
بامدادجنوب- هدی خرمآبادی:
درخشش دانشآموزان دشتستانی بار دیگر در المپیاد نانو موجبات خرسندی و امیدواری را در دل بوشهریها شعلهور کرد تا با وجود چنین استعدادهایی نویدبخش آیندهای بهتر و فردایی روشن برای استان باشد. بیشک بخشی از این افتخارآفرینی مدیون تلاش و همت دانشآموزان و نیمی دیگر منوط به حمایت مسوولان و متولیان آموزش و پرورش شهرستان دشتستان و پژوهشسرای متقین است.
مرتضی پورعسکر برازجانی، دارای مدرک مهندسی شیمی و شاغل در آموزش و پرورش استان بوشهر است. وی در حال حاضر به تدریس دروس شیمی و صنایع شیمیایی و درسِ خارج از برنامه نانو مشغول است و در ادامه گفتوگوی بامداد جنوب را با او میخوانید.
- آقای پورعسکر برای خوانندگان اندکی در خصوص نحوه برگزاری المپیاد نانو توضیح بدهید.
- ستاد توسعه و ترویج فناوری نانو زیر نظر نهاد علمی ریاستجمهوری فعالیت میکند. این ستاد از سال ۸۳ شروع به فعالیت کرده است و سالانه برنامههای متعددی در دو سطح دانشجویی و دانشآموزی بهمنظور توسعه و ترویج علم نانو اجرا میکند. المپیاد دانشآموزی نانو یکی از مجموعه فعالیتهای بخش دانشآموزی است که سالانه بین ۲۰ تا ۳۰ هزار از دانشآموزان کشور عزیزمان ایران برگزار میشود و از این میان ۳۵ نفرِ نخست بهعنوان برگزیدگان المپیاد انتخاب و وارد مرحله نهایی میشوند. در مرحله دوم این افراد در گروههایی دستهبندی شده و ضمن ساختن نانو مواد به یادگیری عملی در علومِ این حوزه میپردازند و در نهایت هر کدام از دانشآموزان باید ضمن نوشتن یک مقاله علمی، به ارائه و دفاع از آن بپردازند که ملاک ارزشیابی آنهاست و در نهایت مدالهای طلا و نقره و برنز و دیپلم افتخاری نانو به آنها اعطا میشود.
- درباره موفقیتی که دانشآموزان کسب کردند و اینکه چه مقطعی بودند، توضیح بدهید.
- به لطف خداوند، دشتستان از سه سال پیش به همت آموزش متوسطه شهرستان دشتستان و بهخصوص پژوهشسرای متقین وارد این عرصه شد و پس از جذب حداکثری علاقهمندان و ثبت نام دانشآموزان در میان پژوهشسراهای کشور؛ رتبه نخست را کسب کرده و امتیاز آزمایشگاه نانو با ۳۵۰میلیون تومان اعتبار را دریافت کرد که این آزمایشگاه هماکنون دومین آزمایشگاه مجهز نانو کشور در بخش دانشآموزی است. سال گذشته از ۳۵نفری که وارد مرحله دوم شدند، شش نفر از دشتستان بودند و این در حالی بود که تهران بزرگ با ۱۷پژوهشسرا تنها پنج قبولی در برترینها داشت و در نهایت نیز آرش باقرپور موفق به کسب مدال نقره و محمد کمالی، فاطمه محمدیان، نازنین ناصحی و مریم نوشادی موفق به کسب دیپلم افتخاری نانو شدند.
