
بامدادجنوب- جواد شکزیان:
توسعه و تکمیل میدان گازی پارس جنوبی برای سالهای زیاد و در دولتهای مختلف به یک آرزو تبدیل شده بود. در دولت اصلاحات و سپس دولت نهم ایران توانست از مجموع 24 فاز تعریف شده، 10 فاز پارس جنوبی را به بهرهبرداری برساند اما در دولت دهم با وجود سرمایهگذاریهای هنگفت انجام شده، هیچ فازی به بهرهبرداری نرسید و این دولت، پارس جنوبی را در بدترین وضعیت توسعهای ممکن و با پای زنجیر شده در تحریمها به دولت یازدهم تحویل داد. با این حال، پس از اتمام دوران پر ماجرای دولت دهم و روی کار آمدن دولت یازدهم، وزارت نفت برنامهریزی برای بررسی مجدد طرحها و اولویتبندی برای بهرهبرداری سریعتر از فازهای پارس جنوبی را شروع کرد. یکی از این برنامهها، برداشتن تحریمها و کشیدن پای شرکتهای بزرگ دنیا به طرح توسعه این فازها بود. این مساله از طرف دولت با جدیت تمام دنبال شد تا اینکه سرانجام پس از کش و قوسهای فراوان بعد از ظهر روز گذشته نخستین قرارداد جدید نفتی در بالادست صنعت نفت به امضا رسید تا علاوه بر مشخص شدن طرح توسعه آخرین فاز پارس جنوبی، پای شرکتهای بزرگ و مطرح نفتی نیز دوباره به ایران باز شود. بر این اساس، قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی، میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (سیانپیسی) و شرکت پتروپارس امضا شد.
امضای این قرارداد از جهات مختلفی برای ایران حائز اهمیت است؛ این قرارداد علاوه بر دشوار کردن تحریمهای بیشتر از سوی امریکا علیه ایران، میتواند در سالهای آینده شرکتهای نفتی مشابه با توتال را به ایرن کشانده و ایران را وارد بازارهای بینالمللی در خط صدور خدمات فنی و مهندسی کند. همانگونه که میدانیم، این اولینبار نیست که توتال که شرکت توتال به ایران میآید؛ ما قبلا نیز در دوره قراردادهای بایبک، تجربه قرارداد با توتال را در شرایط اعمال تحریمها داشتیم و آن اینکه در عین اعمال تحریمهای فرامرزی امریکا علیه سرمایهگذاری در ایران معروف به قانون ایسا (IRAN SANCTIONS ACT)، قرارداد توتال و شرکای روس و مالزیایی با ایران مهر باطلی بر تحریمهای امریکا بود؛ در آن زمان بعد از امضای قرارداد با توتال، شرکتهای دیگری نیز برای انعقاد قرارداد نفتی وارد ایران شدند که هماکنون هم امیدوار هستیم این اتفاق بار دیگر تکرار شود. البته شرکت توتال پس از مدتی ایران را ترک کرد و با سرمایهگذاری در شرکتهای قطری، سبب شد تا شکاف بسیار بزرگی در میزان برداشت ایران و قطر در پارس جنوبی رخ دهد. پر کردن این شکاف برای ایران سالهای زیادی بهطول انجامید تا سرانجام در سال جاری به رقمی معادل برداشت قطر از این فاز رسیدیم.
به هر حال شرکت فرانسوی توتال بار دیگر با تدبیر دولت یازدهم و عقد یک قرارداد برد-برد به ایران بازگشت؛ قراردادی که قدرت و پیام سیاسی ایران را خصوصا در فضای امروز که امریکا برای تحریم مجدد علیه ایران دورخیز کرده است، بهدنیا میرساند.
قرارداد با توتال، نشانه امنیت کشور است
در همین زمینه، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه زمانی که شرکتهای بزرگ نفتی خواهان همکاری با صنعت نفت ایران هستند، این موضوع نشاندهنده وجود امنیت سرمایهگذاری در کشور است، افزود: صنعت نفت نیازمند جذب سرمایه خارجی است. امروز کشور بیش از گذشته به ارتباط مناسب و موثر با دنیا نیازمند است که صنعت نفت نیز از چنین ارتباط و همکاری جهانی مستثنی نیست. همچنین در شرایطی که کشورهای همسایه بیش از ایران از منابع مشترک نفت و گاز بهرهبرداری میکنند، ورود شرکتهای بزرگ خارجی به ایران آثار مثبت اقتصادی و اشتغالزایی را در صنعت نفت کشور به همراه خواهد داشت.
