کریم جعفری:
نفت بیش از یک قرن است که در ایران کشف، همین مدت‌زمان هم در ایران تصفیه و صادر می‌شود. اما اقتصاد ایران از دوره رضاشاه که اصرار کرد تا به صورت واقعی سهم ایران را از شرکت نفت ایران و انگلیس بگیرد، به درآمدهای آن وابسته شد. در این دوره بیشتر درآمد نفت صرف خرید تجهیزات نظامی از کشورهای اروپایی شد، اما پس از کودتای 28 مرداد که پیش از آن به دلیل تحریم نفتی ایران حتی بودجه کشور یک‌بار بدون نفت بسته شد، درآمدهای حاصل از صادرات آن نقش بی‌بدیلی در اقتصاد کشور بازی کرده است.
در سال‌هایی که محمدرضا شاه به جای سلطنت حکومت کرد و عملا دخالت‌هایش باعث شد تا اقتصاد ایران بیش از پیش به نفت وابسته شود، شرایط به‌گونه‌ای شد که پول بادآورده نفت عملا همه ارکان کشور را در خود فرو برد و تولید داخلی را به‌عنوان یک ارزش افزوده اشتغال‌زا نابود کرد. پس از انقلاب هم همین روند ادامه داشت. در حالی که کشور هنوز از صنعت مونتاژ خارج نشده بود، جنگ عاملی مهم در ویرانی زیرساخت‌های اقتصادی کشور شد تا در سال‌های پس از آن هم اقتصاد کشور بیش از پیش به نفت وابسته شود. در حالی که مرحوم آیت‌الله هاشمی سیاست‌های منسجمی برای آینده کشور تدارک دیده بود، اما دست‌هایی در کار بود تا مانع از تحقق اقتصاد بدون نفت شود.
تغییر دولت‌ها که باعث تغییر در راهبردها هم می‌شد، مزید بر علت می‌شد تا نفت همچنان در حوزه اقتصاد ایران یکه‌تازی کند. در دولت‌های نهم و دهم در حالی که بیش از 800 میلیارد دلار درآمد نفتی و موجودی ذخیره ارزی کشور باد هوا شد، تحریم‌ها باعث شدند تا استخراج نفت ایران و صادرات آن بسیار کاهش پیدا کند و در برخی از روزها صادرات نفت به 800هزار بشکه در روز برسد و عملاً کشور در معرض سیاست امپریالیستی نفت در برابر غذا قرار بگیرد. عده‌ای هم در کنار تحریم ملت کاسب شده و به بهانه دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت، ثروت کشور را چپاول کردند، امری که در تاریخ کشور سابقه نداشت.
با این حال، در دولت یازدهم و پس از مذاکرات سخت و سنگین هسته‌ای و بازشدن دریچه‌های تازه به روی اقتصاد ایران، نفت دوباره به جریان افتاد، ایران این روزها نزدیک به چهار میلیون بشکه نفت استخراج می‌کند که 60درصد آن را به بازارهای مصرف صادر می‌کند. در حالیکه در سال 1392 بسیاری از نفتکش‌های ایران در خلیج‌فارس استندبای بودند، این روزها همه به حرکت افتاده و بنادر مختلف جهان را می‌روند. در این میان شرکت پایانه‌های نفتی ایران به‌عنوان متولی تحویل نفت به مشتریان خارجی وظیفه‌ای سخت را بر عهده دارد. پس از برداشته‌شدن تحریم‌ها این شرکت اقدامات بسیار مهمی برای افزایش ظرفیت صادراتی نفت کشور صورت داد که گزارش‌های آن به صورت منظم در روزنامه بامداد جنوب منتشر می‌شود. امروز در صفحات 4 و 5 روزنامه سلسله گزارش‌های مشروحی در مورد فعالیت‌ها و اقدامات این شرکت منتشر کرده‌ایم تا شاید گوشه‌ای از فعالیت بخش صادرات نفت به چشم خوانندگان بیاد. ما هنوز هم به نفت وابسته هستیم و باید در این حوزه زیرساخت‌های خود را توسعه دهیم، میزان تولید نفت کشور باید افزایش پیدا کند تا قدرت چانه‌زنی کشور هم افزایش یابد.
