
بامدادجنوب- مریم خوئینی:
ابراهیم یزدی یکی از چهرههای سرشناس انقلاب و وزیر امور خارجه دولت موقت که مدتی پیش برای مداوای بیماری سرطان به ازمیر ترکیه رفته بود ، روز گذشته از میان ما رفت. ابراهیم یزدی در مهرماه سال ۱۳۱۰ در یک خانواده مذهبی در قزوین به دنیا آمد، در سال ۱۳۱۶ همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد و در خیابان ری پرورش یافت. تحصیلات ابتدایی را در دبستانهای مولوی (بازارچه مُعیّر) و ادب (پشت مسجد سپهسالار)، تحصیلات متوسطه را در دبیرستان دارالفنون و تحصیلات عالیه را در دانشکده داروسازی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲ به اتمام رسانید. یزدی در سال ۱۹۶۱ به ایالات متحده امریکا رفت و مدتی طولانی به همراه همسر و شش فرزندش در شهر هوستون ایالت تگزاس زندگی کرد. وی در زمان اقامتش در امریکا، مدتی محقق علمی دانشکده پزشکی بیلور در تگزاس بود.
ابراهیم یزدی با شروع نخستوزیری دکتر محمد مصدق به سلک طرفداران نهضت ملی شدن صنعت نفت درآمد و با وقوع کودتای ۲۸ مرداد و شروع بهکار نهضت مقاومت ملی به رهبری سیدرضا زنجانی، عضو این نهضت شد.
یزدی با تاسیس نهضت آزادی ایران در سال ۱۳۴۰ به همراه مصطفی چمران، علی شریعتی و صادق قطبزاده به تاسیس شاخههای اروپا و امریکای این نهضت مبادرت میورزد و بهعنوان رئیس شورای مرکزی نهضت آزادی ایران در خارج از کشور انتخاب میشود و همچنین مسوولیت انتشار ماهنامه پیام مجاهد ارگان نهضت آزادی ایران خارج از کشور را هم بر عهده داشته است.
ابراهیم یزدی در بحبوحه انقلاب در سال 1357همراه با امام خميني از فرانسه به ایران آمد. با تشکیل شورای انقلاب، وی به عضویت این شورا برگزیده میشود و با شروع دولت موقت مهندس بازرگان، ابتدا بهعنوان معاون نخستوزیر در امور انقلاب، سپس بعد از استعفای کریم سنجابی از پست وزارت امور خارجه درسمت وزیر خارجه دولت انتخاب میشود و در نهایت با استعفای مهندس بازرگان از دولت کنارهگیری کرد. پس از آن با برگزاری انتخابات مجلس شورای ملی در این انتخابات از تهران کاندیدا شد و در دور اول انتخابات وکیل مجلس شد. یزدی در مجلس اول شورای ملی (اسلامی) عضو کمیسیونهای تحقیق، امور خارجه، بهداشت و درمان و بازرگانی خارجی بوده است. در دهههای اخیر صلاحیت او برای کاندیداتوری در مجلس شورای اسلامی از سوی شورای نگهبان رد میشد. وی در سالهای بعد از انقلاب در ایران زندگی کرده است و ریاست کمیته اجرائی، دفتر سیاسی متناوبا بر عهده داشته و از اعضای شورای مرکزی نهضت آزادی بهصورت متمادی بودهاست. یزدی پس از فوت مهندس مهدی بازرگان، از سوی شورای مرکزی نهضت آزادی به سمت دبیر کلی نهضت آزادی برگزیده شد.
در همینحال درگذشت این سیاستمدار 86 ساله واکنشهای متفاوتی را در کشور در پی داشت و هریک از مسوولان و چهرههای سیاسی و فرهنگی کشور به آن واکنش نشان دادند.در همین راستا رئیسجمهور در پیامی درگذشت مرحوم دکتر ابراهیم یزدی را تسلیت گفت. حسن روحانی در پیام خود نوشت: در سالهای سیاه استعمار خارجی و استبداد ستمشاهی که تشکیل حکومت دینی و احیای کرامت انسانی آرزویی دست نیافتنی مینمود، دکتر یزدی جزء پیشگامان مبارزه در محافل دانشگاهی بهشمار میآمد. وی در ایام هجرت امام راحل به فرانسه در کنار آن حضرت بود و بعد از پیروزی انقلاب نیز در دستگاه اجرائی و مجلس شورای اسلامی انجام وظیفه کرد. اینجانب این ضایعه را به خانواده محترم و نزدیکان ایشان تسلیت میگویم و از درگاه ایزدمنان برای آن مرحوم رحمت واسعه و برای عموم بازماندگان صبر و اجر خواست.
