کریم جعفری:
رئیسجمهور جدید امریکا باز هم خبرساز شده است، نه از این باب که اقدامات شاق و بسیار مهمی انجام داده است، بلکه از این لحاظ که رفتارهایش برای ما مردم ایران بسیار آشناست و ما هشت سال با چنین جنجالها و سر و صداهایی خوابیدیم و بعد که بیدار شدیم دیدیم که بخش عمدهای از همان اندک داشتهها را هم از دست دادهایم.
با این حال، دونالد ترامپ موجود عجیب و در عین حال عجیبی است. در یادداشتی که در آبانماه و زمان برنده شدن وی در انتخابات ریاستجمهوری نوشتم تاکید داشتم که نباید زیاد از وی ترسید، او یک کاسبکار است و نگاهش به سیاست، تجاری است. یک نمونهاش را هم ما در استانمان بوشهر داریم، بدون هیچ سابقهای فقط به دلیل داشتن چند تومانی پول به پست و منصبی رسیده و از همان راهی که به پول رسیده میخواهد سیاست را هم اعمال کند و چون قواعد سیاست و اقتصاد با هم جور در نمیآید، همه چیز را نابود میکند. اگر میخواهید آینده ترامپ را در سه سال آینده ببینید، بهتر است به وضعیت استان بوشهر در طول سه سال گذشته نگاهی گذرا داشته باشید تا متوجه عرضم بشوید، نه تنها سنگ روی سنگ بند نمیشود، بلکه همه چیز هم به هم میریزد.
ترامپ در طول سالهای آینده بهزعم خود اقتصاد امریکا را به سمت رشد خواهد برد، البته اقتصاد امریکا با اقتصاد بوشهر کاملا متفاوت است، اما او هم نگاهش به اقتصاد تولید نیست، بلکه هتلسازی و کشتیکج و شومن بازی است. فارغ از این مسائل، واقعا آیا ترامپ برای ایران خطرناک است؟ اینکه او دستور داده ایرانیها وارد امریکا نشوند، اقتصاد ما ویران خواهد شد؟ اینکه او با سعودیها تماس میگیرد و پیمان اتحاد میبندد چه؟
همه این نکات دارای نکاتی برای بررسی هستند. ترامپ برای ایران خطرناک نخواهد بود، بلکه مزیتهایی هم دارد، فقط باید هوش و ذکاوت داشت و از آن بهره گرفت. همانگونه که همزاد ترامپ در هشت سال همه دنیا را علیه ایران متحد کرد، ترامپ هم باعث خواهد شد که همه دنیا علیه امریکا متحد شوند – فقط اینکه در وسط راه امریکاییهای باهوش به دادن این کشور برسند و از منجلاب نجاتش دهند – با این اوصاف، تهران باید از فرصت استفاده کند و بخشی از این اتحاد باشد.
ترامپ، اروپا، چین و اقتصادهای نوظهوری مانند برزیل و هند را تهدیدی عمده برای امریکا میداند و درصدد نابودی آنها بر میآید. ایران هر چند بخشی از پازل اقتصادی ترامپ نیست، اما لولویی هست که با آن بتوان عربهای حوزه خلیجفارس را دوشید. بنابراین ما هم خودبهخود در قالب تراز فکری ترامپ دارای جایگاه میشویم و باید برای آن فکری کرد.
با این اوصاف باید گفت که بازی ایران و امریکا به سختی دوران ترامپ نخواهد بود و امکانات ترامپ هم به اندازه اوباما نخواهد بود. ترامپ توان اجماع جهانی علیه ایران را ندارد و این یک مزیت عمده است. دیگر نکته آنکه اگر تحریمها برداشته نشده بود و همچنان به قوت خود باقی بود و یا برجامی که امریکاییها پای آن را امضا کردهاند، نبود، تکلیف چه میشد؟