
بامدادجنوب- محمد بردال:
کاهش شدید منابع آبزی خلیجفارس باعث شده است که شغل صیادی در معرض نابودی کامل قرار گیرد و این دلایل باعث شده صیادان با مشکل امرار معاش زندگی روبهرو شوند. صیادان در بروز این مشکل بیشترین سهم را دارند. دلیل اصلی رسیدن به این شرایط خطرناک، صید بیرویه است که در طول سال و فصلهای ممنوع انجام میشود. پس از صیادان، مسوول این شرایط، ادارهکل شیلات استان و شیلات کشور است. نقش گاه بیتفاوت شیلات در حراست و حفاظت از منابع آبزی و برخورد با متخلفان سبب شد تا هر صیاد و صاحب شناوری در هر زمان که اراده کند بتواند دست به صید بیرویه و غیر قانونی بزند. این روند تا جایی پیش رفته که صید به روش ترال در زمان ممنوعیت نیز علنا و در روز روشن انجام میشود. یکی از موارد مهم که برخی صیادان را وادار میکند دست به تخلف بزنند نداشتن توانایی در بازپرداخت اقساط وام و فشار بانکها بر مالکان شناورها است که مجبور میشوند در زمانهای ممنوعه و از روشهای ممنوعه به صید بپردازند.
البته در سالهای گذشته، نداشتن برخورد قاطع با افراد متخلف که در زمان دریابست به فروش میگو مشغول بودند هم مزید بر علت شد تا این تخلفات روزبهروز گستردهتر شود. با این حال شنیدهها حاکی از آن است که برخورد با متخلفان در سال جاری روند جدیتری بهخود گرفته و از فروش میگوهای ممنوعه ممانعت میشود. در همین زمینه، عکسهایی که روز گذشته در فضاهای مجازی منتشر شد نشان از برخورد با میگوفروشان متخلف میدهد که بر اساس آن، ماموران میگوهای فروشندگان را امحاء کرده بودند.
در زمینه تخلف شناورها نیز نقش دستگاه قضا بهعنوان مرجع برخورد با متخلفان نقش مهم و اساسی دارد؛ با این حال آنقدرها که لازم است، برخورد مهم و موثری را از این مرجع مشاهده نمیکنیم. در اکثر موارد صیاد متخلف با حکم پرداخت جریمه یا توقیف چندروزه شناور خود از سوی قاضی مواجه شده و موضوع حل و فصل میشود. متاسفانه اشد مجازات در موارد صیادی لحاظ نشده که خود باعث شده تا این حکمها از بازدارندگی لازم برخوردار نباشد.
حالا شرایط صید و معیشتی صیادی در استان بوشهر و سه استان دیگر همسایه خلیجفارس و دریای عمان از خطوط قرمز نیز گذشته است. با این حال، شیلات استان بوشهر باوجود مخالفت تعداد زیادی از صیادان، دستور اجرای طرح دریابست را صادر کرده است. منتقدان بر این باور هستند که این طرح بیشتر شبیه به نوشدارو پس از مرگ سهراب است و یا در بهترین شرایط، طرحی است که نقدهای زیادی بر آن وارد شده و سودی به حال صیادان ندارد.
این طرح بهظاهر خوب بهنظر میرسد اما با بررسی جزئیات مشخص میشود که نظر منتقدان منطقیتر است. آنها بهصورت کلی مخالف اجرای این طرح نیستند اما بر این باور هستند که خواستههای جامعه صیادی در این طرح نادیده گرفته شده است. مهمترین خواستههای صیادان، همراهی و کمک دولت در اجرای این طرح است. مخالفان این طرح، صیادانی هستند که حقوق خود را پایمالشده میبینند و انتقاداتی را بر این طرح وارد میکنند که به شرح زیر است:
1- طرح دریابست باید برای دیگر استانهای کشور که در خلیجفارس و دریای عمان صیادی میکنند نیز بهطور همزمان اجرا شود که در سال جاری اینگونه نبوده است.
2- این طرح شامل کشتیهای خارجی و ایرانی که در نزدیکی تنگه هرمز و دریای عمان به صیادی مشغول هستند، نمیشود که با این اوصاف میتوان گفت که تنها صیادان بوشهری از این طرح متضرر میشوند.
3- در زمان دریابست، بیمه صیادان و کارفرما از سوی دولت پرداخت نمیشود و با توجه به اینکه صیادی تنها راه درآمد و محل ارتزاق خانوادههای این افراد است، پرداخت بیمه به صیادان ضروری بهنظر میرسد. همچنین بهدلیل آسیبپذیری این خانوادهها دولت در مدتزمان اجرای این طرح، بیمه بیکاری را برای آنها لحاظ کند.
4- زمان اجرای طرح دریابست باید موقع تخمریزی و رشد اولیه بچهماهیها باشد که اوایل هر سال است اما متاسفانه در آن زمان، صید آزاد است و ذخایر از بین میرود.
در هر صورت شرایط معیشتی و آینده صیادان استان بسیار وخیم است و اگر راه اصولی و کارشناسانهای در پیش گرفته نشود، موج دیگری از بیکاری و فقر گریبان دولت و مسوولان استانی را گرفته و هزاران نفر از مردم استان بیکار خواهند شد. هرچند حالا هم خانوادههای صیادان با مشکل معیشتی روبهرو بوده و از تامین مخارج روزانه خود عاجز هستند اما باز هم میتوان با کمک دولت و تامین خواستههای صیادان این مشکل را حل کرد. در هر حال، سازمان شیلات استان نباید در این زمینه بهگونهای عمل میکرد که کار صیادان به اینجا برسد که تخلف کنند و دیگر صیادان هم چوب ندانمکاری این متخلفان را بخورند.