بامدادجنوب- الهام بهروزی:
صنایع دستی که در بردارنده طیف متنوعی از هنرهای دستی نظیر قالیبافی، گلیم‌بافی، صدفسازی، آبگینه، عبابافی، نخریسی، سفال و سرامیک و... است، متاسفانه چندان مورد توجه واقع نشده است و این بیتوجهی گاه تا بدانجا بوده که باعث تعطیلی و نابودی برخی از هنرهای این حوزه شده است، چراکه هنرمندان صنایع دستی با وجود رنجها و سختیهایی که متحمل می‌شوند، همواره با چالشهایی روبهرو بوده و کمترین امنیت شغلی را دارند. این هنرمندان که عموما در نقاط دور و با مشقت فراوان به تولید هنرهای بومی و دستساختههای سنتی همت میگمارند و بیشتر این هنرها را به‌صورت اجدادی و سنتی فراگرفتهاند، از کوچک‌ترین پشتوانه مادی و معنوی برای حفظ پیشه خود، برخوردارند تا جایی که بیشتر این هنرمندان حتی از نعمت بیمه بودن بیبهره هستند، در حالی بخش اعظم عمر خود را صرف تولید صنایع دستی کردهاند.
این دغدغه در حوزه صنایع دستی کمکم به یک مشکل بزرگ تبدیل شد، چون ورود صنایع ماشینی، صنایع دستی و دستساختههای هنرمندان را تحت تاثیر قرار داد و کپی از آثار و فرشهای دستبافت تقریبا بازار تقاضای صنایع دستی را کمرنگ کرد و از آن سو تقاضای فرش و صنایع ماشینی که با هزینه و مدت زمان کمتر در دسترس افراد قرار می‌گیرد، افزایش یافت. در آغاز این مساله چندان نگران کننده ظاهر نشد، چراکه عمده بازار خرید قالیهای دستبافت و صنایع دستی بومی را کشورهای شیخنشین و اروپایی تشکیل میدادند اما با تحمیل تحریمهای سنگین علیه ایران، صنایع دستی هم چون دیگر حوزهها بهشدت متضرر شد. به عنوان مثال، صنعت عبابافی که از دیرباز در روستای کردوان استان بوشهر رایج بوده است و عمده بازار آنها را کشورهای عربنشین نظیر کویت، امارت و عربستان تشکیل میداد، با آغاز تحریمها متضرر شدند و بازار فروش آنها محدود به کشور عراق شد و در داخل هم تنها شهر قم از این عباهای نفیس و دستبافت استقبال کرد. این عبابافان که همواره با فروش خوبی روبهرو بودند، با رکود بازار فروششان با مشکلات زیادی دست به گریبان شدند تا جایی که امرار معاش آنها دشوار شد و نکته حائز اهمیت در اینجا، این بود که بیشتر این بافندگان با وجود سابقه بیست و اندی ساله در این صنعت، بیمه هم نبودند که سال گذشته خوشبختانه با پیگیری روزنامه بامداد جنوب، یونس خسروانی، مدیرکل تامین اجتماعی استان بوشهر در جریان این موضوع قرار گرفت و این هنرمندان را تحت پوشش بیمه سازمان تامین اجتماعی قرار داد.
اما این مشکل در خصوص دیگر هنرهای این حوزه در سطح کشور به قوت خود باقی ماند و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که در اصل متولی این حوزه است، برای حفظ حیات هنری این صنایع تلاش کرد تا مانع از نابودی و تعطیلی بسیاری از این صنایع شود و با ارائه طرحی در حمایت از فعالان این عرصه به مجلس شورای اسلامی کوشید، نگاه دولتمردان و سیاستگذاران را به این حوزه بیشتر از پیش جذب کند. بنابراین تصمیم گرفته شد این طرح که با عنوان طرح «حمایت از هنرمندان صنایع دستی» نامیده شد، روز چهارشنبه هفته گذشته در مجلس مطرح شود اما به‌خاطر حادثه تروریستی که در آن روز در خانه ملت صورت گرفت و منجر به شهادت و زخمی شدن تعدادی از هموطنانمان شد، ارائه نشد تا اینکه سرانجام با ارائه طرح حمایت از هنرمندان صنایع دستی که در ابتدا شامل 20 ماده بود و بعد جمع‌تر شد و به 14 ماده تقلیل یافت، دو ماده این طرح در جلسه روز دوشنبه مجلس (22 خردادماه) با اکثریت کم‌نظیر آرا شامل ۱۹۰ رای موافق، ۹ رای مخالف و ۱۴ رای ممتنع به تصویب رسید.