از سوی دیگر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در پیامی درگذشت ابراهیم یزدی، وزیر اسبق امور خارجه و مبارز برجسته دوران ستمشاهی را به خانواده و کلیه بازماندگان آن فقید سعید تسلیت گفته و از درگاه خداوند سبحان برای آن مرحوم رضوان و رحمت واسعه مسئلت کرد.
سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی هم روز گذشته با حضور در دفتر یکی از رسانهها، ابراهیم یزدی را فردی کارشناس و پیگیر در عرصه سیاسی خواند.
خرازی گفت: ایشان در دوران قبل از انقلاب نقش موثری در خارج از کشور داشتند. من در شهر هوستون تگزاس تحصیل میکردم و با ایشان که آنجا حضور داشتند، همکاری داشتم. در مجموعه انجمنهای اسلامی فعال بودند و با حضرت امام ارتباط مکاتبهای داشتند. مرحوم یزدی خیلی در خارج از کشور در رشد حرکت دانشجویی و کمک به حضرت امام در سیر تحولاتی که از زمان حضور ایشان در پاریس به وجود آمد نقش موثری داشت. مرحوم ابراهیم یزدی در ابتدای انقلاب هم عضو شورای انقلاب بود و هم وزیر خارجه اما بعد از سقوط دولت موقت که سیاستهای دولت موقت با آنچه امام در نظر داشت تطبیق نمیکرد دیگر سمت رسمی نداشت و بهعنوان یک فعال سیاسی فعالیت میکرد.
خرازی در ادامه تصریح کرد: یزدی از جهت سیاسی فردی کارشناس و پیگیر بود و به مسائل سیاست خارجی اشراف داشت و نقش خود در جناح فکری مجموعه یاران مرحوم مهندس بازرگان؛ چه قبل و چه بعد از انقلاب ایفا میکرد امیدوارم که خداوند ایشان را رحمت کند.
گفتنی است چهرههای سیاسی و مذهبی نیز با ارسال پیام در گذشت این چهره شاخص را تسلیت گفتند.
آیتالله اسدالله بیات زنجانی یک مرجع تقلید در پیام خود چنین نوشت: از شنیدن خبر درگذشت مرحوم دکتر ابراهیم یزدی بسیار متاسف شدم. اینجانب با وجود برخی اختلافنظرهای طبیعی، ایشان را شخصیتی متدین و وفادار به آرمانهای مردم ایران و همگام با انقلاب اسلامی مردم میدانستم که گذشته از تلاشهای دینی و عقیدتی در داخل و خارج از کشور که اجازه حضرت امام (ره) به ایشان شاهدی بر این ادعاست، تلاشهای زیادی برای بهبود اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در پیش و پس از انقلاب انجام داد و در این راه رنجها، فشارها و تهمتهای ناروای زیادی متحمل شد.
بیات زنجانی در ادامه تصریح کرد: مرحوم ابراهیم یزدی یکی از مجاهدان فهیمی است که برخلاف عالمان بیعمل و عاملان بینظر، همواره تلاش کرد تا نظر و عمل خود را هماهنگ کند و آنطور که میفهمد عمل کند و این سلوکی سخت و پرهزینه در این سالها و روزهاست. اینجانب ضایعه درگذشت ایشان را به خانواده محترم و بازماندگان معزز و مکرمشان تسلیت عرض میکنم و از درگاه ربوبی علو درجات توام با رحمت و مغفرت برای ایشان آرزومندم.
گفتنی است پیکر ابرهیم یزدی برای انجام مراسم تشییع و تدفین به ایران بازگردانده خواهد شد. ابراهیم یزدی در مکانی که در بهشت زهرا در جوار پدرش برای خود آماده کرده بود، دفن خواهد شد.
مهدی نوربخش، داماد ابراهیم یزدی گفت که او روزی که درگذشت، برخلاف روزهای پیش از آن، بسیار شاداب و سر حال بود اما به ناگهان دچار تنگی نفس شده و در راه انتقال به بیمارستان در آمبولانس کاملا بیهوش میشود. در نهایت در اورژانس بیمارستان ازمیر از احیای او ناامید میشدند.