
بامدادجنوب- الهام بهروزی:
سینما از جمله هنرهایی است که با وجود اینکه چندین دهه از حضورش در ایران میگذرد، هنوز نتوانسته جایگاه حقیقی خود را در میان مخاطبانش بیابد. یکی از عمدهترین دلایلی که این هنر_صنعت نتوانسته تاکنون جایگاه خود را بیابد، نبود زیرساختهای لازم آن در نقاط دور و نزدیک کشور است، بهطوری که اگر اندکی تامل کنید، سوای تهران و دیگر شهرهای بزرگ، بسیاری از شهرهای کوچک و نقاط محروم کشور از نعمت داشتن سینما بیبهره هستند، این در حالی است که در سالهای اخیر سالانه بیش از صد فیلم در ایران تولید میشود؛ فیلمهایی که امروز نه تنها در ایران، بلکه در جهان حرفی برای گفتن دارند که این مساله بیانگر توسعه سینمای ایران در جهان است اما همین سینمایی که امروز توانسته از خود در جهان چهره موفقی ارائه کند، همچنان با بحران مخاطب در کشور روبهرو است که ریشه در نبود زیرساختها و امکانات سختافزاری این هنر_صنعت دارد. مسالهای که متولیان فرهنگی و سینمایی کشور را به چارهاندیشی واداشته است تا با برنامهریزی و تدوین طرحهای متنوع به معرفی سینما و جذب مخاطب مبادرت ورزند.
«سینما سلام» از جمله طرحهایی است که در سال گذشته بهمنظور حمایت از سینما و تولیدات داخلی برنامهریزی و اجرائی شد. این طرح در سال نخست خود در مناطق محروم پیاده شد و در قالب آن از طریق دستگاههای سیار فیلمهای پرفروش و بهروز کشور در دو گروه سنی (بزرگسال و کودک) در نقاط محروم اکران میشود. این طرح در شهرهای بوشهر (اهرم، عالیشهر و گناوه) بعد از استان فارس در اسفندماه سال گذشته اجرائی و در سه روز پایانی سال گذشته دو فیلم «سلام بمبئی» و «خوب، بد، جلف» اکران شد که با استقبال بینظیر مردم (بهخصوص در گناوه) روبهرو شد. به منظور معرفی بیشتر این طرح، با محرم براتی، مجری طرح ملی سینمای ایران (سینما سلام) گفتوگو کردیم که در ادامه میآید.
کمی در مورد طرح سینما سلام توضیح بدهید؟
از چند سال پیش این دغدغه همواره مطرح بود که چگونه به ظرفیت سینما بیفزاییم، همانطور که اطلاع دارید متاسفانه حدود ۷۰ درصد از جمعیت کشور به سینما دسترسی ندارند که این آمار اصلا برای سینمای ایران خوب نیست، چراکه سالانه بین ۱۲۶ یا ۱۲۷ فیلم در کشور تولید میشود. این در حالی است که ما در سراسر کشور سینمای کافی برای نمایش این فیلمها نداریم، بهطبع این توزیع عادلانهای نیست و برای گیشه سینما هم خوب نیست. این طرح نخستینبار بهطور ابتکاری و در بخش خصوصی در شهرهای بزرگی که یا سالن سینما نداشتند یا سینمای ثابت آنها بهدلیل سیاستگذاریهای اشتباه تعطیل شده بود، در سالنهای موجود (سالنهای آمفیتئاتر ارشاد، اجتماعات آموزش و پرورش و...) با اکران فیلمهای بهروز و پرفروش اجرائی شد البته ایده اولیه این طرح معطوف به این بود که این فیلمها بیشتر برای دانشآموزان به نمایش دربیاید اما در جریان اجرای طرح در این شهرها دیدیم که مردم هم سینما را دوست دارند منتها به دلیل کمبود امکانات و نبود زیرساختها از تماشای فیلمهای بهروز محروم شدهاند تا اینکه دولت تدبیر و امید با اجرای این طرح در سایر نقاط کشور موافقت کرد و تسهیلاتی را در نظر گرفت که البته این تسهیلات به دولت بازمیگردد. ما در این طرح پیشبینی کرده بودیم که در چند شهر یک سینما راهاندازی کنیم؛ سینمایی که یکجا ساکن نباشد که هم میتواند مقرون بهصرفه باشد و هم از سالنهایی موجود در آن شهرها استفاده بهینه میشود. البته این کار نیاز به حمایت مسوولان دارد که خوشبختانه طرح ملی سینمای ایران با حمایتهای حمیده ماحوزی، مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر و دیگر مسوولان ارشاد شهرستانها در بوشهر بسیار خوب در حال اجرا شدن است.
