
بامدادجنوب- الهام بهروزی:
«عکاسی» مقولهای بسیار پیچیده و متنوع است که برای نوشتن از این مقوله باید اطلاعات کافی داشته باشید. بنابراین برای درک صحیح این مقوله علاوه بر مطالعه کتب موجود در این زمینه، باید با افرادی که در این وادی دارای تجربه هستند یا بهعبارتی این حرفه را سالها زندگی کردهاند، همگام شد. بدون شک هر چه ما در خصوص موضوعات گوناگون با صاحبنظران آن حوزه به گفتوگو بنشینیم، به اطلاعات ما افزوده میشود، به عنوان مثال، وقتی که عکاسی برای ثبت یک اثر هنری از خواب شبانهاش میزند و راهی دشت و دمن میشود تا بتواند بهدور از آلودگی هوای شهر، آسمان شب را که از زیبایی منحصربهفردی برخوردار است، ثبت کند و اوج هنرمندی خالق هستی را به نمایش بگذارد یا زمانی که بهدنبال سوژه خود راهی شهرها و کشورهای دور و نزدیک میشود تا فرهنگ، نوع پوشش، آداب و رسوم، میراث تاریخی و فرهنگی، جاذبههای طبیعی و گردشگری آن مناطق را با کمک تکنیکهای عکاسی ثبت و ضبط کند، تازه ما متوجه میشویم که عکاسی بیش از اینکه یک حرفه باشد، یک هنر است، چراکه عکاس تلاش میکند برای تاثیرگذاری اثرش به هنر و خلاقیت روی بیاورد و گاه برای اینکه پیام اثرش را گیراتر کند، با استفاده از تکنیکهای عکاسی به آن بعد هنری میدهد و اینجاست که پای هنر به این حرفه وارد میشود.
اما در خصوص اینکه عکاسی هنر است یا خیر؟ نظرهای متفاوتی وجود دارد ولی بنا بر عقیده برخی از صاحبنظران این عرصه، زمانی این حرفه هنر به شمار میرود که عکاسان هنرمندانه به ثبت و ضبط لحظات، طبیعت و... اقدام کنند و به کمک خلاقیت و هنر به پردازش آن اثر بپردازند؛ یعنی بدانند که کدام تکنیک عکاسی را در کجا استفاده کنند. بنابراین کسی که وارد دنیای عکاسی میشود، دنیای پیرامونی خود را به شکلی متفاوتتر از بقیه میبیند و میکوشد بهترین لحظه را برای ثبت سوژههای خود برگزیند.
عکاسی حوزههای متفاوتی نظیر عکاسی از معماری، پرتره، تبلیغاتی، عروسی، طبیعت (منظره، حیات وحش، زیر آب، دریا و...)، خبری، مستند، اجتماعی، مد و... را در برمیگیرد که هر فرد با توجه به توانمندی و علاقه فردی عموما به عکاسی در یک یا چند زمینه میپردازد. طبیعت یکی از حوزههایی است که برای عکاسان از جذابیت خاصی برخوردار است و عموما در این حوزه عکاسان گاه با خشم طبیعت روبهرو میشوند و جان خود را به خطر میاندازند تا بتوانند از سوژه خود در زمان مناسب عکس بگیرند. با این اوصاف «عکاسی» عرصهای است که عکاس با تمام وجودش در آن گام برمیدارد و با ذوق و عشق به ثبت لحظاتی میپردازد که ما بهراحتی قادر به دیدن و درک آن نیستیم.
سعید عربزاده، هنرمند مطرح و مدرس عکاسی هماستانی که بهتازگی موفق شده جایزه کلوپ فوکوس را دریافت کند و همچنین بهعنوان یکی از داوران جشنواره بینالمللی خیام انتخاب شود، در خصوص اینکه آیا عکاسی هنر است، به بامداد جنوب گفت: بله هنر است البته به شرطی که دید شخص پشت تصویر وجود داشته باشد. هنر در واقع خلق کردن است و اگر خلق کنندهای نباشد، پس هنر هم محسوب نمیشود، بلکه تقلید کردن از طبیعت و تکرار است. دنیای هنر، دنیای تفاوتها و سلایق مختلف است. زمانی که دست از تقلید برداشته باشیم و نگرش و دیدگاه خاص خود را نسبت به دنیای پیرامونمان با عکس بیان کنیم، وارد هنر میشویم. انسانها در تفکرات، اعتقادات، نگرشها، سلیقهها و… بسیار با یکدیگر متفاوت هستند. هیچ هنرمندی جای دیگری را تنگ نمیکند، چون دنیای هنر، دنیای تنوع و زیباییهاست. اصولا هنر، شناخت و تولید زیباییهاست.
