، باید تحول را خودمان ایجاد کنیم تا
برندهایی را بهوجود آوریم که هوادار داشته باشد؛ چراکه مردم ایران برای خرید یک
لباس یا محصول تمامی مغازههای بازار را میگردند تا بتوانند لباس مورد علاقه
خودشان را پیدا کنند؛ولی خریداران خارجی
فقط به مغازههایی که محصولات برندهای مورد علاقهشان را میفروشند،
سر میزنند.
وی با اشاره به اینکه «مانتو» یکی از پرمخاطبترین و پرفروشترین
پوشاک در بازار لباس ایران است، افزود: مانتو
پوشاک پرمصرفی است که به سرعت هم تغییر مد میدهد، پس تولیدکنندههای
مانتو و حتی دیگر لباسهای مصرفی اگر میخواهند در بطن بازار باشند و تبدیل به یک
برند شوند باید خیلی وقت بگذارند و بهروز شوند و با تخصص و هوشیاری بیشتری به
اجرای طرح لباس بپردازند و تحول لازمه این کار است نه آنگونه که آسیبرسان باشد و تحول
را در کیفیت ایجاد کنند تا برندهایی ایرانی جایگاهی جهانی پیدا کنند.
فروردین با تاکید بر اینکه لباسهای بومی و محلی و سنتی اقوام هر منطقه
از کشور دارای اصالتی دیرینه است، گفت: طراحان و تولیدکنندگانی هستند که علاقهشان
تولید این نمونه از لباسها است که اگر با نگاهی تحولبرانگیز و حرفهای با تلفیق با
لباسهای امروزی به طراحی و تولید اینگونه لباسها به شرطی که اصالتاشان خدشهدار
نشود، بپردازند و کار خوبی ارائه دهند که حرفی برای گفتن داشته باشند، قطعا راه و جایگاه
خودش را پیدا میکند و مشتریان خود را نهتنها در ایران؛ بلکه در دنیا پیدا خواهد
کرد. همانگونه که امروزه شاهد برگزاری جشنوارههای مد و لباس با موضوع لباسهای
بومی و محلی و اقوام ایرانزمین هستیم که جای بسی خوشحالی دارد که هنوز هم اصالتها
در این نوع لباس حفظ میشود و جایگاه خودش را دارد. بیشک اگر این لباسها با نگاه
حرفهای و تحولبرانگیز تولید شوند، به برندی جهانی تبدیل میشوند و این نکات میتواند
راهکارهایی برای تبدیل تهدید به فرصت شود.
این کارشناس حوزه مد و لباس ایرانی- اسلامی در پایان در خصوص اهمیت
جشنواره مد و لباس فجر خاطرنشان کرد: برگزاری جشنوارههای مد و لباس فجر و... چه
در سطح کشور و چه استانی بر صنعت مد و لباس تاثیر بسزایی دارد. البته اگر به شکل
اصولی و باکیفیت و با رویکرد فرهنگسازی برگزار شوند، ميتواند در معرفي طراحان و
طرحهاي خلاقانه و منطبق بر فرهنگ و فضاي حاكم جامعه بسيار نقشآفرين ظاهر شوند،
بهعبارتي ميتوانند همچون پلي ميان طراحان خوشذوق و حرفهاي و توليدكنندگان عمل
کنند. خوشبختانه چندسالی است که مردم با مقولهای چون مد و لباس و اهمیت آن آشنا
شده و از طرحهایی با المانهای ایرانی استقبال میکنند. این مساله قابلتوجه است؛
چراکه به سلیقه آنها سمت و سو میدهد. بنابراین این جشنوارهها باید بهگونهای
باشد که بتواند به تولیدکننده طراح خلاق و ماهر را معرفی کند. البته در این زمینه
تنها نباید به جشنوارههای ملی و فصلی صرفا اکتفا کنیم بلکه بایستی زمینه برگزاری
نمایشگاههای ماهانه لباس را فراهم کنیم تا هم با ارائه تخفیفهای ویژه قدرت خرید
مردم را افزایش بدهیم و هم طراحان حرفهای و طرحهای شکیل و مناسب با ذائقه مخاطب
امروز به تولیدکنندگان کشور معرفی شوند؛ چراکه با وجود همه تلاشهایی که صورت
گرفته ولی متاسفانه بسیاری از طرحهای موفق و خلاقانه دیده نمیشوند و به تولید
انبوه نمیرسند. از اینرو انتظار میرود که جشنوارهها کارایی زیادی در زمینه
معرفی و حمایت طراحان و فعالان حوزه لباس داشته باشند و به این سمت حرکت کنند.
این گفتوگو ادامه دارد...