
بامداد جنوب: آب در نگرش جديد جهاني، كالايي اقتصادي- اجتماعي و بهعنوان نيـاز اوليـه انسـان محسـوب ميشود. هر چند آب يكي از منابع تجديد شونده به شمار ميرود اما مقدار آن محدود است. با توجه به رشد جمعيت، گسترش صنعت، بالا رفتن سطح بهداشت و رفاه عمومي، سرانه منابع تجديد شـونده رو به كاهش است. ايران با متوسط نزولات جوي 260 ميليمتر در سال از كشورهاي خشـك جهـان و داراي منـابع آب محدود است. عواملي همچون رشد جمعيت، نياز به غذاي بيشتر، ضرورت ارتقاي سطح بهداشـت و رفاه اجتماعي، توسعه صنعتي و حفاظت اكوسيستمها، تقاضاي آب را روز بـه روز بيشـتر مـيكنـد. بـا توجه به رشد جمعيت در ايران، سرانه منـابع آب تجديـدشـونده سـالانه كـه در سـال 1335 ،7000 متر مكعب بوده، در سال 1375 به 2000 متر مكعب كاهش يافته و پيشبيني مـيشـود كـه تـا سـال 1400 به حدود 800 متر مكعب كاهش يابد كه پايينتر از مرز كمآبـي (1000 متر مكعـب) اسـت. بـا توجه به تقسيمبندي سازمان ملل متحد، در سال مزبور ايران نه تنها شـرايط تـنش و فشـار ناشـي از كمبود آب را تجربه خواهدكرد بلكه وارد شرايط كميابي شديد آب ميشود. در سالهاي خشـك، شاهد كمبود و بحران آب هستيم كه نه تنها خسارات اقتصادي بلكه تنشهـاي اجتماعي- سياسي و مخاطرات بهداشتي به بار میآورد.
استان بوشهر یکی از مناطق گرم و خشک است که این سالها به شدت با کمبود آب مواجه شده و این در حالی است که بیش از ۹۰ درصد از آب مصرفی استان بوشهر از طریق استانهای همجوار یعنی استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد تامین میشود و استانهای همجوار نیز نسبت به انتقال آب به بوشهر در سال آینده اظهار نظر کردهاند.
در همین راستا، تاجگردون در کلنگزنی پروژه آبرسانی از سد کوثر به دشت مور گچساران با بیان اینکه با اجرائی شدن این طرح نزدیک به 1500 هکتار زمینهای این دشت آبیاری میشود، گفت: ما این تعهد را دادهایم که انتقال آب سد کوثر به استان بوشهر فقط در زمینه آشامیدنی استفاده شود و دلیلی ندارد آب سد کوثر برای صنایع استان بوشهر هزینه شود.
پیش از این، بهدنبال اظهارات برخی از مقامات استان بوشهر از جمله نماینده بوشهر، گناوه و دیلم در خصوص ممنوعیت به کارگیری نیروی انسانی استان کهگیلویه و بویراحمد در تاسیسات نفتی استان بوشهر، نماینده مردم گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی به آن واکنش نشان داد.
علاوه بر این، کشتزر نماینده بهبهان و عضو کمیسیون انرژی گفته بود: در مقابل انتقال آب رودخانه زهره به بوشهر ایستادگی خواهیم کرد و اجازه نمیدهیم منابع آبی خوزستان که نیاز ضروری منطقه است به جای دیگر منتقل شود.
کاهش بارشها و خشکسالی در بالادست باعث شده است تا منابع تامین آب استان بوشهر در استانهای همجوار نیز کاهش یابد و این موضوع باعث کاهش میزان آب ورودی به استان بوشهر شده است.
بنابراین، کمبود آب میطلبد که آب با روشهای مختلف دیگری برای استان بوشهر تامین شود که یکی از مهمترین موارد، استفاده از آبشیرینکنها برای استحصال آب شرب از آب دریا است. حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از آب استان بوشهر در بخش کشاورزی مصرف میشود و خشکسالی و کمبود منابع آبی نیز بیشترین تاثیر را در این بخش خواهد داشت. خرما به عنوان مهمترین محصول کشاورزی استان بوشهر محسوب میشود و بخش زیادی از کشاورزان استان در بخش نخیلات فعال هستند که بیآبیهای اخیر لطمات بسیاری به آنها وارد کرده است.
توزيع غير يكنواخت آب در طول مكان و زمان، وجود بيشترين تقاضاي آب در زمان وقوع كمترين بارندگي، نبود توازن بين عرضه و تقاضاي آب و بهخصوص ا فزايش تقاضـاي آب بـه دلايـل ذكـر شـده و محدوديت منابع آبي و در بعضي مكانها كاهش آن با تنزل كيفيت آب سفرههاي زيرزمينـي بـه دليـل برداشت بيش از حد مجاز، پيشروي آبهاي شـور، دفـع غير صـحيح فاضـلابهاي خـانگي و پسـابهـاي صنعتي، بالابودن هزينههاي تامين آب جديد با رقابت شديد بين گروههاي مصرف كننده آب به دليل كم بودن منابع آبي، استفاده ناكارآمد از آب، اتـلاف زيـاد آب در بخـش كشـاورزي و بـالابودن آب بـه حساب نيامده در بخش شهري، و مكانيزم قيمتگذاري ناكارآمد از جمله ديگر مشـكلات آبـي كشـور است كه مديريت منابع آب كشور را پيچيده كرده است. مشکلات بیآبی در استان بوشهر و کاهش آبرسانی از استانهای همجوار در حالی است که مسوولان استانی نیز تاسیس آبشیرینکنها را راه چاره دانستهاند. حال باید دید که مسوولان چه تدابیری را برای کمبود آب در استان اندیشیدهاند و سرانجام کشاورزی و دامداری و صنعت در استان که بیشترین میزان مصرفی آب را دارند، چه میشود؟ استفاده از مشاوران متخصص و صاحب فن، موضوعی بوده که بامداد جنوب بارها یادآوری کرده و در صورت بهره نگرفتن از نیروهای کارآمد و ذهنهای پویا وضعیت بیآبی در استان بغرنجتر خواهد شد.