در سال تحصیلی جاری نیز در ادامه روند سال گذشته، بار دیگر توانستیم شش نفر قبولی داشته باشیم که سه مدال برنز (آرش باقرپور، محمدرضا باباعلی و امیرحسین پرهیزگار) و سه دیپلم افتخار (محمدخوشرفتار، مهجبین شولی و فائزه شهریاری) رهاورد مرحله دوم المپیاد ناو و همت دانشآموزان بود. سال گذشته دانشآموزان از مقطع دبیرستان و از دبیرستانهای فرزانگان، شهید مطهری و نمونه نجابت بودند و امسال نیز به همین صورت بود. قطعا سال آینده سالی پراسترستر از امسال خواهد بود، از طرفی انتظارات در سطح ملی در این حوزه بر پژوهشسرای متقین برارجان و مدارس و آموزش متوسطه دشتستان بسیار بالاست و از سوی دیگر تصمیم داریم پا را از حوزه المپیادی نانو فراتر گذاشته و در یک تورنمت علمی دیگر که در حوزه آزمایشگاهی نانو است (باید نانوموادی را که مورد نظر ستاد است به یک روش ابداعی بسازیم) ورود کرده و توانایی خود را مورد سنجش قرار دهیم.
- برنامهای برای آینده تحصیلی دانشآموزان و ارتقای کیفی پژوهشسرا مد نظر دارید؟
- طی سالهای آتی ضمن استعدادیابی از میان ثبت شدگان و برگزاری کلاسهای متعدد آموزشی، موفقیت بسیار بزرگی در این عرصه حاصل شد که انعکاس آن در سایتهای مختلف کشوری از جمله سایت وزارت آموزش و پرورش نمود پیدا کرد.
- آیا استقبال و حمایت مدیر آموزش و پرورش و دیگر مسوولان استانی از شما و دانشآموزان رضایتبخش بوده است؟
- مدیریت آموزش و پرورش برازجان و بهخصوص معاونت قبلی آموزش متوسطه، جناب حسین آبادی و معاون جدید جناب دکتر نوروزی انصافا در این مدت حمایتی ستودنی داشتهاند و به جرات میتوانم اقرار کنم که موتور پرتوان محرکه نانو همین آموزش متوسطه شهرستان بوده و هست و انشاءلله که حاصل این همت جمعی همچنان پویایی و درخشش و اعتلای نام دشتستان باشد. جا دارد از مجموعه استان هم قدردانی کنم، البته انتظاراتِ ما فراتر از حمایتهای فعلی است. سالهای گذشته تقدیری از برگزیدگان از سوی استان صورت نگرفت و امسال هم انتظار داشتیم مانند تمام استانها، روز اختتامیه و اهدای مدالها، مدیران ارشد آموزش و پرورش استانمان را ببینیم که متاسفانه چنین امری صورت نگرفت.
- و سخن آخر آقای پورعسکر:
حوالی ظهر روز پنجشنبه 17 دسامبر 1903 (یعنی حدود 100 سال پیش) اتفاق افتاد. جوانی به نام «جانی مور» که از محدود شاهدانِ صحنهای عجیب است در سواحل کارولینای شمالی، بیدرنگ شروع به دویدن میکند. او که در پوست خود نمیگنجید و در حالی که به سمت مردم شهر میدوید، دائما فریاد میزند: «آنها بالاخره موفق شدند. آنها بالاخره موفق شدند. چقدر خوب شد که آنها بالاخره پرواز کردند» و این لحظه بهعنوان تحقق رویای دیرینه انسان یعنی «پرواز» ثبت میشود. برادران رایت توانسته بودند به یک پرواز با قابلیت هدایت دست پیدا کنند و این پایانی بر چندین قرن آرزو و ناکامی انسان در پرواز کردن بود. بهزودی و طی سالهای آتی، اغلب رویاهای دستنیافته انسانِ امروز، یکی پس از دیگری تحقق خواهند یافت و نکتهای که من میخواهم به آن بپردازم این است که سرعت و حجم این اکتشافات و اختراعات آنقدر زیاد است که دیگر هیچ کسی از مشاهده چیزهای عجیب و خارقالعاده تعجب نمیکند و ناباورانه فریاد نمیزند. علم نانو مستقیم یا غیر مستقیم به تمام دانستنیهای انسان وارد خواهد شد و آن را متحول و به هر شاخهای از علومِ انسان کمک میکند تا به کمال و انتهای خود برسد.