در سینما سلام چه فیلمهایی اکران میشود و این فیلمها از سوی چه کسانی انتخاب و تائید میشوند؟
فیلمهایی که در سینما سلام اکران میشود، ما آنها را به شورای سیاستگذاری طرح ملی سینما ایران متشکل از مدیرعامل خانه سینما، تهیهکنندگان سینما، مدیرعامل موسسه هنرهای تصویری و... پیشنهاد میدهیم، در این شورا مورد بررسی قرار میگیرند و پس از تائید علاوه بر پروانه نمایش، پروانه اکران این فیلمها را نیز صادر میکنند. ما در این طرح فیلمهایی را انتخاب میکنیم که متناسب با شرایط فرهنگی و قومی آن منطقه باشد، چراکه به دنبال این هستیم که سینما به فرهنگ کمک کند و همواره حامی فضای فرهنگی هر منطقه باشد. بنابراین در انتخاب فیلمها تلاش میکنیم بیشتر فیلمهایی را انتخاب کنیم که با موقعیت فرهنگی و اجتماعی آن منطقه تناسب و ارتباط بیشتری داشته باشد و از فیلمهایی که با قومیت یا فضای فرهنگی منطقهای زاویه داشته باشد خودداری میکنیم.
هدف شما از اجرائی کردن طرح ملی سینمای ایران (سینما سلام) در مناطق محروم چیست؟
مهمترین هدف ما از اجرای این طرح در مناطق محروم این است که عدالت فرهنگی را در این مناطق که از نبود زیرساختها سختافزاری سینما سالهاست رنج میکشند، رعایت کنیم. علاوه بر این یک بازار جدیدی برای رونق سینمای ایران در کنار گیشه فراهم کنیم، البته این طرح برای اینکه بتواند تاثیرگذاری خود را نمایان سازد نیاز به زمان دارد.
مراحل اکران فیلم در سینما سیار چگونه است؟
در سینما سیار ما فیلمهای بهروز و پرفروش سینمای ایران را تقریبا همزمان با تهران و سایر شهرهای دیگر برای اکران انتخاب میکنیم. البته دیگر به این صورت نیست که فیلمها را بهصورت هارد به شهرها بفرستیم بلکه تمام مراحل اکران فیلمها بهصورت الکترونیکی و از طریق اینترنت است و هم از این طریق به نحوه کار این سینماها نظارت میکنیم البته ما در فروش فیلمها به نمایندگان خودمان در شهرستان ها اعتماد داریم چون کسی که وارد وادی هنر میشود، بیشتر به نفس هنر توجه دارد تا اقتصاد و درآمد آن اما برای اینکه اعتماد تهیهکننده یا پخشکننده از بین نرود ما در این سینما شرایط نظارتی نامحسوس را فراهم کردهایم.
آیا از اجرای این طرح در استان بوشهر راضی هستید؟
خوشبختانه این طرح در استان بوشهر با اکران دو فیلم «سلام بمبئی» و «خوب، بد، جلف» در شهرهای اهرم و گناوه بسیار موفق پیش رفته، هرچند قرار بود اکران این دو فیلم در ایام نوروز هم ادامه داشته باشد اما مسوولان متاسفانه همکاری نکردند و نمایش دوباره این دو فیلم به بعد از تعطیلات موکول شد اما با وجود این، استان بوشهر جزء موفقترین استانها در اجرای طرح ملی سینمای ایران تاکنون بوده است. امید داریم که سینما سلام در دو شهر گناوه و کنگان بهصورت سینما ثابت درآید اما در شهرهای اهرم، خورموج، جم و... این سینماها به صورت سینمای مدت معلوم باشد یعنی با توجه به استقبالی که از فیلمها میشود، ۱۰ یا ۱۵ روز برای نمایش فیلمها در ماه معین شود. با توجه به استقبال خوبی که از سینما سیار در بوشهر شده انشاءالله در سال آتی تعداد آن به 6 یا ۷ سینما خواهد رسید.
آیا آموزش و پرورش هم میتواند در ماندگار کردن طرح سینما سلام در کنار شما نقش داشته باشد؟
اگر قرار باشد ما در آینده سینما داشته باشیم، اگر قرار باشد همچنان به کمک هنر تصویر داستانی را برای مردم روایت کنیم که حامل پیامهای مفید و باارزش باشد و جنبه سرگرمی داشته باشد باید فرهنگ رفتن به سینما را از طریق سیستم آموزشی خود در جامعه نهادینه کنیم، بنابراین آموزش و پرورش در این زمینه میتواند نقش بسیار تاثیرگذاری داشته باشد. چون تکنولوژی به سمتی رفته که بیشتر فرزندان و کودکان ما میتوانند تبلت داشته باشند و فیلمهای بهروز جهان را ببینند اما بیشتر این فیلمها با فرهنگ جامعه ما سازگار نیستند، بنابراین برای این که همواره ما حافظ و مروج فرهنگ اصیل خود باشیم باید بستر مناسب را برای سینما رفتن کودکان و خانوادهها فراهم کنیم و آموزش و پرورش هم با همکاری با شورای سیاستگذاری طرح ملی سینمای ایران در طرح سنگ سینما سلام که یک طرح آموزشی است، به ما کمک کند و به کودکان بیاموزد که به جای تماشای فیلمهای و انیمیشنهای خارجی در تبلتهایشان به تماشای فیلمهای ایرانی به همراه خانوادههایشان در سینما بنشینند.