به روایت ثانیه‌ها، روزها و ماه‌ها، يك سال از اجراي برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) گذشته است، برجامی که روزهای پر تنش و دشواری را پشت سر گذاشته و انتظار می‌رود با مستقر شدن دونالد ترامپ و تیم جدیدش همچنان بر تنش‌ها افزوده شود. با این حال این توافق استثنایی دستاوردهای فراوانی برای کشور داشته و خواهد داشت. در همین راستا، معاون اول رئیس‌جمهور روز گذشته در بیست و دومین جشنواره تحقیقاتی علوم پزشکی که در مرکز همایش‌های رازی برگزار شد، با اشاره به قرار داشتن در سالروز اجرای برجام گفت: فکر می‌کنیم در مساله مذاکرات هسته‌ای و توافق، کار استثنایی و تاریخی در کشور صورت گرفت و دستاوردهای آن در طول یکسال گذشته بسیار قابل توجه بوده است.
اسحاق جهانگیری با اشاره به اصل گفت‌وگو که در دولت یازدهم پایه‌ریزی شد، افزود: دولت با این هدف که می‌تواند در یک گفتوگوی جدی با دنیا مسائل را از طریق مذاکره حل و فصل کند، وارد عمل شد. البته کار دشواری بود و تیم مذاکره‌کننده قوی انتخاب شد، مانند رشته‌های مختلف که دانشمندان قوی دارد، در دیپلماسی کشور نیز از دانشمندان قوی دیپلماسی همچون دکتر ظریف استفاده شد.
جهانگیری با اشاره به روزهای سخت و نفسگیر مذارکرات با 6 قدرت بزرگ دنیا که در پی آن رسیدن به توافق بود که به برجام ملقب شد، گفت: عده‌ای در بین قدرت‌های بزرگ حتما نمی‌خواهند ایران توسعه یابد و سعی می‌کنند اخلال ایجاد کنند یا همانند امریکایی‌ها بدعهدی کنند. این در حالی است که آنها بدعهدی می‌کنند و عده‌ای به جای این‌که به آنها حمله کنند به تیم مذاکره‌کننده تاخت و تاز می‌کنند.
با این حال سخنان و عملکرد مسوولان ذی‌ربط نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران و دولت، از برجام حفاظت و حراست خواهد کرد.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به رویکرد مقامات جهوری اسلامی ایران در چند سال اخیر تصریح کرد: در مقطعی که در دنیا و منطقه افراطی‌گری، تندروی و خشونت حاکم شده باید به سمت اعتدال، عقلانیت و آرامش حرکت کنیم. نباید اجازه دهیم افراطیون دنیای ما را وارد افراطی‌گری کنند چراکه به کشور خسارت وارد می‌شود. باید با تدبیر عمل کنیم همانگونه که رهبری و رئیس‌جمهوری همواره بر آن تاکید داشتند. دنیا باید بداند جمهوری اسلامی ایران کشوری با اقتدار است و به‌رغم تمام تلاش‌ها و شرارت‌هایی که در منطقه ایجاد کرده‌اند تا به امنیت کشورمان آسیب بزنند، امروز به فضل الهی کانون امنیت منطقه ایران است و ایران با اقتدار می‌گوید اگر برجام را پاره کنید با عکس‌العمل تندتری روبه‌رو خواهید شد و این اقتدار کشور ماست.
در همین حال یک کارشناس ارشد روابط بین الملل نیز معتقد است از آنجایی که هدف اولیه برجام رفع تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای بود و این هدف به‌طور کامل محقق شد. یعنی الان هیچ مانعی در راه حرکت اقتصادی ایران در ارتباط با تحریم‌های هسته‌ای مطلقا وجود ندارد و اگر بخواهیم موانع رشد اقتصادی را بسنجیم باید سراغ مسائل غیرمرتبط با تحریم‌ها و توافق هسته‌ای برویم.
