
بامدادجنوب- هدی خرمآبادی:
مردّد است. چند قدمی به جلو میآید و دوباره به عقب میگردد. میخواهد از خیابان رد شود اما صدای مکرر بوقها و همهمه عابران این جرات را به او نمیدهد. سنش بالاست. عصایش یار و همدم اوست. بالاخره عصازنان تصمیمش را میگیرد و از خیابان عبور میکند. با خود میاندیشم که چند درصد ساختمانها، ادارهها و خیابانها مناسب وضع و حال نابینایان طراحی شده و اگر این عصای سپید نبود، روشندلان چه کمکحالی داشتند! البته ناگفته نماند معیشت روشندلان آنچنان که ما گمان میکنیم دشوار نیست و شواهد ثابت کرده که هر گاه انسان از یک نعمت خدادادی محروم باشد، نیرو و تواناییهای دیگر او به شکل مضاعفی تقویت میشوند.
هر چند طی چندین سال تدابیر ویژهای برای بهبود شرایط معیشت روشندلان از سوی مسوولان اندیشیده شده و یکی از این تدابیر افزودن برخی رشتهها برای این قشر است اما هنوز تا رسیدن به وضع مطلوب و ایده آل فاصله داریم. یکی دیگر از تدابیر، در نظر گرفتن جریمه 100 هزار تومانی عصای سپید است. طیق این قانون، رانندگان باید در برابر نابینایان و بالا گرفتن عصای سپیدشان بایستند تا از خیابان عبور کنند.
در همین راستا، معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه دانشآموزان نابینا در دوره متوسطه دوم جذب رشته علوم انسانی میشوند، گفت: در حال رایزنی و برنامهریزی هستیم تا رشته «موسیقی» را برای دانشآموزان نابینا راهاندازی کنیم و در هر مرکز استان در یک هنرستان این امکان را فراهم کنیم تا دانشآموزان نابینای مستعد وارد این رشته شوند.
مجید قدمی ضمن تبریک روز جهانی نابینایان با اشاره به اینکه معمولا یک دهم درصد دانشآموزان با آسیبدیدگی بینایی روبهرو هستند، افزود: بر این اساس در حال حاضر بیش از سه هزار نفر از دانشآموزان دارای این شرایط هستند و در مدارس ما تحصیل میکنند.
به گفته قدمی، سیاست آموزش و پرورش این است که دانشآموز نابینا در کنار دانشآموزان عادی ادامه تحصیل دهند، عنوان کرد: این دانشآموزان در طرح آموزش تلفیقی فراگیر در کنار دانشآموزان عادی قرار میگیرند و اتفاقا موفق هم هستند. امسال بیش از 350 نفر از دانشآموزان نابینا و ناشنوا در کنکور سراسری پذیرفته شدند.
وی درباره نظام آموزشی نابینایان و وضعیت توزیع کتب درسی آنها با تاکید بر اینکه نظام آموزشی نابینایان همان نظام آموزشی عادی است و کتب درسیشان به بریل تبدیل میشود، خاطرنشان کرد: امسال در سازمان آموزش و پرورش استثنایی با برنامهریزی انجام شده همه کتابهای دانشآموزان قبل از شروع سال تحصیلی آماده شد و در اختیارشان قرار گرفت. تنها کتب تازهتالیف چون با تاخیر از سازمان پژوهش به دستمان رسید، هنوز آماده نشدهاند اما تا 10 روز آینده به دست دانشآموزان میرسد.
این مسوول در ادامه با بیان اینکه دانشآموزان نابینا در دوره متوسطه دوم جذب رشته علوم انسانی میشوند، یادآور شد: در حال رایزنی و برنامهریزی هستیم تا رشته موسیقی را برای دانشآموزان نابینا راهاندازی کنیم و در هر مرکز استان در یک هنرستان این امکان را فراهم کنیم تا دانشآموزان نابینای مستعد وارد این رشته شوند. برنامهریزیهایی برای راهاندازی رشته کامپیوتر هم در حال انجام است.
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور بزرگترین معضل نابینایان را اشتغال دانست و گفت: بزرگترین مشکل دانشآموختگان دانشگاهی اشتغال است و در زمینه اشتغال آنها در جامعه برنامهریزی دقیقی صورت نگرفته و باید زمینه جذب نابینایان در همه ارگانها فراهم شود.
این در حالی است که معاون توانبخشی بهزیستی استان بوشهر بر لزوم مناسبسازی محیط شهری برای امکان حضور نابینایان در اجتماع تاکید کرد.
نسرین غلامزاده روز گذشته به مناسبت 23 مهر با بیان اینکه مناسب نبودن محیط شهری امکان و شرایط حضور نابینایان در محیطهای مختلف را کم کرده است، گفت: براساس قانون جامع حمایت از معلولان همه وزارتخانهها و دستگاهها موظف هستند در طراحی ساختمانهای خود به معلولان توجه داشته و شرایط دسترسی آنها را فراهم کنند.
به گفته غلامزاده، هر چند تا رسیدن به نقطه مطلوب راه زیادی باید پیموده شود ولی در بخش مناسبسازی کار در دست اجراست و انتظار میرود شهرداری و سایر دستگاههای اجرائی در این زمینه اقدامهای لازم را انجام دهند.
وی اشتغال را از جمله دیگر مشکلات معلولان استان بوشهر عنوان کرد و گفت: براساس قانون جامع حمایت از معلولان باید سه درصد از استخدامهای دستگاههای اجرائی به معلولان اختصاص یابد که در همین ارتباط معلولان نابینای استان از این فرصت بهره بردهاند. بهزیستی برای کارفرمایانی که از معلولان برای انجام کارهای مناسب حال آنها استفاده کنند مشوقهای لازم شامل تامین حق بیمه سهم کارفرما از سوی این سازمان را در دستور کار دارد. این مسوول در ادامه یادآور شد: در زمان حاضر هزار و 906 نابینا و کمبینا در استان بوشهر شناسایی شده است.
نبود امنیت در تردد افراد دارای معلولیت یکی از بزرگترین موانعی است که در سر راه نابینایان وجود دارد و برداشتن همه موانع محیطی و همچنین تسهیلسازی امکانات جامعه برای استفاده افراد کمبینا و نابینا در حضور هر چه بیشتر آنان بسیار مهم است.
حتی برخی معتقدند ریشه همه مشکلات افراد دارای اختلال بینایی، مناسب نبودن محیط پیرامون است. لازم به یادآوری است که منظور از مناسب نبودن صرفا برداشتن موانع محیطی نیست بلکه حذف کردن هر آنچه در محیط مانع دسترسی میشود، از جمله عابربانکها با گویا ساختن خودپردازها نیاز نابینایان به دیگران را میتوانند کم کنند.
این امر نظارت مستمر نهادهای اجرائی را میطلبد. به طور مثال در هنگام ساختمانسازی به ویژه اماکن عمومی باید دقت لازم مبذول شود که همه افراد با شرایط ویژه مانند نابینایان، کمبینایان، سالمندان، کودکان و دیگر معلولیتها بتوانند به راحتی در آنجا رفت و آمد کنند، مثلا آسانسورها به سیستم بریل مجهز باشند.