با تسهیل هزینه‌ها مردم را به هنر جذب کنیم

بامدادجنوب- الهام بهروزی:

کم‌کم گرما از راه رسید و کولرها روشن شدند. اینجا بوشهر است یکی از استان‌های مرزی جنوب ایران که تقریبا بیشتر ایام سال با شرجی پیوندی ناگسستنی دارد. دیاری که اهالی‌اش هنرشناس و فرهنگ‌دوست هستند و از دیرباز هنر را نفس کشیده و سبک‌ها و آثار ارزشمند هنری را نیز از خود به‌جای گذاشته‌اند. با آمدن تابستان و شروع فصل تعطیلات مدارس و مراکز عالی، بیشتر مردمان این منطقه به‌دلیل گرما خانه‌نشینی را بر بودن در فضاهای باز ترجیح می‌دهند، چراکه گاه چنان شرجی هوا نفسگیر و غیرقابل تحمل است که باعث می‌شود افراد کلافه و کم‌حوصله شوند اما با همه اینها از آنجایی که مردمان بوشهر مردمی خونگرم و خودجوش هستند، خانه‌نشینی را تاب نمی‌آورند و دوست دارند همچنان در جامعه حضور داشته باشند. در این میان، از دستگاه‌ها و متولیان فرهنگی و همچنین دستگاه‌های اجرائی که وظیفه فراهم کردن فضاهای مناسب را برای پر کردن اوقات فراغت شهروندان دارند، انتظار می‌رود که در تابستان برنامه‌ها و رویدادهای هنری متنوعی را برای رفاه حال آنها پیش‌بینی و اجرائی کنند؛ برنامه‌هایی که بیشتر قابلیت اجرا در فضاهای سربسته را داشته باشند. 

در این فصل شهروندان عموما از هنرهایی نظیر هنرهای تجسمی، تئاتر، موسیقی و سینما بیشتر استقبال می‌کنند. بنابراین می‌طلبد که در این فصل بر تعداد کنسرت‌ها، اجرای نمایش‌ها و... افزوده شود. از آنجایی که بسیاری از دانشجویان و دانش‌آموزان در تابستان به‌دلیل تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها بیکار هستند، گرایش به هنر در کنار ورزش، مناسب‌ترین راه برای پر کردن اوقات فراغت به‌شمار می‌رود اما با توجه به این‌که این قشر به‌دلیل این‌که بیشتر بیکار و محصل هستند، برای تامین هزینه‌های کلاس هنری یا تماشای برنامه‌های هنری و فرهنگی با چالش روبه‌رو می‌شوند که این مساله موجب می‌شود بسیاری از آنها نتوانند به‌دلیل هزینه بالا از این کلاس‌ها و برنامه‌ها بهره‌مند شوند و خانه‌نشینی را انتخاب کنند که نخستین ارمغان خانه‌نشینی برای نوجوانان و کودکان هم این است که از نظر روحی-روانی آسیب‌ می‌بینند و به افسردگی نزدیک می‌شوند. بنابراین می‌طلبد که دولت و متولیان فرهنگی در مناطق جنوبی فعالیت‌های هنری را در فصل تابستان تسهیل کنند تا شهروندان بتوانند با گرایش به هنر شادابی و طراوت خود را حفظ کنند. 

در این میان، دستگاه‌ها و متولیان فرهنگی می‌توانند در این فصل با تخفیف‌های ویژه هم جوانان را به هنر جذب کنند، هم درآمدزایی بیشتری داشته باشند و هم با آموزش مهارت‌ها و هنرهای گوناگون آنها را به هنرمندان موفقی بدل سازند و از درصد بیکاری در جامعه بکاهند. هنر بدون‌شک ابزاری است که می‌توان به کمک آن به توسعه جامعه و چرخیدن چرخ اقتصاد کشور کمک کرد اما این مهم جز با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح ممکن نمی‌شود. بنابراین بر همگان مشهود است که هنر در پر کردن اوقات فراغت و شادابی شهروندان نقش بی‌بدیلی را ایفا و جامعه را سرزنده و پویا می‌کند. امیدوار هستیم که استان ما هم بتواند در حوزه زیرساخت‌های هنری چنان مجهز شود که شهروندان بوشهری در نهایت آرامش به تماشای برنامه‌های هنری یا آموختن هنرهای گوناگون بپردازند و بتوانند اوقات فراغت خود را به‌شکل مفیدی پر کنند، به‌عنوان مثال، وقتی به سینما می‌روند فیلم را با صدا و تصویر عالی و باکیفیت ببینند، وقتی به تماشای تئاتری می‌نیشنند، اثری قابل فهم و در خور شأن مخاطب مشاهده کنند و... .

