در کنار کارگردانی به آموزش تئاتر نیز تاکید دارم

بامدادجنوب- الهام بهروزی:

«طنز» یکی از ژانرهایی است که تئاتر به کمک آن می‎تواند بسیاری از واقعیت‎ها، دردها، دغدغه‏ها، مصائب و... را به نمایش بگذارد. قالبی که پشت خنده‏هایی از عمق وجود، دردی پنهان را آشکار می‏کند؛ دردی که سعی در پوشاندن آن می‏شود و شاید هیچ چیزی چون طنز نتواند عریانی آن را به رخ بکشد. این ژانر یکی از محبوب‏ترین ژانرهای نمایشی در ایران است که عموما با استقبال چشمگیری روبه‎رو می‎شود.

استان بوشهر در حال حاضر یکی از استان‏های پیشتاز در هنر تئاتر است و کارگردانان این خطه همواره با تولید آثار باکیفیت و پرمحتوا می‎کوشند تا همچون همتایان خود در سراسر کشور توانمندی‎های خود را اثبات کنند. خوشبختانه در این چند سال اخیر شاهد حضور گروه‎های نمایشی متعددی از استان در جشنواره‎های معتبر ملی و بین‏‎المللی هستیم و عموما از این جشنواره‏های عنوان‎هایی را نیز به ارمغان می‎آورند. یکی از این کارگردان‏ها شیما جوادپور، کارگردان صاحب‌ایده و مطرح هم‎استانی است که با اثری به‌نام «مجلس قربانی سنمار» نوشته بهرام بیضایی حضور در بخش بین‏الملل سی و چهارمین جشنواره بین‏المللی تئاتر فجر را تجربه کرده است. همچنین این کارگردان جوان و توانمند سال گذشته در نخستین جشنواره نمایشنامه‏خوانی «ارغنون» در بخش بهرام بیضایی مقام برتر این جشنواره را از آن خود کرد. وی که زاده سال 1359 در شیراز و دانش‎آموخته ادبیات نمایشی (کارشناسی ارشد) است، تاکنون عناوینی متعددی را در بخش‏های مختلف در جشنواره‏های استانی و ملی کسب کرده است. جوادپور از سال 76 به‌طور جدی فعالیت تئاتری خود را آغاز کرده است و در حال حاضر مدیریت آموزشگاه آزاد سینمایی «خانه هنر» را در بوشهر عهده‎دار است. این بانوی هنرمند در این سال‎ها در کنار کارگردانی آثار فاخر و برجسته، به شناسایی و پرورش استعداهای جوان نیز توجه ویژه‎ای دارد و موفق شده بازیگران بااستعدادی را به تئاتر بوشهر معرفی کند.

جوادپور از جمله کارگردان‏هایی است که آگاهانه متنی را انتخاب می‏کند و جسورانه بدون این‏که شیرازه و اصالت متن را بهم بریزد، تغییراتی متناسب با فرهنگ بومی بجنوب در آن ایجاد می‏کند و همین مساله به جذابیت اجرا می‎افزاید. وی در این سال‎ها توانایی و استعداد خود را در تولید آثار موفق در هر ژانری به رخ کشیده است. این کارگردان عموما برای جشنواره‏های استانی، ملی و بین‎المللی با یک کار تاریخی و فاخر ظاهر می‎شود. او در این سال‎ها با تولید آثار باکیفیت به ارتقای سطح کیفی تئاتر بوشهر افزوده است و همین مساله باعث شده حتی مخاطب عموم نیز فرق کار باکیفیت را با یک کار وکیفیت و ضعیف را تشخیص بدهد، در نتیجه توقع مخاطب بالا رفته است.

