جبل‌الطارق،تنش جدید میان اروپا و انگلستان

پیش‌نویس مذاکرات اتحادیه اروپا برای فرآیند برگزیت یا همان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، تاکید دارد توافق میان طرفین شامل جبل‌الطارق نمی‌شود مگر این‌که بریتانیا و اسپانیا جدا از مذاکرات برگزیت، خود به توافق با هم برسند که همین مساله واکنش‌های متعددی را در میان مقامات بریتانیایی و اروپایی در پی داشته است. جبل‌الطارق بخشی از یک شبه‌جزیره‌ در جنوب اسپانیا است و کنترل آن از 313 سال پیش در اختیار بریتانیا بوده اما اسپانیا هم مدعی مالکیت آن بوده است. 

در سال 1969 در پی یک همه‌پرسی اکثر ساکنان جبل‌الطارق به حاکمیت بریتانیا رای داده بودند ولی از سال 1970 مجددا تسهیلاتی برای عبور و مرور ساکنان به خاک اسپانیا در نظر گرفته شد. در سال 2006 میلادی به منظور حل مشکلات تاریخی در زمینه‌های حمل و نقل هوایی و ترانزیت توافقنامه‌ای بین میگل انخل موراتینوس وزیر امور خارجه اسپانیا، جفری هون، رئیس اداره اروپای وزارت خارجه بریتانیا و پیتر کاروانا، رئیس دولت جبل الطارق در شهر کوردوبا در مراکش به امضاء رسید که به بسیاری از اختلافات تاریخی میان بریتانیا و اسپانیا خاتمه داد. در پی اختلافات اخیر در موضوع جبل‌الطارق و مذاکرات برگزیت، ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا طی گفت‌وگوی تلفنی با فابیان پیکاردو، سروزیر جبل‌الطارق گفته است،‌ دولت بریتانیا توافقی را که بر اساس آن مردم جبل‌الطارق استقلال خود را به کشور دیگری ببازند، امضا نمی‌کند. 

علاوه بر آن، نمایندگان محافظه‌کار پارلمان بریتانیا، که همان حزب حاکم است، هشدار داده‌اند حق حاکمیت بریتانیا بر جبل‌الطارق مساله‌ای نیست که قابل مذاکره باشد، از سوی دیگر آلفونسو داستیس، وزیر خارجه اسپانیا گفته است، مادرید مساله جبل‌الطارق را در کانون مذاکرات خروج بریتانیا قرار نخواهد داد و اگر خود مردم جبل‌الطارق خواهان ترک اتحادیه اروپا باشند، می‌توانند این اتحادیه را ترک کنند. در همین رابطه، بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا هم در یادداشتی برای روزنامه ساندی‌تلگراف نوشته است، جبل‌الطارق فروشی نیست و نمی‌توان درباره آن چانه‌زنی کرد. جانسون همچنین تصریح کرده است حاکمیت جبل‌الطارق بدون رضایت رسمی بریتانیا و مردم جبل‌الطارق تغییر نمی‌پذیرد. 