به نظر من تاریخ زندگی انسان بهزودی به دو دوره قبل و بعد از علم نانو تقسیمبندی خواهد شد و تخیل انسانها از توانایی آنها برای دستیابی به آرزوهایشان عقب میافتد. راه رفتن به صورت افقی روی دیوار ساختمانها، درمان سرطانها، کاشت نانورباتها بهصورت مستقیم در مغز انسان، تغییر شکل انسان بهصورت دلخواه و ارادی، افزایش طول عمر انسانها به بالای چندصدسال، آسانسورهای فضایی که به راحتی انسان را به سیارات بالاتر و پایینتر میبرند و افزایش سرعت کامپیوترها و اینترنت به 500 برابر سرعت فعلی تنها بخشی از باورنکردنیهای انسانِ امروز است که تا چند دهه آینده به کمک علم نانو محقق خواهند شد، بنابراین حال که جهان خود را آماده عظیمترین جنبش علمی و گذار به یک دوره جدید میکند، این سوال مطرح میشود که نقش ما در این جابهجایی چه باید و یا چه میباید باشد؟ به زودی زمین و تمام مصارفی که برایمان دارد، به پایان خواهند رسید و انسانِ همیشه ماجراجو، بار سفر را به مقصد کیهان میبندد. فرزندان ما در چند نسل پایینتر در حالی که معلوم نیست در کدام کهکشان باشند، عکسهای اجدادشان را بهعنوان خاطراتی در زمین نگاه خواهند کرد و احتمالا همه انسانها و ممالک چنین شانس و توانایی نخواهند داشت، البته هدف من از این مطالب پرهیز از هر گونه مرزبندی و خطکشی بین انسانهاست اما به یقین نمیتوان برخی موارد را انکار کرد. اینکه قدرت برای انسانِ قدرتطلب همیشه محدود است و در 50 سال آینده مثلا کسانی که سلاحهای اتمی دارند، قدرت اول را در اختیار ندارند و این داشتن علم نانو است که سبب قدرت میشود، خود دلیل واضحی است که ملتها و دولتهایی که بیشتر سرمایهگذاری کرده و زودتر به علم نانو رسیدهاند، قانون گذاران جامعه جهانی آینده خواهند بود و نظم نوین جهانی را هدایت و تعیین میکنند.کیهان که امروز برای انسان بینهایت است، قطعا در چند قرن آینده یک دهکده محدود است و رهایی از زمینِ تمام شده بیشک با نظر آنهایی اتفاق میافتد که علم آن را در اختیار داشته باشند واین منظر از جمله اهمیت نقش هر یک از ما در قبال تبلیغ، ترویج و توسعه فناوری نانوست. مسوولان، مدیران، معلمان و تمام آحاد مردم، تریبونها و رسانهها؛ چه آنها که تخصص دارند و چه آنها که ندارند، باید ترویج و توسعه فناوری نانو را بهعنوان ضامنِ فردایی روشن و زیربنای نظم نوین جهانِ آینده، خواستار باشند.
گلایه از استقبال مورد انتظار مسوولان استانی، دغدغه تکراری متولیان و معلمان نانو و کسانی است که برای آمادگی دانشآموزان مستعد برای راهیابی به المپیاد نانو تلاش میکنند. انتظار میرود مسوولان با توجه اینکه وجود این استعدادها در استان، سرمایه انسانی ما هستند، به این مساله توجه بیشتری داشته باشند و برای آن برنامهریزی کنند تا سال دیگر این گلایه تکراری سوالبرانگیز نباشد. بامداد جنوب طی روزهای آینده با دیگر معلمان و مسوولان پژوهشسرای متقین گفتوگو خواهد کرد و نظریات آنها را نیز در خصوص علم نانو و فعالیتهایشان منتشر خواهد کرد.