به گزارش شانا، احمد مرادی با اشاره به اینکه وقتی شرکتهای بزرگ نفتی خواهان همکاری با صنعت نفت ایران هستند این امر نشان دهنده وجود امنیت سرمایهگذاری در کشور است، تصریح کرد: با اجرای قراردادهای جدید نفتی و سرمایهگذاری در این صنعت افزون بر حفظ منافع معنوی و مادی کشور، فناوری و دانش فنی نیز وارد کشور میشود و تحولات بزرگی در صنعت نفت ایجاد خواهد کرد.
برنامه توتال برای انتقال فناوری به شرکت پتروپارس
مدیرعامل شرکت پتروپارس نیز در آیین امضای قرارداد طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی با شرکت توتال فرانسه با اشاره به برنامه مجزای شرکت توتال فرانسه برای انتقال فناوری به این شرکت، گفت: این موضوع جدای از مسوولیت این شرکت در ارتباط با ساخت داخل و انتقال فناوری به شرکتهای ایرانی خواهد بود.
حمید اکبری با اشاره به اینکه شرکت پتروپارس تاکنون توسعه 11 فاز پارس جنوبی را با تولید روزانه 11 میلیارد گاز طبیعی و 500 هزار بشکه میعانات گازی را با موفقیت به اتمام رسانده است، افزود: این شرکت، مشارکت با شرکت توتال فرانسه را بر اساس عضو غیر عامل پذیرفته و بر این مبنا به تعهدهای خود عمل خواهد کرد.
وی با اشاره به مذاکرات فشرده این شرکت با توتال فرانسه، تصریح کرد: شرکت پتروپارس حداقل 9/19 درصد از تیم مدیریت پروژه و 51 درصد از سهام شرکت بهرهبردار را بهعهده خواهد داشت. همچنین در همه تصمیمگیریهای اساسی عملیات مشترک شامل برنامههای کار و بودجه، اعطای قراردادها، سازمان پروژه بهعنوان شریک غیر عامل بهرهمند خواهد بود.
اکبری با اشاره به اینکه شرکت توتال یک برنامه مجزا صرفا برای انتقال فناوری و دانش فنی به شرکت پتروپارس تهیه خواهد کرد، تصریح کرد: این موضوع جدای از مسوولیت این شرکت در ارتباط با ساخت داخل و انتقال فناوری به شرکتهای ایرانی خواهد بود.
گفتنی است، این قرارداد چهار میلیارد و 879 میلیون دلاری با حضور وزیر نفت، میان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران بهعنوان کارفرما و پاتریک پویان، مدیرعامل توتال بهعنوان رهبر کنسرسویم ایرانی- فرانسوی- چینی توسعهدهنده فاز 11 پارس جنوبی، مدیرعامل پتروپارس و مدیرعامل شاخه بینالمللی شرکت ملی نفت چین (CNPCI) امضا شد.
با امضای قرارداد فاز 11 پارس جنوبی که با به ثمر رسیدن آن، روزانه ۵۶ میلیون متر مکعب به ظرفیت برداشت ایران از این میدان گازی مشترک با قطر افزوده میشود، پرونده پارس جنوبی بسته میشود. توجه به موضوع ازدیاد برداشت از طریق بهکارگیری فناوریهای مدرن و پیشرفته از مزیتهای طرح توسعه فاز ۱۱ است، بهطوری که برای نخستینبار در میدان گازی پارس جنوبی، استفاده از تاسیسات تقویت فشار هدفگذاری شده است. پیشبینی میشود فاز ۱۱ به مرکز انتقال فناوریهای روزآمد پارس جنوبی بدل شود.
تاکید بر تامین همه منابع مالی طرح از سوی پیمانکار و جذب میلیاردها دلار سرمایهگذاری از دیگر دستاوردهای توسعه فاز ۱۱ در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی خواهد بود.
برجستهترین نقطه قوت این طرح توسعهای، افزایش مشارکتهای بینالمللی شرکتهای ایرانی بهعنوان مسیری برای انتقال فناوریهای نوین در حوزههای مختلف بهویژه ازدیاد برداشت و ساخت تجهیزات است.
توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در قالب الگوی جدید قراردادی نفت بر سهم بالای شرکتهای ایرانی در ابعاد مختلف کار تاکید دارد از این رو پیشبینی میشود تحرک بیشتری را در صنعت نفت ایران شاهد باشیم.