
بامدادجنوب- جواد شکریان:
امروزه یکی از مهمترین مباحث در کشورهای در حال توسعه و توسعهیافته و بهطور کلی جوامع بشری، مساله مبادرت ورزیدن به کاری مفید و سازنده برای افراد آن جامعه است. کار کردن و داشتن شغل از ضروریات فردی و اجتماعی است. هر انسانی سرانجام باید عهدهدار شغلی شود و بهوسیله آن زندگی خویش را اداره و به جامعه خود خدمت کند. دوام یک جامعه به میزان کار افراد آن بستگی دارد و جوامعی پیشرفت میکنند که افراد آن در اشتغال کارآمدترند و سرانجام هر فردی با توجه به رغبتها و استعدادهای خود و نیازهای جامعه، شغل مناسبی را بر میگزیند. اهمیت ایجاد اشتغال در ایجاد ثبات اقتصادی جامعه، موضوعی غیر قابل انکار است. توجه هرچه بیشتر به موضوع اشتغال در جامعه میتواند منجر به افزایش سطح رفاه عمومی و توسعه همهجانبه در جامعه شود.
اقتصاد ايران هر چند طي سالهاي گذشته اقدامات و سياستهاي فراواني براي ايجاد فرصتهاي شغلي انجام داده ولي اهداف مورد نظر برنامههاي توسعه محقق نشده است. بعد از روي كار آمدن دولت تدبير و اميد و با توجه به رهنمودهاي رهبري، برنامههاي مدوني در جهت فراهم كردن زمينههاي اشتغال و حل مشكلات آن در هيات دولت به تصويب رسيد. در این بین برخی استانها بهتر کار کرده و نرخ بیکاری خود را سال به سال کاهش میدهند اما در طرف مقابل، برخی دیگر از استانها هستند که بنا به دلایل مختلف هر سال نرخ بیکاریشان در حال افزایش است و همین مساله سبب شده تا نرخ بیکاری در کشور نیز متاثر از این استانها رو به افزایش گذارد.
بررسي نرخ بيكاري افراد 10 ساله و بيشتر در کشور نشان ميدهد كه 6/12 درصد از جمعيت فعال (شاغل و بيكار)، بيكار بودهاند. روند تغييرات اين نرخ حاكي از آن است كه اين شاخص نسبت به بهار 1395، 4/0 درصد و نسبت به زمستان 1395، 1/0 درصد افزايش داشته است.
در بهار 1396، 6/40 درصد جمعيت 10 ساله و بيشتر از نظر اقتصادي فعال بودهاند، يعني در گروه شاغلان يا بيكاران قرار گرفتهاند. بررسي تغييرات نرخ مشاركت اقتصادي حاكي از آن است كه اين نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار 1395) 1/1 درصد و نسبت به فصل قبل (زمستان 1395)، 7/1 درصد افزايش داشته است.
نرخ بيكاري جوانان 15 تا 29 ساله حاكي از آن است كه 4/26 درصد از فعالان اين گروه سني در بهار 1396 بيكار بودهاند. بررسي تغييرات فصلي نرخ بيكاري اين افراد نشان ميدهد، اين نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار 1395) 5/1 درصد و نسبت به فصل قبل (زمستان 1395)، 9/0 درصد افزايش يافته است. بررسي سهم اشتغال ناقص نشان ميدهد كه در بهار 1396، 2/10 درصد جمعيت شاغل، به دلايل اقتصادي (فصل غيركاري، ركود كاري، پيدا نكردن كار با ساعت بيشتر و…) كمتر از 44 ساعت در هفته كار كرده و آماده براي انجام كار اضافي بودهاند. اين در حالي است كه 9/40 درصد از شاغلين 15 ساله و بيشتر، 49 ساعت و بيشتر در هفته كار كردهاند. بررسي اشتغال در بخشهاي عمده اقتصادي نشان ميدهد كه در بهار 1396، بخش خدمات با 8/49 درصد بيش¬ترين سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدي بخشهاي صنعت با 5/31 درصد و كشاورزي با 7/18 درصد قرار دارند.
وضعیت اسفناک اشتغال بوشهریها
در گزارشهای پیشین روزنامه در خصوص لزوم توسعه و ایجاد اشتغال در استان، مطالب زیادی نوشتیم و امیدوار بودیم که مسوولان استانی با بهبود محيط كسب و كار بهعنوان پيششرط رونق اقتصادي (افزايش توليد) و ايجاد اشتغال پايدار در استان این معضل را برطرف کنند.
همچنین پیش از این گفتیم که برای ایجاد اشتغال پایدار، جذب و جلب سرمايهگذاري خارجي بهعنوان يكي از متغيرهاي تاثيرگذار بر افزايش توليد داخلي و استفاده از ظرفيتهاي بالقوه داخل استان مانند دریا، کشاورزی خارج از فصل، کشتیسازی، صنایع پتروشیمی و نفت و گاز و...، امري اجتنابناپذير است. با این حال، آمارها نشان میدهد که مدیران و مسوولان نهادهای اقتصادی استان، نهتنها هیچ تلاشی در راستای بهبود وضعیت اشتغال و استفاده از ظرفیتهای استان انجام ندادهاند، بلکه وضعیت اشتغال در استان به مراتب وخیمتر شده و در مقایسه با سال گذشته بیش از 2 درصد افزایش یافته است.
نکته جالب توجه این است که در این مدت، نرخ مشارکت اقتصادی در استان نیز در مقایسه با زمستان 95 حدود 3/2 درصد کاهش یافته است. (نرخ مشارکت اقتصادی با توجه به نقش کلیدی که در عرضه نیروی کار و تعیین نرخ بیکاری دارد از جمله متغیرهای اثرگذار در بازار کار بهشمار میرود. بر اساس تعریف، نرخ مشارکت اقتصادی عبارت است از درصد نسبت جمعیت فعال (شاغل و بیکار) به جمعیت در سن کار 10 یا 15 سال به بالا مطابق تعریف سازمان جهانی کار).
آمارهای مرکز آمار جمهوری اسلامی نشان میدهد که نرخ مشارکت اقتصادی در زمستان سال گذشته در استان بوشهر 4/38 درصد بوده است که در بهار سال جاری این میزان به 6/31 درصد رسیده است. بر اساس این آمار، نرخ بیکاری بوشهر در زمستان 95 به 13 درصد رسیده بوده که در سالهای اخیر بیسابقه بوده است.
همچنین نگاهی به جدول نرخ بیکاری بوشهر در بهار 95 نشان میدهد که نرخ بیکاری استان در آن مقطع 6/8 بوده است که در بهار امسال با افزایش بیش از دو درصدی دو رقمی شده و به 7/10 رسیده است.
نگاهی به پتانسیلهای بیشمار بوشهر برای ایجاد اشتغال در مقایسه با سایر استانهای کشور، به هیچ وجه با میزان بیکاری و نرخ مشارکت پایین مردم استان همخوانی ندارد و باید مسوولان در قبال این موضوع پاسخگوی افکار عمومی باشند. بهنظر میرسد با وضعیت پیش رو و مقایسه آمارها، اگر مدیریت ارشد و مسوولان اقتصادی استان به همین روال فعلی و بیتفاوتی خود نسبت به اشتغال و رونق استان ادامه دهند، وضعیت از این بدتر خواهد شد.