
فصل شرجی و عرقریزان است. رطوبت 100 درصدی نفسگیر شده و کار کردن در فضای بیرون و باز بسیار طاقتفرساست که کمتر کسی میتواند کار کردن در چنین شرایطی را تاب بیاورد، مگر اینکه مجبور باشد. کارگرها مشغول کار هستند و عرق از سر و روی آنها سرازیر میشود. اینجا کارخانه یخسازی فیوض است. پس از مرحوم فیوض (پدر) و پسر ارشدش، فرزندان دیگر کارخانه را در سختترین شرایط میچرخانند و به عزت نام پدر و برادرشان در هر شرایطی کارخانه را تعطیل نمیکنند. هر چند به نظر در وهله نخست به نظر میرسید که در اوج گرما کارخانههای یخسازی باید بازار فروش خوبی داشته باشند اما محمد فیوض نظر دیگری دارد.
برای بررسی وضعیت کارخانههای یخسازی با محمد فیوض فرزند مرحوم حاجحبیب فیوض گفتوگو کردیم. محمد فیوض (کارخانه یخسازی فیوض) در گفتوگو با بامداد جنوب در خصوص سال تاسیس کارخانه یخسازی فیوض گفت: کارخانه از سال 1330 تاسیس شده و من از سال 51 به این حرفه مشغول شدم.
به گفته وی، بین 18 تا 24 ساعت یک قالب یخ آماده میشود و هر قالب آن مبلغ دو هزار تومان به فروش میرسد.
فیوض در پاسخ به این سوال که وضع بازار فروش یخ به چه منوالی است، افزود: وضعیت بازار کار کارخانههای یخسازی به هیچ وجه رضایتبخش نیست، چراکه زمان اوج فروش این محصول در فصل صید است و از آنجا که فصل صید نیز سه- چهارماه بیشتر نیست در مجموع بازار فروش و فعالیت کارخانههای یخسازی کساد است.
کارگرها در حیاط کارخانه در اوج گرما مشغول کار هستند و من با خود میاندیشم که رنج و سختی کار به درآمدش میارزد؟! در ادامه از فیوض پرسیدم که با توجه به کسادی بازار فروش این محصول چرا کارخانه را تعطیل نمیکنید که گفت: فقط و فقط به خاطر نام پدرم (فیوض) درِ آن را باز گذاشتهام و به عزت آنها در هر شرایطی حاضر به تعطیلی نیستیم و ادامه خواهیم داد.
همینطور که به فعالیت طاقتفرسای کارگرها زیر آفتاب سوزان نگاه میکردم، به نظرم رسید در فصلی که به شدت گرم و نفسگیر است «یخ میتواند حکم طلا را داشته باشد یا خیر» که از فیوض پرسیدم نظرش درباره این جمله چیست و او با بیان اینکه در حال حاضر یخ فروش ندارد، خاطرنشان کرد: این جمله برای حال حاضر معنی ندارد وقتی که فروش یخ در زمان فصل صید است و پس از آن دیگر فروشی ندارد اما در گذشته هم شرکتهای بزرگ، هم نیروگاه اتمی و هم خود شهروندان به دلایلی از جمله نبود سردخانه مصرف یخشان بالا بود، در حالی که اکنون یخ مصرف شهری ندارد.
فیوض در ادامه درباره یکی از بزرگترین مشکلات کارخانههای یخسازی تصریح کرد: نبود آب، بزرگترین معضل ماست، آب که نباشد یخ هم نیست. ما روزانه با تانکر آب میخریم که هزینه زیادی در بر دارد. هر تانکر آب را تقریبا 150 هزار تومان خریداری میکنیم که هر متر مکعب آب حدود 12 هزار و 500 میشود و این اصلا بهصرفه نیست.
وی تاکید کرد: این شغل آیندهای ندارد تا بدانجا که چند سال پیش اداره اقتصاد اعلام کرد میتوانید شغلتان را تغییر دهید. طبیعی است که تنها سه-چهار ماه کار در سال کفاف مخارج زندگی و سرمایه را نمیدهد.
به هر حال فروش یخ در همین سطح هم به علت توسعهنیافتگی ماست، زیرا در کشورهای دیگر یخفروشی منسوخ شده و روشها و مشاغل جدید جای آن را گرفته است. اغلب کارخانههای یخسازی از آنجا که از پدران و بزرگان به فرزندان به ارث رسیده، به حرمت مالکشان پابرجاست و گرنه آنچه بدیهی است، در دورهای که با فاجعه بحران بیآبی روبهرو هستیم، با کساد بازار فروش یخ نیز مواجهیم. علاوه بر بیآبی، تحمیل هزینههای مربوط به ماشینآلات بهمنظور حمل بار و جابهجایی آن، تامین برق و ... فعالیت کارخانههای یخسازی را با مشکل روبهرو کرده است.
اینک با توجه به مصارف یخ برای جابهجایی مواد غذایی خام مانند مرغ، ماهی یا گوشت که برخی کارگاهها امکان استفاده از یخچالهای صنعتی را ندارند، لنج و کشتیهای ماهیگیری جهت تامین یخ، علاوه بر این، در رستورانهای بزرگ، تالارها، بیمارستانها و مکانهای دیگر که جمعیت بالایی دارند و خود قادر به تامین یخ مورد نیازشان نیستند از قالبهای یخ آماده استفاده میکنند، ضروری است که بستر فعالیت و بازار فعالیت و فروش کارخانههای یخ با تئجه به این که در حدود شش کارخانه یخسازی داریم، فراهم شود و توجه به آب مورد نیاز این کارخانهها دستکم در فصل صید الزامی است، چراکه آب غیر بهداشتی به سبب نبود آب کافی و سالم و تامین برای آبزیان و در نهایت بهداشت و سلامت انسانها تهدید محسوب میشود و میتواند منجر به ایجاد بیماریهای سخت شود.