دیاکو حسینی به دور جدید سفرها و رفت و آمد‌های پسابرجام برخی مقامات بلند پایه ایرانی و غربی اشاره کرد و گفت: به محض اجرائی شدن این توافق ده‌ها شرکت مختلف اروپایی و آسیایی به ایران آمدند یا در سفرهایی که آقای روحانی و آقای ظریف داشتند در خصوص مراودات اقتصادی بحث شد. اینها نشان‌دهنده این است که غل و زنجیرهایی که آقای روحانی قبل از انتخابات درباره آن صحبت کرده بود، امروز دیگر وجود ندارد. یعنی وعده روحانی و دولت در ارتباط با رفع تحریم‌ها کاملا محقق شده است. با این حال مشکلات و موانعی که بر سر رشد و توسعه اقتصادی کشور دیده می‌شود، ریشه‌هایی دارد که کمترین ارتباطی به سیاست خارجی و توافق هسته‌ای ندارد، ضمن این‌که این مشکلات کاملا اختیار دولت هم نیست. موضوعاتی است که بعضا ریشه در قوانین ما دارد که قبل از روحانی و حتی قبل ار شروع بحران هسته‌ایی وجود داشت. امروز نیز در همان نقطه‌ای هستیم که قبلا بودیم. رفع اینها مثل شفافیت مالی، مقررات بانکی و غیره نیازمند تدابیر دیگری است که دولت البته می‌تواند نقش داشته باشد ولی مستلزم نقش‌آفرینی سایر قوا هم هست.
حسینی یکی از مهم‌ترین ابعاد موفقیت‌آمیز برجام را منتفی شدن جنگی دیگر در منطقه دانست و تصریح کرد: برجام در جریان شکل گیری و گسترش انتروپی در منطقه و هرج و مرج تمام عیار که می‌توانست به‌راحتی آغازگر جنگ تازه و احمقانه‌ای در منطقه باشد تا اندازه خیلی زیادی این احتمال را پایین آورد و هزینه‌های یک جنگ احتمالی با ایران را برای کشورهایی که خواستار چنین جنگی بودند، به شدت بالا برد. این امر بسیار بیش از دستاوردهای اقتصادی اهمیت دارد برای این‌که ما از صلح و امنیت ملی کشور صحبت می‌کنیم که خود آن زمینه‌ساز رشد و حرکت اقتصادی است. اگر ما این نکته را مد نظر قرار دهیم که قضاوت ما درباره برجام باید مبتنی بر یک انتظار درست، دقیق و واقعی از برجام باشد و نه یک انتظار ماورایی، ما امروز در این توافق دست بالا را داریم.
یکی از مسائلی که حائز اهمیت است چگونگی برخورد ترامپ با برجام است. این کارشناس ارشد روابط بین‌الملل در ادامه در پاسخ به این سوال که با توجه به شعارهایی که ترامپ در دوران انتخابات داده است، حال با به قدرت رسیدن وی در امریکا مساله را چگونه می‌بینید، گفت: در حالی که بخش عمده‌ای از مشاوران نزدیک و وزرای آقای ترامپ به صراحت مخالف برجام هستند ولی آنها هم این را می‌دانند که نقض برجام تبعات خیلی سنگینی برای امریکا دارد. اخیرا باب کورکر که از منتقدان اصلی برجام بود گفت باید به برجام متعهد باقی ماند. ماتیس هم با همه دیدگاه‌های ایران‌ستیزانه اعتراف کرد که باید به برجام متعهد ماند. اینها نشان‌دهنده قدرت برجام هست نه به‌خاطر این‌که از نگاه آنها برجام روش خوبی برای مهار ایران است، ماتیس و کورکر یا آقای فلین این‌طور فکر نمی‌کنند آنها می‌گویند به برجام متعهد بمانیم چون اگر نمانیم امریکا باید هزینه بدهد. با توجه به چند جانبه بودن مذاکرات، امریکا در موقعیتی قرار گرفته که نقض برجام از طرف آنها منجر به انزوای این کشور خواهد شد.
گفتنی است با همه این تفاصیل و فشارهای داخلی و بین‌المللی خدشه‌ای جدی بر برجام وارد نشده است. سخنانان اخیر دیپلمات‌های ایرانی نیز نشان می‌دهد که مقامات ایرانی حتی یک قدم از اهداف خود کوتاه نخواهند آمد.
لینک کوتاه:
گزارش خطا
پسندها: ۰
نظرات بینندگان