در این خصوص نظر چند شهروند را جویا شدیم که در ادامه می‌آید. آتنا صبوری که دانشجوی ترم سوم کامپیوتر است، در خصوص اوقات فراغتش در تابستان به بامداد جنوب گفت: با شروع تابستان و گرم شدن بوشهر سرگرمی‌های من به بیشتر محدود به سرگرمی‌هایی می‌وشد که در فضای بسته باشد. برای گذراندن اوقات فراغت و لذت بردن از آن به دیدن همه‌ هنرها می‌روم. از تئاتر گرفته تا سینما و نمایشگاه نقاشی و کنسرت‌ها، اما مساله این است که اینها هم کاستی‌های خود را دارند که از جمله آن می‌توان به کیفیت‌ کارها، هزینه‌ها و فضای استاندارد اشاره کرد. به‌خصوص تئاتر و سینما و کنسرت که فضاها کم و گرم است و اگر هم جای خنکی بتوانی بنشینی دقیقا روبه‌روی کولر است که تبدیل به سرمای طاقت فرسا می‌شود و نمی‌توان از فضا لذت برد. هر زمانی هم که رفته‌ام مشکلات گرمایشی و سرمایشی و تاخیر در اجرا هم داشته‌اند که بیشتر در ساعات پایانی شب تمام می‌شوند و این زمان نامناسبی است. اگر بخواهیم از این کاستی‌ها بگذریم، به مقوله مادی می‌رسیم که هزینه بلیت بیشتر کنسرت‌ها با وضعیت مادی مردم شهر هماهنگی ندارد و ما که مردم محرومی هستیم، پرداخت حداقل هزینه‌های کنسرت برایمان سخت است و کلا از این مورد هیچ استفاده‌ای هم نمی‌کنیم و اگر هم بتوانیم برویم، خیلی کم می‌رویم.

وی در ادامه با بیان این‌که مورد دیگری که در این خصوص وجود دارد مربوط به اطلاع‌رسانی برنامه‌های هنری می‌شود، افزود: در بوشهر اطلاع‌رسانی خیلی ضعیف است، جدای از این‌که تبلیغ کنسرت‌ها همه‌گیر می‌شود و بنر‌های زیادی در شهر می‌بینیم و فضای مجازی را پر می‌کنند و دلیلش هم خصوصی بودن این کنسرت‌هاست که برای فروش بلیط تبلیغات گسترده می‌کنند اما اطلاع‌رسانی اجرا‌هایی که دولتی یا با مبلغ نسبتا مناسب است و یا نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی که رایگان است، خیلی ضعیف است در حدی که دیر می‌فهمیم و یا شاید هیچ‌وقت نفهمیم که این‌چنین نمایشگاهی هم برگزار شده است. البته مطمین هستم که علاوه بر من، خیلی‌ها این موضوع‌ها را می‌بینند و درک می‌کنند اما چرا تاکنون هیچ‌گونه رسیدگی نشده که ما بتوانیم اوقات فراغتمان را مفید بگذرانیم و وقتمان را هدر ندهیم. 

صبوری با تاکید بر این‌که جدای از تماشای کارهای هنرهای، به یادگیری هنر هم علاقه زیادی دارم و دوست دارم رشته هنری خاصی را یاد بگیرم و ادامه بدم، یادآور شد: اما متاسفانه پرداخت شهریه و هزینه‌های جانبی آنها هم به اندازه‌ای زیاد است که از نظر مادی برایم مقرون به‌صرفه نیست و نمی‌توان به‌راحتی و با امنیت مالی کلاسی را شروع و ادامه داد. البته علاوه بر هزینه بالای این کلاس‌ها، آموزش رشته‌های هنری در بوشهر عموما با کیفیت مطلوبی صورت نمی‌گیرد. 

این دانشجو در پایان با تاکید بر این‌که این مشکلات تنها محدود به حوزه هنر نمی‌شود، بلکه در حوزه‌های دیگر نظیر ورزش، آموزش‌های فنی و علمی-تخصصی هم این مشکلات وجود دارد، بیان کرد: متاسفانه در بوشهر برای یادگیری باید پول داشته باشی و این‌که استعدادت فراتر از آموزش‌ها باشد، چون قبلا در یکی از آموزشگاه‌ها هنرآموز بودم اما هیچ نظارتی بر کار این آموزشگاه‌ها ندیدم چه از نظر سرویس‌دهی به هنرجویان و چه از نظر شهریه‌ها که به گفته مسوول آموزشگاه تعرفه‌ها همگانی است و دستی در آن نبرده‌اند. بنابراین در حال حاضر به‌عنوان یک جوان بوشهری دوست دارم به کلاس‌هایی بروم که دولتی و شهریه مناسبی داشته باشند و دوره‌های آموزشی در مکانی امن و راحت برگزار شوند و نکته مهم دیگر هم جای خوش‌مسیری باشد که با امنیت رفت و آمد کنم.