در این میان مادرید می‌گوید، مالک اصلی این جزیزه است و این در حالی است که جبل الطارق در سال 1713 به انگلیس واگذار شده است. این مساله همچنان موجب تنش‌های دیپلماتیک بین انگلیس و اتحادیه اروپا به‌ویژه اسپانیا می‌شود. رئیس دولت جبل‌الطارق اسپانیا را به تلاش برای بهره‌برداری از روند برگزیت به‌منظور دست یافتن به مالکیت این منطقه متهم کرده است. هفته‌نامه اشپیگل به مناقشات بر سر مساله جبل‌الطارق پرداخته آن را سنگی بزرگ در مسیر مذاکرات برگزیت ارزیابی کرد. اشپیگل در بخش دیگری از این مطلب به واکنش خشمگینانه مقامات انگلیس درباره تصمیمات اتحادیه اروپا درباره جبل‌الطارق در شروع مسیر برگزیت اشاره و این پرسش را مطرح کرد که در این مناقشات مساله چیست؟ در پیش‌نویس دستورالعمل اتحادیه اروپا برای برگزیت که جمعه گذشته منتشر شده است آمده است که هیچ توافقی بین اتحادیه اروپا و لندن بدون رضایت اسپانیا درباره مساله جبل‌الطارق نباید وجود داشته باشد، پس در صورتی که بعد از برگزیت از جمله یک توافق تجاری بین اتحادیه اروپا و انگلیس وجود داشته باشد اسپانیا می‌تواند از این مساله جلوگیری کند که این قرارداد درباره جبل‌الطارق هم اعتبار داشته باشد. یکی از مقامات کمیسیون اروپایی توضیح داده است که چنین توافقی در هر صورت باید به‌اتفاق آراء تمام اعضای اتحادیه اروپا به تصویب برسد و اسپانیا در هر صورت دارای حق وتو است. مایکل هوارد، رهبر سابق حزب محافظه‌کار بریتانیا شرایط امروز در جبل‌الطارق را با جنگ بر سر جزایر فالکلند (مالویناس) مقایسه می‌کند. هوارد تصریح کرد که حدود 35 سال پیش مارگارت تاچر، نخست‌وزیر وقت انگلیس ارتش خود را به نیمی از دنیا اعزام کرد تا از گروه کوچکی از انگلیس علیه یک کشور اسپانیایی‌ زبان دفاع کند. جنگ فالکلند جنگی بود که در سال 1982 در زمان نخست‌وزیری مارگارت تاچر در بریتانیا بین این کشور و آرژانتین بر سر مالکیت جزایر فالکلند و جزایر جورجیای جنوبی و ساندویچ در گرفت. این نبرد 74 روز ادامه داشت و به مرگ 255 بریتانیایی و 649 آرژانتینی انجامید. جنگ با حمله و اشغال جزایر فالکلند به وسیله آرژانتین آغاز شد و با تسلیم این کشور پایان یافت. این جزایر همچنان متعلق به بریتانیا است.

وزیر خارجه بریتانیا یادآور شده است از سال 1713 وضعیت جبل‌الطارق بدون تغییر بوده و با عضویت انگلیس در اتحادیه اقتصادی اروپا (که بعدها به اتحادیه اروپا تغییر کرد) در سال 1973، زمانی که هنوز اسپانیا در آن عضو نبود، هیچ اختلافی به وجود نیاورد و این مساله امروز نیز نباید اختلافی به‌وجود بیاورد. مایکل فالون، وزیر دفاع بریتانیا هم در این رابطه به شبکه خبری بی‌بی‌سی گفت که کشورش در دوران برگزیت هم مسوولیت محافظت از تنگه جبل‌الطارق را در اختیار خواهد داشت، چراکه حق مالکیت جبل‌الطارق بدون موافقت ساکنان آن تغییر نمی‌کند و مردم این منطقه گفته‌اند که تحت حکومت اسپانیا نمی‌خواهند زندگی کنند. در همین راستا مایکل هاوارد، رهبر اسبق حزب محافظه کار بریتانیا با اشاره به جنگ فالکلند در آرژانتین که سال 1982 میلادی اتفاق افتاد، در مورد سرنوشت منطقه جبل‌الطارق گفت، سی و پنج سال پیش مارگارت تاچر، زن دیگری که در آن زمان نخست‌وزیر بریتانیا بود، نیروهای ویژه بریتانیا را به آن سوی دنیا فرستاد تا از آزادی گروه کوچکی از بریتانیایی‌ها در مقابل یک کشور اسپانیایی زبان دیگر دفاع کنند. این عضو سابق حزب محافظه‌کار بریتانیا تاکید کرد، مطمئن است اکنون هم ترزا می، زنی که در حال حاضر نخست‌وزیر بریتانیا است، عزم مشابهی از خود در دفاع از مردم جبل‌الطارق نشان خواهد داد. 

همچنین جک استراو وزیر خارجه اسبق بریتانیا ضمن انتقاد از این درگیری‌ها گفت: جنگ میان کشورش و اسپانیا بر سر مساله جبل‌الطارق بی‌مفهوم و مانند تعصبات قرن نوزدهم است. مردم بریتانیا (انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلندشمالی) ماه ژوئن سال گذشته میلادی با شرکت در همه‌پرسی رای به خروج از اتحادیه اروپا دادند. برای خروج یک عضو از اتحادیه اروپا باید ماده 50 معاهده لیسبون اجرا شود که فرآیند آغاز مذاکرات دو ساله بین اتحادیه اروپا و کشوریست که قصد جدایی دارد. هفته گذشته نخست‌وزیر بریتانیا بعد از بالا و پایین‌های بسیار داخلی، نامه برگزیت را امضا کرد و به دست اتحادیه اروپا رساند.