به گزارش ایسنا، معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خصوص طرح حمایت از هنرمندان که آن را نخستین اقدام بزرگ برای قانون‌گذاری در این حوزه دانست، گفت: خوشبختانه در این جلسه دو ماده از ۱۴ ماده این طرح که شامل تعریف صنایع دستی و ساماندهی بیمه هنرمندان این حوزه می‌شود نیز مصوب شد. قرار است در روزهای آینده، موارد دیگر این طرح نیز مورد بررسی قرار گیرد.
بهمن نامورمطلق در ادامه با بیان اینکه با اتکا به این طرح و اگر شورای نگهبان نیز آن را تائید کند، می‌توانیم گام‌های محکمی مرتبط با قانونی شدن فعالیت‌های این حوزه برداریم، افزود: متاسفانه در حوزه صنایع دستی از نظر قانونی، خلأ بزرگی وجود داشت، حتی مجوزهای این حوزه براساس قواعد عرفی و درون‌سازمانی صادر می‌شد. حتی انواع مجوزها، به‌ویژه مجوز تولیدی کارگاه‌های انفرادی و گروهی جایگاه قانونی محکمی نداشتند. امیدوارم موارد بعدی نیز مورد بررسی قرار گیرد و بعد از آن می‌توانیم مطالبه‌گر باشیم. برای مثال می‌توانیم از فضاهایی که شهرداری می‌تواند به هنرمندان صنایع دستی اختصاص دهد یا آموزش‌های مرتبط با آن استفاده کنیم. در مجموع، این قانون می‌تواند به صنایع دستی، روح تازه‌ای بدمد تا فعالیت‌هایمان را جدی‌تر برگزار کنیم. یکی از مسائل مهم این است که صنایع دستی به موضوع مهم و اساسی تبدیل شده و مجلس شورای اسلامی برایش وقت می‌گذارد. همه در این طرح مشارکت کردند تا با آرای بالا تصویب شود.
وی با اشاره به اینکه ما می‌توانیم از فضاهایی که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دارد و نمی‌تواند از آنها استفاده کند با حفظ قواعد میراث و همچنین به شکل ترویجی استفاده کنیم، خاطرنشان کرد: پیش از این، صنایع دستی در رقابت با رستوران‌ها برای استفاده از این فضاها نمی‌توانست مقاومت کند اما با این امتیاز، بسیاری از مشکلات حل می‌شود. همچنین یکی از بندهای این طرح، صدا و سیما را مکلف می‌کند تا در برنامه‌های خود از صنایع دستی استفاده کند که در نهایت به فروش و تجاری‌سازی در این حوزه منجر می‌شود. در واقع مصوب شدن این طرح، یکی از دستاوردهای بزرگ دولت یازدهم به حساب می‌آید که در آن، بندهایی از جمله گمرک، ارائه تسهیلات به استادکاران صنایع دستی، مالیات بر ارزش افزوده نیز آمده است که اگر آنها هم تصویب شوند به جهش صنایع دستی کمک می‌شود.
معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در پایان درباره ماده‌ای که در حوزه بیمه وجود دارد، توضیح داد: در این ماده، مجلس تقاضای ساماندهی بیمه هنرمندان را داده است تا توازنی بین بیمه‌گذاران قالی‌باف و صنایع دستی ایجاد شود، زیرا ۱۲ درصد از بیمه مربوط به صنایع دستی و ۸۸ درصد آن مربوط به قالیبافان می‌شود و این موضوع، گله هنرمندان را به همراه داشته است. در این ماده، خواسته شده به همان اندازه که قالیبافان از بیمه سهم دارند، هنرمندان صنایع دستی نیز سهم داشته باشند. گرچه دولت باید به موضوع اعتباری بیمه نیز توجه و این موضوع را هم حل کند.