این کارگردان تاکنون تولید آثاری نظیر «شهر خدا»، «لیوا»، «بوشهر، روزگار نو»، «عمارت حاج‎رئیس»، «شرک و اژدهای قلعه پفکی»، «کاندیدای خورده شدن»، «مجلس قربانی سنمار»، «هشتمین سفر سندباد»، «گربه و موش»، «هشتمین سفر سندباد» و... را در کارنامه هنری خود دارد. شیما جوادپور برای تابستان امسال نیز یک اثر بسیار شاد و دیدنی به‎نام «کله‎پوک‎ها» نوشته نیل سایمون را کارگردانی کرده است و درست در روزهایی که شرجی هوا کلافه‎کننده است، این اثر را در پلاتوی ایرج صغیری در تئاتر شهر بوشهر تا 30 تیرماه هر شب ساعت 8 به روی صحنه می‎برد تا با نشاندن لبخند بر لب مخاطبانی که در این فصل سال (به‏دلیل گرما) از کمترین تفریح برخوردار هستند، برای لحظاتی اوقات فراغت آنها را پر کند. «کله‎پوک‌ها» نمایشی از جنس طنزی قابل لمس و شیرین است که در ورای خندیدن‎های باصدا، درد جهلی را به رخ مخاطب می‏کشد که انتخاب و تلقین خود فرد است. از نقاط قابل توجه در خصوص این اثر می‎توان به بازی روان و قوی بازیگران، متن قوی، تاثیرپذیری از گویش‎های بومی جنوب، دکور زیبا و متناسب با فضای قصه و... اشاره کرد. در این نمایش که به همت گروه نمایش «گلینا» و با همکاری آموزشگاه آزاد سینمایی «خانه هنر» تولید شده است، بازیگرانی نظیر گلناز نیسنی، سهیل عرب، حسين ابن‌رومي، آيدا شيرالي، مونا تجاره، داود باقريان، راحله حسيني‌زاده، خاطره حسيني‌، زهرا صادقي‌زاده و قاسم رشيدي به نقش‎آفرینی می‎پردازند. دیگر عوامل نمایش «کله‎پوک‎ها» عبارتند از: محمد سيف‌زاده (نورپرداز)، سجاد بهادري (موسيقي)، سهيل عرب (طراح صحنه)، حسين ابن‌رومي (اجراي دكور)، مهدي مكاريان و گلناز نيسني (گريم)، سروش جليلي (عكاس) و موسسه حامي هنر نارنجي (تهيه‌كننده). پس از تماشای این نمایش شاد، گفت‎وگویی را با شیما جوادپور، کارگردان این اثر انجام دادیم که در ادامه می‎آید.

نمايش «كله‌پوك‌ها» در دهكده‌اي در اوكراين قرن نوردهم مي‌گذرد، نفريني دويست ساله دامنگير اين دهكده شده كه تمام افراد آن كله‌پوك شده‌اند. معلمي به دهكده مي‌آيد او تنها بيست و چهار ساعت فرصت دارد كه اين نفرين را باطل كند وگرنه خودش هم مثل اهالي دهكده كله پوك مي‌شود و... .

در ابتدا قرار نبود يك متن خارجي را انتخاب کنم اما وقتی اين اثر نمايشي را مطالعه كردم، متوجه شدم موضوع مي‌تواند براي مخاطب امروز جذابيت داشته باشد، ديگر اين‌كه هميشه در تلاش براي معرفي آثار نمايشي جديد و نمايش‌نويسان روز دنيا به مخاطب عموم هستم.

بزرگ‌ترين پيام نمايش «كله‌پوك‌ها» شايد اين باشد كه ما انسان‌ها تا وقتي خودمان اجازه ندهيم، دچار هيچ گرفتاري نمي‌شويم و اگر هم به اين شرايط دچار شديم، تنها عشق و نيروها و حس‌هاي پاك انساني است که نجات‌بخش است.

خیر. براي جشنواره تئاتر استاني به اميد خدا در حال تمرین نمايشی به نام «رئيس» در مورد شهادت رئيسعلي دلواري آزاديخواه قيام جنوب هستيم.