رخساره مجد هم که دانش‌آموخته رشته مدیریت صنعتی از دانشگاه خلیج فارس است، در خصوص اوقات فراغت خود در فصل تابستان به بامداد جنوب گفت: من با توجه به مشغله‌های زیادی که در محیط کار و خارج از آن دارم گاهی نیاز به استراحت و تقویت روحیه پیدا می‌کنم، به‌خصوص این‌که فصل گرما را پیش رو داریم و امکان تفریح یا گذراندن اوقات فراغت در هر مکانی وجود ندارد. 

وی در ادامه با بیان این‌که من علاقه بسیار زیادی به هنرهایی نظیر شعر و ادب، موسیقی کلاسیک، خوشنویسی، خیاطی و... دارم، افزود: بنا به گفته بزرگان «هنر دریچه‌ای است رو به آسمان»، بنابراین به‌نظر می‌رسد با گسترش فعالیت‌های هنری و درگیر ساختن افراد به کارهای مورد علاقه‌شان می‌توان توسعه فردی و اجتماعی را ممکن ساخت و آنها را از بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی و فردی مصون داشت.

مجد با تاکید بر این‌که از آنجا که محافل ادبی به‌طور نامنظم و اندک در شهر ما برگزار می‌شوند بنابراین کمتر فرصت حضور و استفاده از آنها را پیدا می‌کنم، خاطرنشان کرد: امیدوارم تدابیری اندیشیده شود تا این محافل به‌صورت نظام‌یافته‌تری در قالب شب شعر و جلسات مشاعره با حضور شاعران برجسته برگزار شوند، زیرا به تجربه شاهد بوده‌ایم که استقبال بسیار خوبی از این‌گونه مراسم‌ها به عمل می‌آید. 

وی در ادامه با اشاره به این‌که یکی دیگر از هنرهایی که مخاطبان بسیاری آن را برای سپری کردن اوقات فراغت انتخاب می‌کنند، سینما است، افزود: به‌نظر من و تا جایی که پیگیر بوده‌ام سینماهای شهر ما همیشه فیلم‌های جذاب با پیام‌های سازنده و مفید به گونه‌ای که مخاطبان را تحت تاثیر قرار دهند، ارائه نمی‌دهند. من چندین بار بعد از مشاهده فیلم این پرسش برایم پیش آمده که واقعا چه پیام مفیدی برایم داشت؟ آیا وقتم تلف نشد؟ آیا فرصتم هدر نرفت؟ هر چند معدود فیلم‌های بسیار خوبی هم پخش شده و لذت‌بخش بوده است. به‌نظرم سینما در فرهنگ‌سازی یک شهر می‌تواند بسیار موثر عمل کند و باید در این حوزه برای رسیدن به نتیجه مطلوب‌تر برنامه‌ریزی‌های موثرتری صورت بگیرد. 

مجد در پایان یادآور شد: به‌نظر می‌رسد مراکز فنی و حرفه‌ای، مجتمع فرهنگی و هنری و سایر جاهایی که متولیان گسترش فرهنگ و هنر هستند، اگر در تابستان کلاس‌های مفیدی با کاربرد بیشتر و به‌طور رایگان یا با هزینه پایین برگزار کنند، بدون‌شک بانوان، جوانان و ... بهتر از اوقات فراغت خویش بهره می‌برند و همچنین زمینه‌ مناسب‌تری هم برای اشتغال‌زایی و خودکفایی شهروندان فراهم می‌شود.

در پایان یادآوری می‌شود که با توجه به این‌که استان بوشهر پایتخت انرژی کشور به‌شمار می‌رود، انتظار می‌رود که مسوولان اجرائی و فرهنگی استان دست‌کم تلاش کنند که زیرساخت‌های فرهنگی را تجهیز و عرصه‌های فرهنگ‌ساز را تقویت کنند و با تسهیل هزینه‌های برنامه‌های هنری مسیر گسترش فرهنگ را در جامعه تسهیل و اوقات فراغت شهروندان را به‌نحو مطلوبی پر کنند.