مصوبه مجلس می‌تواند دغدغه هنرمندان صنایع دستی را کاهش دهد
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به‌دنبال تصویب طرح حمایت از فعالان صنایع دستی با تاکید بر اهمیت این مصوبه مجلس، گفت: تصویب این طرح می‌تواند دغدغه‌ها و نگرانی‌های فعالان و هنرمندان صنایع دستی را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد.
زهرا احمدی‌پور با اشاره به تصویب ماده (1) طرح حمایت از فعالان صنایع دستی، افزود: سال ۱۳۹۶ از سوی رهبر معظم انقلاب با عنوان «اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال» نامگذاری شده و عمده اشتغالی که می‌توان امسال، با رویکرد صنایع کوچک، ایجاد کرد از طریق توجه به صنایع دستی محقق می‌شود. از همه نمایندگان مجلس، به‌خصوص رئیس مجلس، هیئت رئیسه و اعضای کمیسیون صنعت و معدن مجلس شورای اسلامی برای تصویب ماده (1) طرح حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی تشکر و قدردانی می‌کنم.
یادآوری می‌شود، براساس مصوبه ماده (1) این طرح، صنایع دستی ایران مجموعه‌ای از صنایع هنری و سنتی است که با محوریت خلاقیت، ذوق و زیبایی‌شناسی با بهره‌گیری از مواد اولیه قابل دسترس تولید می‌شود و فرایند ساخت و تولید محصول به‌صورت فردی یا گروهی عمدتا با دست و با کمک ابزار مورد نیاز انجام می‌گیرد. رشته‌های صنایع دستی از قبیل نساجی سنتی، بافنده‌های داری و غیرداری، پوشاک سنتی، کاشی سنتی، سفال و سرامیک، صنایع دستی چرمی، هنرهای سنتی وابسته به معماری، صنایع دستی فلزی، صنایع دستی چوبی و حصیری، صنایع دستی دریایی، صنایع دستی استخوان، رودوزی‌های سنتی، آبگینه، صنایع دستی کاغذی، طراحی و نقاشی سنتی، سازهای سنتی، میناکاری و پیشه‌های وابسته به گروه‌های یاد شده هستند. بر اساس تبصره ذیل این ماده نیز تشخیص مصادیق صنایع دستی و اشخاص فعال در صنایع دستی موضوع این ماده که فاقد بیمه تامین اجتماعی هستند، برای برخورداری از بیمه حسب مورد با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
قالیبافان و شاغلان صنایع دستی واجد شرایط بیمه می‌شوند
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان رسیدگی به جزئیات طرح حمایت از هنرمندان و استادکاران صنایع دستی، در ماده (2) این طرح دولت را مکلف کرد در اجرای قانون بیمه اجتماعی قالیبافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی شناسه‌دار (کد دار) مصوب 18/5/1388 نسبت به ساماندهی و بیمه کردن کلیه واجدان شرایط اقدام کنند.
براساس تبصره ذیل این ماده، در اجرای قانون فوق، حضور نداشتن در ساعت معین در محل کار نمی‌تواند در خصوص فرش و قالی مبنای قطع بیمه قرار گیرد و ارزیابی از سوی بازرسان سازمان صرفا بر اساس مساحت یاد شده در ماده (2) قانون ذکر شده در بالا انجام می‌گیرد. این حکم از ابتدای اجرای یاد شده، لازم‌الاجراست. همچنین در تبصره دیگری مصوب شد دارندگان مجوز فعالیت موضوع قانون فوق از کلیه امتیازات و تعرفه‌های بخش صنعت در مورد حامل‌های انرژی، آب، برق و گاز برخوردار هستند. همچنین در تبصره دیگر این ماده نیز که مصوب شد، حمایت‌های موضوع این قانون با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و سایر دستگاه‌ها و تشکل‌های مربوط در مورد قالیبافی و بافندگی فرش اجرا می‌شود.
لینک کوتاه:
گزارش خطا
پسندها: ۰
نظرات بینندگان
تازه های سایت