اساسا يكي از وجوه هنرهاي نمايشي وجه سرگرم‌كنندگی آن است. بنابراين جداي از تمام رسالتي كه يك هنرمند مي‌بايست با ارائه يك اثر نمايشي به جامعه ادا كند، در نظر داشتن فضاي جامعه و تناسب اثر هنري با آن فضا ضروري است. پس با وجود تمام روزمرگي‌ها و آشفتگي‌هاي موجود اجتماعي شايد ارائه يك نمايش كمدي (كه در بطن خود نقدي بر روزمرگي‌هاي زندگي اجتماعي دارد) بتواند نقش تاثيرگذاري را در شرايط موجود ايفا كند.

گروه نمايش «گلينا» بر اساس آموزش و با هدف پرورش استعدادهاي جوان و علاقه‌مند به هنر تئاتر شرايطي را فراهم مي‌آود تا پس از يك دوره مشخص تمرين، هنرجويان با اجراي نمايش براي عموم بتوانند هنر بازيگري خود را عرضه كنند، پس از اين تجربه هنرجويان با استعداد گزينش مي‌شوند و در پروژهاي بعدي گروه نيز شركت خواهند داشت.

با توجه به اين‌كه اين نمايش ترجمه يك نمايشنامه خارجي است و معمولا در سنت ترجمه آن ‌گونه كه بايد حق مطلب به درستي بيان نمي‌شود، براي نزديك‌تر شدن بيشتر تماشاچي با نمايش، گاهي از ادبياتي كه مربوط به اقليم و بوم خودمان است، به منظور القای بهتر حس يك بازيگر و موقعيت موجود در صحنه استفاده می‏کنیم و فکر می‎کنم همین مساله موجب جذابیت اثر می‎شود و مخاطب بهتر با اثر ارتباط برقرار می‏کند.

البته نمايش‌هاي شادي‌آور نه‌تنها در بوشهر، بلكه در ساير نقاط كشورمان با استقبال خوب مخاطب روبه‌رو مي‌شود. شايد به‌خاطر كمبود فضاهاي تفريحي در بوشهر يا كمبود برنامه‌هایی باشد كه شادي مخاطب را همراه داشته باشد و همچنین آموزنده هم باشند، خانوادهاي بوشهري از اين نوع نمايش‌ها استقبال بیشتر و بهتری دارند.

اصولا يكي از اهداف كاري‌ام در كنار كارگرداني و روي صحنه بردن يك اثر نمايشي، آموزش استعدادهاي جوان و انتقال دانش و تجربه به نسل بعد بوده و هست. دوستاني كه در گذر زمان فراز و نشيب‌ها، سختي‏ها و ناملايمات اين رشته را با صبوري سپری مي‌كنند در نهايت به نتيجه مطلوب دست خواهند يافت. بنابراین اعتماد به بازيگران جوان و ايجاد انگيزه در آنها و فراهم كردن فرصت اجراي نمايش براي علاقه‌مندان به اين هنر اين امكان را به آنها مي‌دهد كه آگاهانه و با توجه به توانمندی‎هایشان حرفه خود را در آينده انتخاب کنند. بسياري از جوانان در موسيقي نمايش يا در نورپردازي يا طراحي صحنه و اجراي دكور، طراحي لباس، گريم، عكاسي تئاتر و ساير رشته‌هاي مرتبط با هنرهاي نمايشي مستعد هستند كه بسیاری از آنها در همین رشته‌ها در آينده به فعاليت خود ادامه مي‌دهند تا جایی که بعضي از آنها رشته دانشگاهي خود را تئاتر انتخاب مي‌كنند و به شكل حرفه‌اي آن می‎پردازند.

یادآوری می‌شود، نمایش کمدی «کله‎پوک‎ها» نوشته نیل سایمون و کارگردانی شیما جوادپور از بیستم تا سی‎ام تیرماه هر شب ساعت 8 در پلاتوی ایرج صغیری به روی صحنه می‎رود.