این هنرمند با بیان اینکه یک عکاس قبل از شروع باید یک دید کلی نسبت به نتیجه کار خود داشته باشد، افزود: عکس باید در انتقال یک نگرش، یک پیام و یا یک احساس خلاصه شود. هنرمند باید پیامی یا مفهومی برای انتقال در آثارش داشته باشد. این نگرش میتواند یک موضوع ساده باشد مثل رهایی، بیتفاوتی، شادی، زندگی روزمره و... .
وی با تاکید بر اینکه برای اینکه اثر باکیفیت و خوب تولید کنیم باید به نکاتی نظیر ایدهپردازی، مفهوم، تکنیک، رعایت اصول زیباییشناسی، زمانبندی، پروسس و پردازش توجه داشته باشیم، تصریح کرد: زمانی میتوانیم بگویم که یک اثر هنری است که برگرفته از نگرش، دیدگاه و احساسات یک فرد نسبت به یک موضوع باشد و یا ثبت یک پیام و مفهوم در درون یک قاب.
عربزاده در خصوص نقش خلاقیت در ثبت یک عکس توضیح داد: خلاقیت باعث میشود دیدی متفاوت و جدید به یک موضوع را بهشکلی ساده ارائه کرد. در حقیقت خلاقیت در عکاسی از جایگاه ویژهای برخوردار است و اگر نباشد، به تکرار میرسیم.
داور جشنواره بینالمللی جشنواره خیام در پاسخ به این پرسش که آیا ذوق و علاقه به تنهایی برای وارد شدن به این هنر کافی است، گفت: دنیای عکاسی چیزی فراتر از فشار دادن یک دکمه است. در عکاسی ذوق و علاقه بهتنهایی کافی نیست، بلکه باید تلاش و مطالعه کرد و تمرین دیدن و ثبت کردن را باید ادامه داد. برای کسانی که دوست دارند عکاسی را تجربه کنند، توصیه میکنم حتما آموزش اصولی و علمی این هنر را ببینند، زیرا تازه بعد از گذراندن این دورهها دنیای عکاسی شروع میشود و مدام باید تجربه کنند و شکست بخورتد اما ناامید نشوند و تا میتوانند مطالعه و تحقیق خود را در این زمینه بالا ببرند تا به خودشناسی برسند.
عربزاده در خصوص نحوه ارائه یک عکس خاطرنشان کرد: یک عکاس میتواند به صورتهای مختلف شامل کتاب عکس، نمایشگاه، جشنواره، گالری آنلاین، وبسایت شخصی، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی آثار خود را ارائه کند.
وی در پایان درباره تاثیر فضای مجازی و شبکههای اجتماعی در کار یک هنرمند بیان کرد: فضای مجازی به ما اجازه میدهد با کسانی که کیلومترها فاصله داریم، ارتباط برقرار کنیم و نظر و دیدگاهشان را نسبت به آثارمان جویا شویم. این خیلی خوب است اما متاسفانه با وجود شبکههای اجتماعی خیلیها اعتماد به نفس کاذب پیدا کردهاند که این بهمرور باعث میشود از واقعیت فاصله بگیرند. امروزه هر شخصی که دوربینی خریده است یک صفحه هنری ایجاد کرده و شروع به فعالیت میکند. البته کار خوبی است اما این کار در روند پیشرفت خود و دیگران تاثیر چندانی ندارد.
یادآوری میشود، سعید عربزاده مدرس عکاسی و ویرایش عکس، دارنده نشان آرتیست فدراسیون بینالمللی هنر عکاسی و داور جشنواره بینالمللی خیام است. این هنرمند موفق شد جایزه برترین عکاس سال فوکوس (2016) را از آن خود کند. این عضو فدراسیون بینالمللی هنر عکاسی 51 مقام بینالمللی را در کارنامه هنری خود دارد و با بیش از 650 اثر در 38 جشنواره بینالمللی شرکت کرده است. وی همچنین در سی و سومین کنگره فدراسیون بینالمللی هنر عکاسی در کره جنوبی حضور داشت. عربزاده اینک مسوول کارگاه عکس انجمن سینمای جوانان ایران دفتر بوشهر است و تاکنون به عنوان مسوول اجرائی چندین نشست تخصصی و کارگاه در استانهای اصفهان، فارس، بوشهر، کردستان، هرمزگان و خوزستان بوده و در بیش از 25 نمایشگاه گروهی بینالمللی و داخلی نیز حضور داشته است. از عربزاده سال گذشته یک اثر به نام «کتاب عکس بوشهر 1395» منتشر شد.